عقیق | پایگاه اطلاع رسانی هیئت ها و محافل مذهبی

کد خبر : ۱۱۷۱۰۵
تاریخ انتشار : ۲۰ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۱:۵۳
کتاب «برخیزید» فقط به زندگی سیدحمید شاهنگیان نپرداخته، بلکه بخشی از تاریخ این سرزمین است. تاریخی که باید خواند و از آن درس گرفت.

عقیق:سیدحمید شاهنگیان از جمله چهره‌های تأثیرگذار در حوزه سرود و موسیقی انقلاب است. او که در واقعه خونین 17 شهریور 1357 حضور داشت و از همان زمان، معتقد بود که نباید اجازه داد که این اتفاق مهم از سوی رژیم پهلوی به فراموشی سپرده شود. با همین انگیزه بود که به تنهایی، سرود 17 شهریور را به یاد شهدای این واقعه تولید کرد.

به همین ترتیب، او تنظیم و آهنگسازی بسیاری از سرودهای انقلابی نظیر «برخیزید ای شهیدان راه خدا»، «خمینی ای امام» و... را نیز برعهده داشته است. بعد از انقلاب و تا سال 1360 مسئولیت امور موسیقی صداوسیما را به عهده گرفت و در شرایط ملتهب آن دوران، شاهد چالش‌های زیادی در عرصه موسیقی انقلاب بود. فضایی که خاطراتی مهم و شنیدنی دارد که بخش‌هایی از آن در کتاب «برخیزید» روایت شده است. فاطمه سلیمانی ازندریانی، از نویسندگان، در یادداشتی به این کتاب پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

«درود، درود، به روان پاک شهید خدا.... درود، درود، به جوان کشته شده در میدان شهدا... درود، درود به تمام شهیدان کرب­ و ­بلا»

این نغمه­ آشنا مصرع‌­های اولین سرود تک نفره­ انقلاب اسلامی ایران است. سرودی که به صورت کُر ضبط شده اما با صدای یک نفر. یک حرکت انقلابی تک‌نفره. اما اینکه این سرود چگونه به صورت تک‌نفره خلق شد و چگونه به گوش مردم رسید، سؤالی است که برای پاسخ با آن، باید اول خالق این سرود را شناخت. خالق این سرود کسی نیست جز سید محمدحسن شاهنگیان معروف به حمید شاهنگیان که نقش مهمی در ساخت سرودهای انقلابی داشته است. انتشارات راه یار در کتاب «برخیزید» به معرفی این هنرمند نام‌آشنا پرداخته و مسیر زندگی او را از ابتدا تا به امروز بررسی کرده است.

محل تولد، زندگی خانوادگی و نقش خانواده در سرنوشت او همان‌قدر مهم است که فعالیت­‌های مربوط به روزهای منتهی به انقلاب و بعد از آن. چگونگی سپری کردن دوران کودکی نقش مهمی در آتیه­ هر شخص دارد. حتی کار کوچک و ظاهراً بی‌­اهمیتی مثل ساز دهنی زدن: «از کودکی معلوم بود که استعداد خوبی در موسیقی دارم. امکان نداشت آهنگی بشنوم و از یادم برود. گاهی فکر می­‌کنم در خانواده­‌ای که استفاده از تلویزیون درَش ممنوع بود و طبعاً نمی‌­شد ساز خرید و ساز زد، چطور من به تنها سازی که می­‌شد داشته باشم، دسترسی داشتم؟ تو برای اینکه بتوانی آهنگ­سازی بکنی، ساز کوچکی مثل ساز دهنی برای خودت می‌­گیری و سال‌ها با آن زندگی می­‌کنی. طبیعتاً وقتی من سازدهنی می‌­زدم سعی می­‌کردم آهنگ­‌هایی از این ساز در بیاید. باید این قدر تمرین کرد و کرد تا موقع‌­اش برسد. همه­ این کارها را بدون برنامه‌­ریزی و تدارک برای آینده انجام می­‌دادم.»

اما تنها استعداد و علاقه به موسیقی برای آنچه که بنا بود در آینده پیش بیاید کافی نبود. محیط زندگی و نغمه‌­های انقلابی که باید در جان او رسوخ می­کرد. نغمه‌­های رجزگونه‌­ای بود که در روزهای عاشورا و تاسوعا توسط دسته عزاداری یک هیئت مذهبی خوانده می­‌شد. آن هم سال‌ها پیش از انقلاب «انقلابی که باطل‌کُش و حق‌پرور است... انقلابی که قربانیِ آن اکبر است... این بود انقلاب... کاخ ظالم خراب... زنده بادا دین اسلام» ... .

به عقیده­ راوی همه‌چیز از پیش برای او تعیین و در تقدیرش نوشته شده بود. اتفاقاتی که معجزه‌­وار دست به دست هم دادند تا موانع تحصیل در دانشگاه برطرف شود و راه برای ادامه­ تحصیل در خارج از کشور، هموار. عضویت در انجمن اسلامی آن هم در آمریکا شاید امری بعید به نظر برسد. اما دانشجویان انقلابی آن روزگار در هرکجای این عالم که بودند برای رسیدن به هدف­شان تلاش و مبارزه می‌­کردند. اعضای انجمن­‌های اسلامی در قلب آمریکا هم مثل دیگران دست از فعالیت برنداشته بودند و در فکر جذب همراه و هم‌فکر بودند. آنهایی که بنا بود برگردند و زیربنای این انقلاب را بسازند.

 اعضای انجمن­‌های اسلامی در همان‌­جایی که بودند و همان‌جا دور از مرزهای وطن باید با گروه‌­های چپ هم مبارزه می‌­کردند. یکی از بهترین مبارزه‌‌ها، مبارزه­ فرهنگی است. یکی از اقدامات به ظاهر ساده­ حمید شاهنگیان ساختن فی­‌البداهه­ یک سرود بود برای این مبارزه­ فرهنگی. ماجرای ساختن آن سرود، یک روایت کوتاه و خواندنی است که در این یادداشت، مجالی برای پرداخت به آن نیست. همین‌طور پرداختن به فعالیت‌­های انجمن اسلامی در شیکاگو و نیویورک. آنچه در این یادداشت اهمیت دارد اقدام به موقع حمید شاهنگیان برای بازگشت به وطن بود. یک انجمن، یک حزب یا یک شخص وقتی در روزهای حساس از وطن دور است، شاید قادر نباشد کار زیادی برای وطن انجام بدهد و دل اگر در جایی دیگر باشد و جسم در جایی دیگر، روح بی­‌قرار می­‌شود. شاید پخش اعلامیه و نوار و کارهایی از این دست فعالیت جدی­ای به حساب نیایند، اما همین حرکات به ظاهر ساده تأثیر مهمی در آگاهی اقشار جامعه­ آن روزگار داشت.

کتاب , ادبیات انقلاب , انتشارات راه یار , موسیقی ,

حمید شاهنگیان پس از بازگشت به ایران همراه دوستانش به این امر مشغول بود، ولی باید کار بزرگ‌تری می‌­کرد. کاری که شاید فقط از عهده­ او برمی‌آمد. غروب 17شهریور همان کاری را می‌­کند که در انجمن اسلامی کرده بود. برای شهدای آن روز شعری می­سراید و برای شعرش ملودی می‌سازد. سرودی که باید به صورت دسته­‌جمعی خوانده شود، اما دسترسی به افرادی که بتوانند این سرود را هم‌­خوانی کنند، تقریباً محال بود. پس خودش به تنهایی دست به کار می­‌شود. یک خواننده، دو ضبط صوت و چند بار هم‌­خوانی با نوار ضبط شده که حاصلش شد یک سرود دسته­‌جمعی. این سرود باید به دست مردم می­‌رسید. در کمترین زمان ممکن. پخش این نوار نیاز به تمهیدات ویژه­‌ای داشت که توسط همراهان او حل شد. توزیع هزاران نسخه از یک نوار آن هم بدون اینکه هزینه­ زیادی به تولیدکنندگان آن تحمیل کند.

ساخت سرودهای انقلابی به همین یک مورد ختم نشد. جمع کردن یک گروه سرود و پیدا کردن یک مکان مناسب برای ضبط و... به اندازه جابه‌جا کردن اسلحه و مواد منفجره خطرناک بوده و شاید تأثیری خیلی بیشتر از مبارزات مسلحانه داشته. تأثیر هنر در هم­دل کردن و به خروش آوردن مردم را نباید نادیده گرفت. این گروه همه این خطرات را به جان خریدند و سرودهایی به یادماندنی تولید کردند. سرودهایی که تا مدت‌­ها همه گمان می‌کردند که توسط دانشجویان خارج از کشور خوانده شده است و در فضای امنیتی آن روزگار چه چیزی بهتر از این. این گمان آن­قدر محکم بوده که حتی زمان ِتمرین در خانه‌­ای نزدیک به کاخ سعدآباد هم صدای گروه کُر به گوش کسی نرسیده در صورتی که این صدا از خارج از خانه به خوبی شنیده می­‌شده است.

حمید شاهنگیان فقط یک آهنگ­ساز نبود، او پس از پیروزی انقلاب مسئولیت­‌های جدی زیادی داشته که در هر کدام کارهای مهمی را به سرانجام رسانده است. مدیریت بخش موسیقی رادیو، مسئولیت در سپاه پاسداران، مدیریت بنیاد هنری مستضعفان، مدیریت هواپیمایی آسمان، رایزن فرهنگی در هندوستان و... اما در هیچ دوره‌­ای از موسیقی فاصله نگرفت و با هنرمندان زیادی از جمله محمد اصفهانی، مجید اخشابی، حسام­‌الدین سراج، حسین شریفی و... همکاری کرده است.

کتاب «برخیزید» فقط به زندگی سیدحمید شاهنگیان نپرداخته، «برخیزید» بخشی از تاریخ این سرزمین است. تاریخی که باید خواند و از آن درس گرفت.

کتاب «برخیزید» به قلم روح‌الله رشیدی در 208صفحه و با قیمت 24هزار تومان توسط انتشارات راه‌یار عرضه شده است و علاقه‌مندان جهت تهیه آن، علاوه بر کتابفروشی‌ها، می‌توانند از طریق صفحات مجازی ناشر @raheyarpub و سایت vaketab.ir نسبت به سفارش کتاب اقدام کنند.

منبع:تسنیم


ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
پربازدیدترین اخبار
پنجره
تازه ها
پرطرفدارترین عناوین