مرجع تقلید و شاعری که امام زمان شعرش را دوست داشت

عقیق: آئین نکوداشت شاعر آئینی مرحوم آیت الله غروی اصفهانی به همت دارالبکاء فاطمةالزهرا(س) شب گذشته چهارشنبه ۱۵ آذرماه در تهران برگزار شد.

غروی اصفهانی را با اشعارش برای حضرت زهرا می‌شناسیم

حجت‌الاسلام سید عباس موسوی مطلق استاد اخلاق و متولی اصلی برگزاری این آئین نکوداشت در این مراسم اظهار داشت: حسن اتفاقی بود که بزرگداشت هفتمین نکوداشت شاعران آئینی در ایام فاطمیه رقم بخورد و اختصاص به فقیه عارف، فیلسوف و حکیم بزرگ آیت الله العظمی غروی اصفهانی داشته باشد. چرا که همه ما عموماً غروی اصفهانی را اول به اشعار او در مدح و‌ مصیبت حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها شناخته‌ایم.

وی در ادامه قصیده معروف آیت‌الله غروی اصفهانی را خواند:

دختر فکر بکر من غنچه لب چو وا کند
از نمکین کلام خود حق نمک ادا کند
ناطقی مرا مگر روح قدس کند مدد 
تا که ثنای حضرت سیده النساء کند

موسوی مطلق افزود: او در پایان این قصیده می‌گوید:

مفتقرا متاب روی از در او به هیچ سوی
زآنکه مس وجود را فضه او طلا کند

ماجرای خلوت‌گزیدن غروی اصفهانی برای سرودن شعر

این استاد اخلاق تصریح کرد: او شعر معروف دیگری هم دارد؛ سینه‌ای کز معرفت گنجینه اسرار بود/کی سزاوار فشار آن در و‌دیوار بود و یا آن شعر سوزناک او: لَسْتُ أدْرِى خَبَرَ المِسْمَارِ/ سَلْ صَدْرَهَا خِزَانَة الأسْرَارِ

وی گفت: بنده از بعضی بزرگان شنیدم سال آخر عمر خلوت گزیده بود و مشغول به سرودن این اشعار پُر از معرفت و سوز و گداز شده بود.

امام زمان(عج) کدام اشعار محرم و صفر را دوست دارند؟

موسوی مطلق گفت: در کتاب تشرف یافتگان که زیرنظر آقای خرازی منتشر می‌شد، از قول یکی از اولیاء الله نوشته که از او سوال شد، شما که محرم و صفر خدمت امام زمان ارواحناه له الفدا هستید، حضرت از چه اشعاری استقبال می‌کنند؟ گفته بود از اشعار فرزدق، محتشم، حافظ و کمپانی. وقتی اشعار وداعیه کمپانی خوانده می‌شود، طوفانی سخت وجود حضرت را فرا می‌گیرد.

این استاد اخلاق در ادامه ابیاتی از این شعر را خواند:

بسیط روی زمین باز بساط غم است
محیط عرش برین دایره ماتم است
باز چرا مهر و ماه تیره چو شمع عزاست
باز چرا دود آه تا فلک اعظم است
ماتم جانسوز کیست گرفته آفاق را؟
که صبح روی جهان تیره چو شام غم است

شعری حاج آقا فخر تهرانی اواخر عمر می‌خواند

وی تصریح کرد: عارف وارسته مرحوم حاج آقا فخر تهرانی اواخر عمر، اشعار صاحب الزمانی مرحوم مفتقر را می‌خواند. از جمله این شعر را با سوز و‌ گداز می‌خواند:

تا به کی ای نوش جان می‌زنیم نیشتر
زخم از این بیشتر یا دل از این ریش‌تر

ز آه من اندیشه کن بیخ جفا تیشه کن
مهر و وفا پیشه کن بیشتر از پیشتر

در نظر اهل دل سادگی آزادگی است
جز متصنع مدان از همه بدکیش‌تر

عاقبت‌اندیشی از عاشق صادق مجوی
نیست کس از خودپرست عاقبت‌اندیش‌تر

دشمن جان شد مرا مدعی دوستی
وز همه بیگانه‌تر هرکه بُدی خویش‌تر

ای به نصاب جمال یافته حدّ کمال
نیست مرا آرزو جز نظری بیشتر

خرمن حسن ترا موقع احسان بود
مفلسم و مفتقر از همه درویش‌تر

آخرین عمل مرحوم غروی اصفهانی پیش از مرگ

موسوی مطلق گفت: عجیب این است که این مرد بزرگ هم به اشتغالات علمی در حوزه معقول ‌و منقول می‌پرداخته و هم عبادات فوق العاده مانند هزار سوره قدر، زیارت عاشورا صد لعن و صد سلام انجام می‌داده است. اتفاقا آخرین  عملی هم که انجام داده زیارت عاشورا بوده است.

مداحان نباید به بهانه ثقیل بودن، اشعار امثال غروی را کنار بگذارند

عزت الله دهقان استاد دانشگاه و دکترای عرفان اسلامی و‌ نماینده سه دوره مجلس شورای اسلامی هم در این مراسم اظهار داشت: برگزاری جلسه نکوداشت آیت الله العظمی محمدحسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی، از مصادیق تعظیم شعائر است. گر چه این کار از وظایف وزارت ارشاد است که توقع داریم در دولت آیت‌الله رئیسی به این امور توجه بیشتری شود.

وی با اشاره به اینکه اجداد مرحوم کمپانی اصالتاً اهل نخجوان هستند و سپس به اصفهان مهاجرت کردند، گفت: به این جهت به او اصفهانی می‌گویند. سپس آن‌ها به نجف رفتند بدین جهت به او غروی گفته می‌شود. نباید به بهانه اینکه اشعار او ثقیل و سنگین است، آن‌ها را ترک کرد بلکه باید سطح مستمع را بالا برد. مداحان نیز باید درباره این اشعار فاخر کار کنند. تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی /گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش. 

مرحوم کمپانی افتخار می‌کرد که چای ریز مجلس سیدالشهدا باشد

دهقان با اشاره به اینکه آیت الله کمپانی در علوم بسیاری سرآمد بود، تصریح کرد: آیت الله محدثی امام جمعه تایباد می‌گفت: آیت الله العظمی میلانی یک کروز در درس گفتند من دیشب حواشی استادم مرحوم آیت الله کمپانی بر کفایه الاصول را خواندم و فهمیدم. افتخار می‌کنم که به جایی رسیدم که حرف کمپانی را می‌فهمم. کتاب تحفة الحکیم او نه تنها دست کمی از منظومه ملاهادی سبزواری ندارد بلکه بالاتر است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در اشعار او موضوعات مهم علمی از جمله ربط حادث و قدیم، وحدت وجود، ولایت کلیه الهیه، فیض نخست، صادر اول، وحدت نوری پیغمبر و علی علیهماالسلام و وحدت نوری امیرالمومنین و فاطمه علیهما السلام مطرح شده است، گفت: مرحوم کمپانی با این افتخارات علمی، افتخار می‌کند که در مجلس امام حسین علیه السلام چایی بریزد.

اشعار مرحوم مفتقر خودش سند است

وی گفت: مقام معظم رهبری به حاج ماشالله عابدی فرموده بودند: اشعار مرحوم مفتقر آیت الله غروی اصفهانی خودش مستند و سند است. شاهکارهای زیادی در اشعار او وجود دارد؛ مثلاً ببینید تمام عناصر موثر در صفحه شطرنج را در بیتی خطاب به ذوالجناح گفته است: پیل تن اسـب چرا با رخ مـات آمده‌ای/شـاه را بـردی و تـنها ز فـرات آمده‌ای و یا احجار کریمه را چگونه با ظرافت آورده است: در عدن زنگار بدن عقیق یمن شد/چه غرق خون تن شهزاده قاسم بن حسن  شد و یا لبش چو گوهر رخشان عقیق و لعل درخشان/ نه از یمن نه بَدَخشان ز کنز مخفى داور/دریغ و درد که یاقوت لعل روح فزایش/دریغ و درد که یاقوت لعل روح فزایش/چه کهربا شد و مرجان دوست را زده آذر

دهقان تصریح کرد: در حکمت هم که اشعار او پُر از  نکات حکمی است.مثلاً در آن قصیده در ولادت رسول الله(ص) که گفته است:

عنقاء طبعم یاد کرد، از قله قاف قِدم
روح القدس امداد کرد، در هر نفس در هر قدم

کردم بآسانی صعود، از عالم غیب و شهود
تا قاب قوسین وجود، تا حد اقلیم عدم

گشتم چه از خود بی خبر، نخل امیدم داد بر
زد آفتاب عقل سر، حتی انجلت عنی الظلم

دیدم بعین حق عیان، در مجمع روحانیان
ما لیس بحکیه البیان، ما لیس یحویه القلم

از نغمه خیل ملک، خندان و رقصان نه فلک
ذرات عالم یک بیک، در سلک عشرت منتظم

شادان ز ماهی تا بماه، از مژده میلاد شاه
شاهنشه انجم سپاه، فرمانده لوح و قلم

فیض نخستین عقل کل، ختم نبیین و رسل
ارباب انواع و مثل، اند درش کمتر خدم

در این مراسم حجت‌الاسلام جواد محمدزمانی، محسن عرب‌خالقی، هادی جانفدا، حجت‌الاسلام مودب و حجت‌الاسلام علوی هم به شعرخوانی پرداختند.

منبع:فارس