نوحه نشسته با قدمت بیش از ۲۰۰ سال؛ سنتی از مدینه تا میناب

عقیق: این سبک عزاداری که خاص مردم جنوب به ویژه هرمزگان است در بین مردم این وادی از طرفداران زیادی برخوردار است و به نوعی با فرهنگ و زندگی مردم عجین شده است. به گفته قدیمیان و پیرغلامان هرمزگانی این سبک عزاداری توسط شیعیانی که به دلیل ظلم و ستم حکام زمان خود از مدینه به بحرین هجرت کرده بودند بعدها با مهاجرت بحرینی ها به هرمزگان انتقال یافت و امروزه به یکی از پرطرفدارترین مراسمات مذهبی این مرز و بوم تبدیل شده است. با جرأت می توان گفت هرمزگان با پیروی از این سبک بیشترین آمار برگزاری مراسمات و تجمعات عزاداری برای اهل بیت (ع) را دارا است. آغاز کنندگان مراسمات عزاداری به این سبک با این باور که دوشنبه و جمعه در هر هفته به دلیل رخ دادن واقعه عاشورا و رحلت حضرت رسول (ص) از تقدس خاصی برخوردار است این دو روز را با احترام مجلس عزا برپا کرده و با سردادن نوحه های محلی و استفاده از مقتل خوانی به سوگواری می‌پردازند. استفاده حداکثری از این ظرفیت نه تنها در برگزاری عزاداری بلکه به نوعی اکثر تجمعات فرهنگی ،سیاسی و اجتماعی است که در برخی محلات با استقبال خانواده ها به صورت دوره ای در منازل نیز کشیده شده است. در این راستا مردم هرمزگان به ویژه شهرستان‌های میناب، بندرعباس و بندرلنگه با توجه خاص به حسینیه‌ها، تکایا و هیئت‌های عزاداری این اماکن را برای جذب جوانان و نوجوانان با هدف آموزش احکام و علوم دینی، مذهبی مد نظر قرار داده و با استفاده از توان دستگاه‌های فرهنگی به دنبال تقویت این مراسمات هستند. چند سالی است که با همین هدف، سنتی که با همت پیرغلامان و مقتل خوانان شهرستان میناب نسل به نسل ادامه یافته بود با اقدامی قابل تقدیر در قالب یک سوگواره و مسابقه هر سال در مرکز شهرستان میناب برگزار می‌شود.

سوگواره نوحه‌های نشسته سنتی با استقبال جوانان و نوجوانان در شهرستان میناب باعث امیدواری بیشتر پیرغلامان در ماندگاری این سبک شده و تا با حمایت آنان پنجمین سال برگزاری این سوگواره را پشت سربگذارد. ضروری است تا برای بقاء سبک نوحه‌های نشسته محلی همه هیئت‌های عزاداری باید همراهی کنند، هیئت‌های عزاداری در همه مساجد و حسینیه‌ها باید روی به فرهنگ عزاداری بومی و محلی آورند تا مانع به فراموشی سپردن آن شود. سبک نوحه‌های محلی نشسته «پا منبری» بهترین شیوه عرض ارادت به ساحت سیدالشهدا(ع) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) می‌باشد.

اختتامیه سوگواره نوحه‌های نشسته شهرستان میناب سوم شهریورماه با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی دوستی استاندار هرمزگان، حسین رئیسی نماینده مردم شرق هرمزگان در مجلس شورای اسلامی و جمعی از مدیران، یازدهمین سوگواره نوحه‌های نشسته شهرستان میناب در مسجد حضرت ابالفضل علیه السلام کنار‌ترش برگزار شد. محمد مهدی اسماعیلی در این آیین اظهار کرد: در طول تاریخ تلاش‌های زیادی شد تا جلوی گرایش مردم را به سید الشهدا علیه السلام بگیرند اما مردم سنت تاسوعا، عاشورا و اربعین را مانند جان شیرین خود پاس داشتند تا این مناسک باقی بماند چنانچه در دوره معاصر هم پهلوی اول تلاش کرد جلوی نشر معارف اهل‌بیت را بگیرد اما نهضت امام خمینی(ره) جلوی آن را گرفت. وی افزود: روزگاری اجازه نمی‌دادند که مجالس ابی‌عبدالله علیه السلام در این سرزمین برگزار شود اما عشق و محبت به حسین بن علی علیه‌السلام تنها یک آیین دینی نیست بلکه ستون انسجام ملی و هويت ما ایرانی‌ها است و تک تک ما با این محبت به دنیا آمدیم با آن بزرگ شده‌ایم و با آن هم از دنیا خواهیم رفت. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنوان‌کرد: اربعین مسیری است که مردم برای رسیدن به امام، هزاران هزاران کیلومتر را طی می‌کنند تا خود را به کربلا برسانند و این معنای جهان آماده‌ی ظهور را بهتر به ما می‌فهماند.

محمد مهدی اسماعیلی، تصریح‌کرد: خدا را شاکریم که امروز در این منطقه سنت چند صد ساله‌ی نوحه‌های نشسته باشکوه برگزار می‌شود و تلاش خواهیم کرد در دولت انقلابی عدالت فرهنگی و مردمی‌سازی فرهنگ و هنر را به عینه تحقق ببخشیم. وی عنوان کرد: وزیر فرهنگ و ارشاد منحصر به سالن‌های مجلل و مراسمات خاص نیست بلکه وزیر ارشادِ دولت مردمی و انقلابی، وظيفه دارد روستا به روستا ، شهر به شهر در مناسک دینی شرکت کند و نگاه دولت را به اطلاع مردم برساند. وزیر ارشاد اذعان داشت: همه‌ی اعتبارات لازم برای پایان پروژه‌ی مجموعه فرهنگی هنری میناب زا در اسرع وقت تامین خواهیم کرد تا به زودی به بهره‌برداری برسد و تحویل مردم شریف میناب شود.