۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۵ : ۰۳
عقیق:الگو گرفتن از زندگی ائمه علیهمالسلام جزو موارد مورد تاکید در معارف اسلامی و در جهت ساختن سبک زندگی مناسب برای مؤمنان است، در زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها باید دقیق شد، با نگاهی نو آن زندگی را شناخت و به معنای واقعی کلمه آن را الگو قرار داد. یکی از ابعاد زندگانی این بانوی بزرگوار نیایشهای عاشقانه آن حضرت با خداوند تبارک و تعالی است. دعاهایی است که منسوب به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بوده و راهگشا برای کسب معرفت و رسیدن به کمال محسوب میشود.
دعا نزدیکترین و مؤثرترین رابطه انسان با خداست. دعا در فرهنگ اسلامی از مهمترین عبادات است؛ تا آنجا که خداوند در قرآن مجید پس از امر به دعا و وعده استجابت «وَقالَ رَبُّکُمُ ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُم» میافزاید: کسانی که در برابر این رابطه نزدیک خلق و خالق تکبر میورزند به زودی با ذلت وارد دوزخ میشوند: «اِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ». و در جایی دیگر از قرآن مجید میخوانیم: «قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْلادُعاؤُکُم»؛ (بگو: پروردگارم برای شما ارزشی قائل نیست اگر دعای شما نباشد).
در اهمیت فوقالعاده دعا در فرهنگ اسلامی همان بس که دعا زیباترین رابطه خلق با خالق است و باعث طراوت روح انسان و نور امید بر آن میشود. دعا انسان را به اصلاح خویشتن و تهذیب اخلاق دعوت میکند. دعا نزدیکترین و مؤثرترین رابطه انسان با خداست. به هنگام دعا، انسان با تمام وجودش خدا را مخاطب ساخته و از فضل و رحمتش طلب میکند و با خضوع و تذلل او را میخواند و خواستههای خود را بی پرده به عرض او میرساند.
گفتنی است به هنگام دعا تمام حجابها میان خداوند و بندگان برداشته میشود و انسان، مستقیماً او را مخاطب قرار داده و تمام نیازهای خود را با او در میان میگذارد. اضافه بر این، شکی نیست که دعا نقش بسیار مؤثری در تربیت نفوس انسانی و سوق آنها به مراتب کمال دارد که بسیاری از آن غافل اند. با اینکه خداوند به انسان بسیار نزدیک است «وَنَحْنُ أَقْرَبُ اِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرید» ولی بسیار میشود که انسان با غفلت و بی توجهی از او فاصله میگیرد و دور میشود. دعا میتواند این دوری را تبدیل به نزدیکی کند و این فاصله را از میان بردارد چرا که انسان به هنگام دعا، قرب و نزدیکی خود را به خدا کاملاً احساس میکند. دعا همچون باران بهاری است که سرزمین دلها را سیراب میکند و شکوفههای ایمان و اخلاص و عشق و عبودیت را بر شاخسار روح انسان ظاهر میسازد. دعا نسیم روح بخش قدسی است که همچون دم مسیحا عظم رمیم را به اذن الله حیات می بخشد.
دعا دریای مواجی است که گوهرهای فضائل اخلاقی را در درون وجود انسان پرورش میدهد. هر نفسی که با دعا همراه است ممدّ حیات است و مفرّح ذات و هر دلی که با نور دعا قرین است با تقوای الهی همنشین است. دعا کننده، وصول به مقاصد شخصی یا نوعی خود را از خدا میطلبد و خداوند تربیت و پرورش روحانی او را از طریق دعا میخواهد.
بر همین اساس حجت الاسلام والمسلمین محمود معرفت پژوهشگر مسائل دینی، از رهگذر شرح و دعاهای ایام هفته حضرت زهرا سلام الله علیها، زوایای پنهانی که در این ادعیه نورانی نهفته است را مطرح و مطالب آن تقدیم مخاطبان میشود. آنچه در ادامه میخوانید بخش هفتم این سلسله مطالب است:
حضرت فاطمة (س) فی دُعاءِ یومِ السَّبتِ: اللّهُمَّ افتَح لَنا خَزائِنَ رَحمَتِک، وهَب لَنَا اللّهُمَّ رَحمَةً لا تُعَذِّبُنا بَعدَها فِی الدُّنیا وَالآخِرَةِ، وَارزُقنا مِن فَضلِک الواسِعِ رِزقاً حَلالاً طَیباً، ولا تُحوِجنا ولا تُفقِرنا إلی أحَدٍ سِواک، وزِدنا لَک شُکراً، وإلَیک فَقراً وفاقَةً، وبِک عَمَّن سِواک غِنی وتَعَفُّفاً.اللّهُمَّ وَسِّع عَلَینا فِی الدُّنیا، اللّهُمَّ إنّا نَعوذُ بِک أن تَزوِی وَجهَک عَنّا فی حالٍ ونَحنُ نَرغَبُ إلَیک فیهِ، اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ، وأعطِنا ما تُحِبُّ وَاجعَلهُ لَنا قُوَّةً فیما تُحِبُّ، یا أرحَمَ الرّاحِمینَ.
وَارزُقْنَا مِنْ فَضْلِکَ الْواسِعِ رِزْقَاً حَلالاً طَیباً وَلا تُحْوِجْنا وَلا تُفْقِرْنا اِلی اَحَدٍ سِواکَ. وَ زِدنا لَکَ شُکراً وَ اِلَیکَ فَقْراً وَ فاقَةً وَ بِکَ عَمَّنْ سِواکَ غنیً وَ تَعَفُّفاً
در این بخش وجود مبارک فاطمه علیهاالسلام ازذات باری تعالی چهار مورد درخواست دارند
۱- رزق حلال طیب
وَارزُقْنَا مِنْ فَضْلِکَ الْواسِعِ رِزْقَاً حَلالاً طَیباً
۲- عدم نیاز به دیگران
وَلا تُحْوِجْنا وَلا تُفْقِرْنا اِلی اَحَدٍ سِواکَ
۳- افزایش شکر نیازمندی بذات حق تعالی
وَ زِدنا لَکَ شُکراً وَ اِلَیکَ فَقْراً وَ فاقَةً
۴- بی نیازی وعفاف جان از نیاز بغیر خدا
وَ بِکَ عَمَّنْ سِواکَ غنیً وَ تَعَفُّفاً
مسئلت اول رزق حلال طیب؛ اساس زندگی انسان بخاطر داشتن تن و من (شخص و شخصیت) وابسته به مواد مادی و معنوی است مواد مادی برای نگهداری تن انسان است ومسائل معنوی برای پاسداری من و شخصیت اوست.
معنویات عموماً از انقسام به حلال و حرام در امانند لکن مواد مادی مابین حلال و حرام بنا به مصالحی قرار میگیرند همانگونه که مواد حلال برای تن انسان سودمند میباشند مواد حرام نیز زیان بار میباشند لذا شارع مقدس برای انسانها استفاده از مواد حلال را مجاز و محور اصلی را تشویق به آن قرار داده است.
با این نگاه حضرت فاطمه علیهاالسلام برای داشتن تن سالم درخواست رزق حلال طیب مینماید البته مسئلت حضرت فاطمه علیها السلام در همه موارد خصوصاً در مورد رزق آگاهانه بوده هم نسبت به منشأ آنکه ذات باری تعالی میباشد و هم به گستره آنها در حیطه طبیعت؛ بنابراین حضرت با این آگاهی زبان نیاز به درگاه ربوبی گشوده با ایجاد دستگاه گردهم آمده معصوم و غیر معصوم برای همه درخواست رزق حلال مینمایند.
نکته مهم در این قسمت به کاربرده شدن فضل واسع حق تعالی است.
از نظر قرآن مبین خدای اسلام اولاً خود را دارای اسم واسع می شناساند که در هفت آیه قرآنی به کار رفته است که مفهوم آن یعنی گسترنده اما موارد گسترده شده در عالم ملک و ملکوت مختلف و متعدد میشد. لکن وجود مبارک فاطمه علیهاالسلام به مورد فضل الهی اشاره دارند که قابل پیگیری میباشد.
منبع:مهر