کتابی خواندنی از مبارزات رهبر انقلاب

عقیق:بر خلاف انتظار، ادبیات انقلاب در سال‌های اخیر پیشنهاد کمتری برای نسل جوان و نوجوان داشته است. هرچند امید می‌رفت که ادبیات درخشان کودک و نوجوان در دهه 60، در دهه‌های بعدی به بالندگی رسیده و پرثمرتر از قبل کار خود را ادامه دهد، اما هرچه گذشت دست ناشران از عرضه این دست از آثار خالی‌تر شد و گرایش و سلیقه مخاطبان نیز به تبع آن تغییر کرد. 

سهم کودکان و نوجوانان از کتابی که به وقایع انقلاب بپردازد و با زبان داستانی، آنها را با یکی از مهمترین برهه‌های تاریخی ایران آشنا کند، تقریباً هیچ است. این در حالی است که نهادها و سازمان‌های مختلف رسالت خود را در این حوزه تعریف کرده‌اند. 

با وجود این شرایط، بارقه‌های گاه و بیگاهی در قلمرو ادبیات انقلاب برای نسل جوان و نوجوان رقم می‌خورد که مایه دلگرمی است. کتاب «چغک»، کاری از انتشارات صهبا از جمله این آثار است که از چند جهت قابل توجه و خواندنی است. نخست سبک این اثر است که آن را با دیگر آثار داستانی متمایز کرده است. به گفته ناشر، این کتاب در سبک سینما کتاب تدوین و طراحی شده است؛ به این معنی که در آن بخش‌هایی از داستان به طور کامل به کمک نقاشی و تصاویر تمام صفحه‌ای روایت می‌شود، به گونه‌ای که مخاطب، داستان را هم‌چون تصاویر یک فیلم از نظر می‌گذراند و هرچه پیش‌تر می‌رود، تصاویر و کلمات بیشتر به هم گره می‌خورد و روایتی تصویری و جذاب را می‌آفریند.

روایت بخش‌های کمتر پرداخته شده تاریخ انقلاب از دیگر مشخصات این کتاب است. «چغک» برخلاف عناوین متعدد داستان‌های انقلاب که بدون نگاه بومی و اقلیمی، تنها در کوچه پس کوچه‌های پایتخت روایت می‌شود، به مشهد رفته و وقایع دو روز مهم در این شهر را با زبانی داستانی روایت کرده است. 

این کتاب از زبان نوجوانی روایت می‌شود که در ایام مبارزات نهضت اسلامی، جای مخصوصی در بین مبارزان درجه‌ یک انقلاب داشته و آیت‌الله خامنه‌ای به او لقب «چغک» داده بودند.

ماجرایی که رُمان «چُغُک» بر بستر آن شکل گرفته است، اتفاقات روزهای نهم و دهم دی‌ماه 1357 در مشهد است. اتفاقات این دور روز، از مهم‌ترین اتفاقات دوران مبارزات مردم ایران بر ضد رژیم شاهنشاهی است که در این رمان، به خوبی روایت، و به تصویر کشیده شده است.

علی‌اصغر عبادی، مدیر این پروژه و از جمله نویسندگان این طرح، در گفت‌وگویی با تسنیم، درباره چرایی نگارش این اثر می‌گوید: داستان این کتاب در بستر وقایع 9 و 10 دی‌ماه سال 1357 شکل گرفته است؛ زمانی که رژیم شاه با تانک وارد خیابان‌های شهر شدند و مردم زیادی را شهید کردند. آمار مختلفی از تعداد شهدا یاد شده است؛ از 500 نفر تا سه هزار نفر. بسیاری از کارشناسان معتقدند که اهمیت این واقعه در جریان‌سازی مبارزات مردم مشهد، هم‌سنگ واقعه میدان ژاله است، اما با وجود این در تاریخ انقلاب اسلامی مهجور مانده است.

«چغک» در واقع اولین اثر داستانی نشر صهبا برای گروه سنی نوجوان است که با استقبال مخاطبان به چاپ سوم رسیده است. عبادی درباره چرایی نگارش این کتاب برای گروه سنی نوجوان نیز توضیحاتی می‌دهد و اضافه می‌کند: برای ورود به حوزه کتاب نوجوان به‌دنبال کار کردن در سبک جدید و نویی بودیم تا نوجوانان امروزی بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. با بررسی‌هایی که انجام شد، به سبک «سینما رمان» رسیدیم؛ سبکی که خیلی شناخته‌شده نبود و افراد زیادی هم با این سبک کار نکرده بودند؛ تنها دو کتاب با این سبک در جهان نوشته شده است. با تحقیقی که انجام شد به این نتیجه رسیدیم که سبک خوبی است و می‌توان با تغییراتی به‌استخدام این موضوع درآورد.

از سوی دیگر، با مطالعه خاطرات رهبر انقلاب به نوجوانی برخوردیم که در دوره‌ای همراه ایشان بوده و رهبر انقلاب به‌دلیل چابکی، به این نوجوان لقب "چُغُک" دادند. خود مشهدی‌ها به آدم زبر و زرنگ چغک (به‌معنی گنجشک) نمی‌گویند، بلکه این تعبیر از اهل ادبیات بودن رهبر انقلاب نشأت گرفته است. کتاب از زاویه دید این نوجوان روایت می‌شود. راوی (محمدمهدی فقیهی) خاطرات خوبی داشت که ما بخشی از خاطرات را که مربوط به دوران مبارزاتی رهبر انقلاب می‌شد، استخراج و تدوین کردیم. حدوداً سه جلسه دوساعته با راوی صحبت و مطالب استخراج شد.

منبع:تسنیم