عقیق:در سیره و سبک زندگی پیامبر(ص) هم نمونه‌هایی از توجه به نظر اکثریت آمده است. درواقع اتفاق افتاده که آن حضرت موردی را به شور و مشورت بگذارند و در نهایت به نظر اکثریت عمل کنند.

نکته قابل توجه این است که با این وجود که پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله دارای عقل کامل بوده و بهتر از هر کسی، خوب را از بد ترجیح و تشخیص می‌دادند اما در مواردی با مردم مشورت می‌کردند، از آن‌ها نظر می‌خواستند و به نظر اکثریت عمل می‌کردند.

درواقع همان شیوه‌ای که امروزه که در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی یا شورای شهر انجام می‌شود، در سیره نبی مکرم اسلام رایج بوده است.

مشورت پیامبر صلوات الله علیه با مردم در شرایط جنگی

در قضیه جنگ احد رسول خدا صلی‌الله علیه و آله از مردم نظرخواهی کردند. این اتفاق قبل از روی دادن جنگ بود. آن حضرت با مردم در این مورد مشورت کردند که آیا در شهر مدینه بمانیم و در بین کوچه‌ها و خانه‌ها با دشمن روبه‌رو شویم و یا به خارج از شهر برویم تا دشمن وارد مدینه نشود.

مردم در مورد ماندن یا بیرون رفتن از شهر نظرهای متفاوتی می‌دادند. گروهی فکر می‌کردند اگر در شهر بمانند، امکان شکست دادن دشمن بیشتر است و گروهی هم معتقد بودند که باید از شهر فاصله بگیرند و در خارج از مدینه با دشمن مبارزه کنند.

در نهایت نظر مردم به رأی گذاشته شد و چون نظر اکثریت بر خارج شدن از شه دلالت می‌کرد، پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله به آن نظر احترام گذاشته و دستور دادند گروه مبارزان از شهر خارج شده و در دامنه کوه احد با دشمن مواجه شوند.

احترام رسول خدا (ص) به رأی اکثریت

یک نکته در این شرایط بسیار مهم است؛ اینکه در این مورد، خود حضرت با نظر اکثریت موافق نبودند، اما به رأی اکثریت احترام گذاشته و آن را اجرایی کردند.

درواقع آن طور که از مجموع روایت‌ها به دست می‌آید، اتفاقاً نظر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله بر این بود که در داخل شهر مبارزه کنند و احتمال پیروزی و شکست دشمن در این شرایط بیشتر است.

درواقع ایشان نظر اکثریت را قبول نداشتند، اما از باب احترام به رأی اکثریت آن را پذیرفته و اجرا کردند.

حتی آن طور که می‌دانیم نتیجه جنگ هم به شکست مسلمانان منتهی شد و تعداد شهدای اسلام در این جنگ زیاد بود. اما رسول خدا صلی‌الله علیه و آله از طریق مشورت با مردم و احترام به نظر و رأی اکثریت، درس بزرگی به مردم و جامعه اسلامی دادند.

دستاورد مهم احترام به رأی اکثریت، حتی اگر مضر باشد

این نوع احترام به نظر اکثریت، آثار مهمی در زندگی اجتماعی دارد. اگر قرار باشد مسلمانان حتی در جان خود آسیب ببینند، باز هم آثار و برکاتی در مشورت و شورا و اجرای رأی اکثریت وجود دارد که از این آسیب بالاتر است.

به عبارت دیگر، دستاورد مهم احترام گذاشتن به رأی اکثریت حتی کشته‌های جنگ احد بالاتر بود. اینکه مردم مورد اطمینان و وثوق قرار می‌گیرند و نظرشان، حتی اگر به سود و صلاح نباشد، مورد احترام است آن‌ها را با جامعه اسلامی همراه کرده و مانع از پراکندگی و گسست در جامعه اسلامی می‌شود.

ایجاد وحدت در جامعه اسلامی به قدری اهمیت دارد که نبی مکرم اسلام صلوات‌الله علیه با وجود اینکه به آسیب‌هایی که نظر اکثریت داشت آگاه بودند، اما باز هم نظر آنها را به اجرا درآوردند تا مانع از پراکندگی مردم و وارد شدن خدشه به اتحاد امت اسلامی شوند.

پی نوشت:

• اسرار آل محمد علیهم‌السلام
• تفسیر المیزان
• وسائل الشیعه

منبع:تسنیم