ماجرای وصیت بهترین مقتل خوان عراق و ایران

عقیق: زیارت با پای پیاده بزرگداشتی است که از گذشته بوده و اختصاص به زمان خاصی ندارد همانگونه که نقل شده حضرت آدم هزار بار به زیارت خانه خدا رفت؛ در حالی که این مسیر را به وسیله قدم‌هایش پیمود.این شیوه، اختصاص به دین و فرهنگ خاصی ندارد؛ همان گونه که قیصر پادشاه روم با خدا پیمان بسته بود که هرگاه در نبرد با امپراتوری ایران پیروز شود به شکرانه این پیروزی بزرگ از مقر حکومت خود (قسطنطنیه پیاده به زیارت بیت المقدس برود. او پس از پیروزی به نذر خود عمل کرد و پای پیاده رهسپار بیت المقدس شد. در دین مبین اسلام، نیز زیارت با پای پیاده سنتی حسنه شمرده شده و سفارش بسیاری بر آن شده است.

امام صادق (ع) محبوبترین وسیله تقرب بنده به خداوند را زیارت خانه او با پای پیاده دانسته و می‌فرمایند یک حج با پای پیاده برابر با هفتاد حج است. تشرف با پای پیاده به بارگاه ائمه اطهار نیز مورد تأکید بسیاری قرار گرفته و امام صادق (ع) می‌فرمایند: هر که پیاده به زیارت امیر مؤمنان می‌رود خداوند متعال به هر گامی ثواب یک حج و یک عمره برای او می‌نویسد، و اگر پیاده برگردد، به هر گامی برای او ثواب دو حج و دو عمره می‌نویسند

زیارت امام حسین (ع) نیز با پای پیاده مورد سفارش بسیاری قرار گرفته و امام صادق می‌فرمایند هر که پیاده به زیارت او رود هر گامی که بردارد و بگذارد ثواب آزاد کردن بندهای از اولاد اسماعیل را دارد و در روایت دیگری نیز می‌فرمایند هر که پیاده به زیارت قبر امام رود، خداوند متعال به عدد هر گام برای او هزار حسنه می‌نویسد و هزار گناه را از او محو می‌کند و روایات در این باب بسیارند.

اهل بیت‌ها نیز به این سنت نیکو اقدام کرده اند و نقل شده است که امام حسن مجتبی بیست و پنج مرتبه از مدینه با پای پیاده به زیارت خانه خدا رفتند. امام حسن در مسیر زیارت خانه خدا، از مرکب پیاده شده و مسافت بین مدینه تا مکه را با پای پیاده طی نموده و تمام کاروان نیز به تأسی از ایشان از مرکب پیاده شدند؛ به گونه‌ای که دیگر سواره ای در کاروان وجود نداشت. در روایت دیگری نیز بیان شده است که امام حسین راه را پیاده می‌پیمود در حالی که محمل‌ها و جهازها در کنار ایشان حرکت می‌کردند

از نقل‌های تاریخی این گونه به دست می‌آید که تشرف به بارگاه ائمه اطهار با پای پیاده از زمان حضور ائمه رایج بوده ولی در قرن‌های گوناگون اسلامی و به مقتضای حکومت‌های مختلف سیاری به خود دیده و همان گونه که زیارت ائمه اطهار در زمان‌ها و مکان‌های مختلف دچار فراوان بوده این سنت نیز دارای فراز و نشیب بوده است.

حاکمان حکومت‌های شیعی مانند حکومت آل بویه و حکومت صفویه، به این سنت حسنه اقدام کرده و سعی در تبلیغ آن بین شیعیان داشته اند. بنا به نوشته ابن جوزی جلال الدولمه یکی از نوادگان عضدالدوله، در سال ۴۳۱ ق با فرزندان و جمعی از یاران خود برای زیارت رهسپار نجف شده و از خندق شهر کوفه تا مشهد امیرالمؤمنین در نجف را که یک فرسنگ فاصله بود، پیاده و با پای برهنه پیمود. در زمان حکومت صفویه نیز اهتمام بسیاری بر زیارت با پای پیاده صورت گرفته است شاه عباس صفوی و علمای بزرگ عصر ایشان همچون مرحوم شیخ بهایی برای رواج فرهنگ زیارت در بین مردم در سال ۱۰۰۹ ق از اصفهان عزم مشهد کرده و با پای پیاده به زیارت امام علی بن موسی الرضا رفت.

این بخش از کتاب طریق العلما برگرفته شده است: آیت الله حاج شیخ محمد حسین سیبویه حائری متولد ۱۳۰۶ متوفی ۱۳۹۰ در بیت علم و زهد و تقوی در شهر مقدس کربلا دیده به جهان گشود.

پدرش آیت الله حاج شیخ محمد علی سیبویه از مراجع تقلید حوزه علمیه کربلا و از شخصیت‌های برجسته شهر بود. ایشان پس از گذراندن دوره، ابتدایی مقدمات دروس حوزوی را در کربلای معلی در محضر اساتیدی چون حضرات آیات حاج آقا شیخ علی ساوجی، طبسی حائری، شیخ جعفر رشتی، شیخ محمد خطیب، آقا شیخ محمد رضا، اصفهانی، شیخ یوسف خراسانی و مرحوم والدشان می‌گذراند و سپس عازم شهر نجف اشرف می‌شود.

سطوح عالیه حوزه را در محضر بزرگانی همچون حضرات آیات حاج شیخ مجتبی لنکرانی (کفایه)، سید احمد اشکوری، شیخ صدرای بادکوبه ای و حاج سید محمد باقر محلاتی فرا گرفته و در دروس خارج فقه و اصول آیات سید ابوالقاسم خویی، امام خمینی، سید حسن بجنوردی میرزا باقر زنجانی و حاج میرزا حسن یزدی شرکت می‌کنند که ثمره آن نگارش تقریرات دروس خارج آن اساتید است که برخی از آنها به چاپ رسیده است. آیت الله سیبویه در ۱۵ سالگی تبلیغ را شروع می‌کند و با اجازه پدرش شب‌های جمعه در چهار فرسخی کربلا به زبان عربی مبلغ دین می‌شود. بعد از مدتی نجفی‌ها او را برای برگزاری مراسم تبلیغ در مسجد شیخ طوسی دعوت می‌کنند که با استقبال زیاد رو به رو می‌شود.

فرزند ایشان می‌گوید: «عراق مهد مقتل خوانی بود و حاج شیخ تلاش می‌کرد، هر سال در مراسم مقتل خوانی مرحوم عبدالرزاق مقرم در روز عاشورا حاضر شود. در سال ۱۳۵۰ با فوت مرحوم مقرم که مقتل خوان معروف کربلا بود علما و بزرگان شهر به دنبال فرد مناسبی بودند که بتواند این وظیفه را به خوبی به انجام دهد. تنها کسی که می‌تواند چهار ساعت روی منبر بنشیند و با زبان عربی فصیح مقتل را بدون کم و کاست بخواند مرحوم سیبویه بود. آن زمان به درخواست، علما حاج شیخ جامه مقتل خوانی بر تن می‌کند تا یکی از بهترین مقتل خوانهای عراق و بعدها ایران شود. مقتل مقرم که میان بزرگان دینی مشهور است نسخه‌ای است که توسط سیبویه با زبان عربی فصیح خوانده می‌شود.»

آیت الله سیبویه در سال ۱۳۵۸ هجری قمری بوسیله عمال حکومتی عراق دستگیر و از شهر نجف اشرف اخراج می‌شود و به همراه گروهی از علما عازم ایران شده و در شهر مقدس مشهد اقامت می‌گزیند. مدرسه امام حسین (ع) را در کوچه میرعلم خان محله چهارباغ تأسیس و شاگرد تربیت می‌کند.

عشق بی اندازه حاج شیخ به شهید کربلا، شوری بود که در سرش افتاده بود و به همین راحتی نمی‌رفت. سالی سه بار پیاده از نجف به کربلا می‌رفت. حاج شیخ به فرزندانش نصیحت کرده بود که پس از مرگ یک نوار ضبط شده از صدای مقتل خوانی را روی سینه اش در قبر بگذارند تا شفیع او در روز قیامت شود.

هنگامی که آیت الله سیبویه پس از چهار سال بیماری و دوری از مقتل خوانی دفن شد، فرزندان به وصیت پدر عمل کردند شیخ روزی گفته بود گاهی در تنهایی برای خود روضه می‌خوانم در این ۸۰ سال که منبر رفته و روضه خوانده ام روضه اسیری حضرت زینب بیشتر او را می‌سوزاند.»

او دوازدهم آبان ماه سال ۱۳۹۴ شمسی در سن ۸۸ سالگی با دنیای فانی وداع گفت. پیکر آیت الله سیبویه با حضور باشکوه علما، مسئولین و عموم مردم مشهد مقدس از محل حسینیه نجفی‌های به سمت حرم مطهر تشییع و پس از اقامه نماز در آرامستان خواجه ربیع مشهد به خاک سپرده شد.

منبع:مهر