آیا قمر در عقرب مستندات قرآنی و روایی دارد؟

عقیق:حجت‌الاسلام والمسلمین باقر مختاری، معاون نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهرکرد، در گفت‌وگویی از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه در دین اسلام فال خیر زدن بسیار مورد تأکید قرار گرفته است، اظهار کرد: خوش‌بین بودن انسان نسبت به اتفاقات، موضوعی مورد توجه بوده و در بیان قرآن نیز استفاده از کلمات نیکو، فال خوب زدن و امید به رحمت الهی داشتن ذکر شده است.

وی با بیان اینکه در دین مبین اسلام فال بد زدن و یا تطیّر مورد نکوهش واقع شده است، تصریح کرد: به‌عنوان مثال زمانی که انسان قصد انجام کاری را دارد، اما اتفاقی مانند عطسه کردن رخ می‌دهد، در آن هنگام برخی بر این باورند که عجله در انجام این کار خوش‌یمن نیست اما این تفکر خرافی و نکوهیده است، بنابراین مثبت نگاه کردن که امروزه نیز در مطالب روانشناسی و مدیتیشن‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفته، در حقیقت ریشه در دین اسلام دارد و چه بسا بسیاری از افراد این موضوع را برگرفته از غرب می‌دانند درحالی‌که دین اسلام و قرآن کریم بسیاری از نکات مربوط به روح و روان را نیز بسیار زیبا بیان کرده است.

مدرس حوزه و دانشگاه در استان در ادامه با اشاره به ایام قمر در عقرب، بیان کرد: قمر در عقرب یکی از پدیده‌های نجومی است، کره ماه در طول یک ماه قمری که حدود ۲۹ و نیم روز است، یک بار به طور کامل به دور زمین می‌چرخد، این یک دور کامل به ۱۲ قسمت تقسیم شده و برج‌هایی نیز برای هریک از این ۱۲ صورت فلکی انتخاب شده است، هر یک از این نام‌های دوازده‌گانه متناسب با صورت فلکی ستاره‌های دور دستی است که ماه در مقابل آن‌ها است به همین دلیل وقتی که کره ماه در چرخش خود به دور زمین به برج عقرب می‌رسد، قمر وارد عقرب می‌شود یعنی قمر در عقرب است.

مختاری با تصریح اینکه در قرآن کریم به‌صورت مستقیم برای موضوع قمر در عقرب آیه‌ای وجود ندارد، ادامه داد: البته اشاره به اصل موضوع نجوم و ستارگان در قرآن موجود است از جمله خداوند در آیه ۹۷ سوره مبارکه انعام می‌فرماید: «وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُواْ بِهَا فِی ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ؛ و اوست کسى که ستارگان را براى شما قرار داده تا به وسیله آنها در تاریکی‌هاى خشکى و دریا راه یابید. به یقین، ما دلایل [خود] را براى گروهى که می‌دانند به روشنى بیان کرده‏‌ایم». پیداست که آموختن و تسلط بر ستاره‌شناسی امری لازم و کارگشا برای بشر است؛ تعبیر آیه شریفه این است که به این واسطه می‌توانیم در تاریکی‌ها راه سعادت را یافته و امور را ختم به خیر کنیم؛ همچنین در تفکر پیشینیان، نسبت به زمان شروع کارهای مهم‌ دقت بیشتری به خرج می‌دادند. البته از دیدگاه قرآن کریم، زمان‌ها يكسان نيستند، بعضى زمان‌ها مباركند، همچون شب قدر، «لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ» و برخى شوم و نحس «يَوْمِ نَحْسٍ» که از جمله در آیه ۱۹ سوره مبارکه قمر به آن اشاره شده است.

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه شهرکرد بیان کرد: در روایات اهل‌بیت(ع) نیز دستورات و اوامری مربوط به ایام قمر در عقرب وجود دارد، از جمله امام صادق(ع) در روایتی فرمودند: «مَنْ سَافَرَ أَوْ تَزَوَّجَ وَ الْقَمَرُ فِی الْعَقْرَبِ لَمْ یَرَ الْحُسْنَى کافی؛ کسی که سفر کند و یا ازدواج کند در حالی که قمر در عقرب باشد خوشی و خوبی نمی‌بیند». (بحارالانوار، ج ۱۰۰ ص۲۶۸).

مختاری با بیان اینکه موضوع قمر در عقرب کاملاً علمی است، اضافه کرد: تأثیر ستارگان بر امور زمین قابل انکار نیست، همان‌گونه که قابل اثبات صددرصدی هم نبوده اما توجه بیش از حد به این موضوعات در دین اسلام به شدت نهی شده است. در روایتی نقل شده است که شخصی به محضر امام صادق(ع) مراجعه کرده و عرضه داشت که تمام کارها را طبق علم نجوم انجام می‌دهد، امام صادق(ع) در پاسخ به وی بیان می‌دارند که تمام کتب خود را به دور بریز و نباید توجه بیش از حد به این مسائل شود.

وی با اشاره به حکایتی از امیرالمؤمنین(ع)، گفت: امام علی(ع) در پاسخ به مردی که از حضرت خواسته بود، به علت نحوست برخی ایام، در آن روز به جنگ خوارج نرود، فرمود: «گمان می‌‏کنى تو از آن ساعتى آگاهى که اگر کسى حرکت کند زیان نخواهید دید؟ و می‌‏ترسانى از ساعتى که اگر کسى حرکت کند ضررى دامن‌گیر او خواهد شد؟‌ کسى که گفتار تو را تصدیق کند، قرآن را تکذیب کرده است و از یارى طلبیدن خدا در رسیدن به هدف‏‌هاى دوست داشتنى و محفوظ ماندن از ناگواری‌ها، بی‌نیاز شده است. گویا می‌‏خواهى به جاى خداوند، تو را ستایش کنند. چون به گمان خود مردم را به ساعتى آشنا کردى که منافعشان را به دست می‌آورند و از ضرر و زیان در امان می‌‏مانند. اى مردم، از فرا گرفتن علم ستاره‌شناسى براى پیش‌گویی‌‏هاى دروغین بپرهیزید، جز آن مقدار از علم نجوم که در دریانوردى و صحرانوردى به آن نیاز دارید، چه اینکه ستاره‌شناسى شما را به غیب‌گویى و غیب‌گویى به جادوگرى می‌کشاند و (چنین) ستاره‌شناسی چون غیب‌گو و غیب‌گو چون جادوگر و جادوگر چون کافر و کافر در آتش جهنم است، با نام خدا و با توکل بر خدا حرکت کنید».

وی با تأکید بر اینکه اسلام برای ایام قمر در عقرب انجام برخی کارها را توصیه نمی‌کند، بیان کرد: از جمله این امور می‌توان به سفر رفتن، خواندن صیغه عقد و انعقاد نطفه اشاره کرد. بجز این موارد، مورد دیگری عنوان نشده است که البته انجام این امور در ایام قمر در عقرب مکروه بوده و حرام نیست با این حال باید احتیاط کرد. نحوست اعمال در این روزها را نیز می‌توان با انجام اموری نظیر صدقه دادن دفع کرد، منظور از صدقه دادن تنها مالی نبوده و هر کار خیری و حتی برخورد محبت‌آمیز و یا یک لبخند را می‌توان به‌عنوان صدقه درنظر گرفت. امام حسین(ع) در حدیثی فرمودند: «مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ إِذَا أَصْبَحَ دَفَعَ اللَّهُ عَنْهُ نَحْسَ ذَلِکَ الْیَوْم‏ یعنی هر کس صبح صدقه دهد خدا نحوست آن روز را از دفع می‌کند».(بحار الأنوار؛ ج‏۵۶ ؛ص۳۱) این فرموده گویای آن است که قدرت دعا، صدقه و متوسل شدن به قدرت لایزال الهی در انجام امور خطرات و بلایا را دور می‌کند.

معاون نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهرکرد یادآور شد: انجام کسب و کار در روزی مانند عاشورا نیز نهی شده و گفته می‌شود که انجام کار در این روز برکت ندارد، در واقع در این روز عمل دردآوری انجام شده و همین عمل برکت را از آن روز گرفته است.

مختاری در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان نحوست اعمال در ایام قمر در عقرب را موجب بدبیاری در زندگی دانست، بیان کرد: آیا منطقی است که شخصی در روز قمر در عقرب عقد کند و این ازدواج منجر به طلاق شود، علت این نافرجامی را به عقد در روز قمر در عقرب گره بزند؟ طبیعتا‌ً منطقی نیست و باید گفت که هیچ ازدواجی به خودی خود از هم نمی‌پاشد و رفتار غلط دو طرف و یا دخالت‌هایی از سوی دیگران باعث طلاق شده است پس نمی‌توان گفت که نحوست ایام در این امر دخیل بوده زیرا با کمی دقت و رعایت تقوا و سعه‌صدر و غیره وقوع طلاق قابل پیشگیری می‌شد.

وی در پایان با بیان اینکه در مجموع همه ایام سعد هستند، اظهار کرد: پروردگار جز خیر برای بنده خود نمی‌خواهد و سرنوشت انسان در گرو اعمال و رفتار انسان است، البته همه روزهای خداوند، مبارک هستند و همواره امید به رحمت و عطوفت خداوند در دل انسان وجود دارد.

منبع:ایکنا