معرفی نوه امام سجاد(ع) در ایران و نقش وی در حفظ صحیفه سجادیه

عقیق: به مناسبت سالروز شهادت امام سجاد علیه السلام خادمان بارگاه منسوب به امام زاده یحیی بن زید بن زین العابدین علیه السلام پرچم متبرک گنبد مطهر این امام زاده که نوه امام سجاد علیه السلام است و نقش زیادی در رسیدن صحیفه سجادیه به دست ما داشته است را به موزه حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها اهدا کردند.

نقش امام زاده یحیی بن زید شهید در انتقال و انتشار صحیفه سجادیه در مطلع تمامی نسخه های صحیفه سجادیه ذکر شده؛ به این گونه که در آستانه سفر یحیی بن زید به ایران وقتی از پیش بینی شهادتش توسط امام صادق علیه السلام باخبر می شود نسخه دوم صحیفه سجادیه که به خط زید بن علی علیه السلام بود را تحویل متوکل بن هارون بلخی از اهالی ایران می دهد و متوکل که در حال برگشت از زیارت خانه خدا بوده، صحیفه سجادیه را نزد امام صادق علیه السلام می برد.

در مقدمه صحیفه سجادیه حدیثی از چگونگی دستیابی متوکل بن هارون بلخی به این کتاب آمده که این حدیث را به صورت مختصر از ترجمه استاد شیخ حسین انصاریان بر صحیفه سجادیه ذکر می‌کنیم:

« متوکل بن هارون بلخی می‌گوید: پس از شهادت زید بن علی بن الحسین علیه السلام فرزندش یحیی را ملاقات کردم. او از من حال امام صادق علیه السلام را پرسید. گفتم: آن حضرت در سلامتند و برای شهادت مظلومانه پدرت سوگوارند. یحیی گفت: آیا از ایشان درباره سرنوشت من چیزی شنیده‌ای؟ گفتم: بلی مطالبی شنیده‌ام که شما نیز به‌دار آویخته خواهی شد!

یحیی پس از شنیدن چند روایت امام صادق علیه السلام از زبان متوکل هارون بلخی رو به وی کرد و گفت: ای متوکل!… اینک به تو صحیفه‌ای را خواهم داد که پدرم زید از پدرش امام سجاد علیه السلام دریافت کرده است؛ سپس گفت اگر پسر عمویم امام صادق علیه السلام از شهادت من خبر نمی‌داد، این صحیفه را به تو نمی‌دادم، ولی اکنون به تو می‌دهم تا در حفظ و نگهداری آن کوشا باشی، بیم دارم که این صحیفه به دست بنی امیه بیفتد و آن را از اهلش دریغ دارند.

متوکل می‌گوید صحیفه همراه من بود تا خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم، صحیفه را به آن حضرت نشان دادم و ایشان بسیار مسرور شدند و فرمودند: سوگند به خداوند! این خط عمویم زید و دعای جد من است. آنگاه امام صادق به پسرشان اسماعیل رو کردند و فرمودند: آن صحیفه‌ای را که به تو سپرده‌ام بیاور! اسماعیل صحیفه‌ای را آورد، امام آن را بوسیدند و به چشمانشان کشیدند و فرمودند: این صحیفه به خط پدرم امام باقر علیه السلام و املای جدم امام زین العابدین علیه السلام است. متوکل می‌گوید: از امام صادق(ع) درخواست کردم که دو صحیفه را با هم مقابله کنم. امام اجازه فرمودند و من دو صحیفه را مقابله کردم و هیچ تفاوتی میان آن دو ندیدم.»

نام یحیی بن زید در سند همه نسخ صحیفه سجادیه آمده است و در نسخه خطی از این صحیفه که در موزه فاطمی نیز به نمایش درآمده است نام ایشان ذکر شده است.

یحیی بن زید بن علی بن حسین علیه السلام نوه امام سجاد علیه السلام در سال ۱۲۵ هجری در زمان حکومت ولید بن یزید مصادف با دوره امامت امام صادق علیه السلام ، در خراسان بر ضد حکومت بنی امیه قیام کرد و در نهایت این قیام به کشته شدن یحیی و یارانش انجامید.

شهادت یحیی به نمادی از مقاومت در برابر امویان تبدیل شد و بر شور مردم در همراهی قیامی که در خراسان و با شعار «الرضا من آل محمد» بر پا بود، رونقی دیگر بخشید؛ گفته‌اند خراسانیان، هفت روز بر یحیی عزاداری کردند و در آن سال هر فرزند پسری که متولد شد، نام یحیی یا زید را بر او نهادند و همچنین نقل شده که ابومسلم خراسانی همه کسانی که در شهادت یحیی دست داشتند را به قتل رساند.

گفتنی است به مناسبت ایام شهادت امام سجاد علیه السلام پرچم متبرک گنبد منسوب به امام زاده یحیی بن زید در شهرستان میامی، که در سالروز شهادت امام سجاد علیه السلام به موزه فاطمی اهدا شده است، در گنجینه عتبات عالیات واقع در تالار عترت موزه فاطمی در کنار دیگر متبرکات اماکن متبرکه جهان تشیع به نمایش گذاشته می شود.

منبع:حوزه