عقیق: مرحوم حاج میرزا علی آهی شاعر و مداح اهل بیت(ع) برای صنف مداح کشور کارهای بسیاری اعم از تأسیس بنیاد دعبل خزاعی برای حمایت و امور رفاهی مداحان و دیگری هم تأسیس خانه مداحان برای رسیدگی به امور علمی این قشر و اتحادشان کرد.
خانه مداحان یک NGO خصوصی است!
خانه مداحان اهل بیت(ع) در ۱۵ آبان‌ماه سال ۸۸ به عنوان یک NGO خصوصی توسط حاج علی آهی در تهران ایجاد شد و در استان‌ها نیز از طریق رابطان خود پیگیر امور بود. محل و پاتوق این خانه نیز عمارت میراثی فخرالدوله شد که در اختیار انجمن تهرانشناسی منطقه ۱۲ بود. در تابلوی نصب شده بر در ورودی این عمارت نوشته شده است: «خانه مداحان اهل بیت(ع) مرکز برنامه‌ریزی‌های کلان مداحی کشور». این ساختمان با پیگیری‌های مصطفی خورسندی و در زمان شهرداری محمدباقر قالیباف در اختیار این مجموعه قرار گرفت. فضای ساختمانی این عمارت، خانه مداحان شد و فضای بیرونی‌اش هم برای مردم پارک شد. قالیباف حتی در آن زمان، بودجه‌ای نیز برای این مجموعه اختصاص داد. استاد آهی در بدو تأسیس به عنوان موسس، افرادی را به عنوان هیأت موسس یا هیأت امنا انتخاب کرد، افرادی که هم از جامعه مداح بودند و هم خارج این دایره.
حمیدرضا بهاری از اعضای هیأت امنای خانه مداحان
هدف از ایجاد خانه مداحان
حمیدرضا بهاری عضو هیأت امنای این خانه می‌گوید: «استاد آهی با راه‌اندازی این خانه چشم‌اندازی را مدنظر داشت و می‌خواست رشد و ارتقای کیفی مداحان با صحیح‌خوانی شعر و مقتل، افزایش سواد قرآنی، تربیت نسل جوان مداح، آموزش بهداشت حنجره، آداب روابط خانوادگی، ارتباط با نهادهای دیگر برای دریافت خدمات برای این قشر و بستری برای همگرایی و اتحاد مداحان ایجاد کند.»
مصطفی خورسندی مدیرعامل قبلی خانه مداحان اهل بیت
هیأت مدیره خانه مداحان چه کسانی بوده‌اند؟
هیأت موسس برای سه‌سال از میان خود هیأت مدیره‌ای را انتخاب می‌کردند که این هیأت مدیره در ابتدا ۵ نفر بود و بعدها به ۶ نفر افزایش یافت. مصطفی خورسندی مدیرعامل قبلی خانه مداحان می‌گوید: «در اولین دوره هیأت مدیره مرحوم آهی، بنده، محمد بازوبند، ابراهیم صدیق و حسن آهی با انتخاب امنا، عضو شدند و آنان محسن طاهری را به عنوان مدیرعامل انتخاب کردند و مرحوم آهی نیز رئیس هیأت مدیره شد. این ترکیب در دوره دوم هم رأی آورد اما با نظر هیأت امنا، اعضا به ۶ نفر افزایش یافت و داوود نورصالحی نیز وارد هیأت مدیره شد که بازهم محسن طاهری به مدیرعاملی انتخاب شد. در دوره سوم که همزمان با درگذشت استاد آهی بود، هیأت امنا به استاد سازگار، سیدعلی سادات رضوی، یدالله بهتاش، حسن آهی، مهدی آصفی و بنده رأی داد که با نظر هیأت مدیره استاد سازگار رئیس هیأت مدیره شد و بنده هم مدیرعامل شدم. این دوره برخلاف دوره‌های گذشته ۴/۵ سال به طول کشید زیرا بنا بود در اساسنامه تغییری ایجاد شود.»
اعضای هیأت مدیره جدید خانه مداحان
دودستگی ایجاد شده بعد از آهی
خانه مداحان بعد از درگذشت استاد آهی شاهد یک دودستگی در اعضای هیأت امنا شده است که این دودستگی همواره وارد هیأت مدیره هم شده و از میان اعضای شش نفره چندنفری در یک طیف و دیگران در طیف دیگری بودند. دودستگی که همواره حول و حوش این نهاد خصوصی و بی‌ناظر وجود داشته است. انتخابات دوره جدیده هیأت مدیره خانه مداحان بلاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان برگزار شد و اکبر بازوبند، مرتضی و محسن طاهری، مصطفی خورسندی، سیداحمد صالحی خوانساری اعضای هیأت مدیره جدید شدند و بناست شنبه هفته آینده ۲۴ آبان‌ماه رئیس هیأت مدیره، مدیرعامل و نایب رئیس را انتخاب کنند. این انتخابات هم شاهد کش مکش‌ها و درگیری‌هایی در روند برگزاری بود که نشان داد گویا این دودستگی‌ها تمامی ندارد.
نمایی از ساختمان خانه مداحان
گزارش عملکرد خورسندی در خانه مداحان
از عمر خانه مداحان بیش از ۱۰ سال گذشته است و کارنامه‌ای از عملکرد آن‌ها باقی مانده است، کارنامه‌ای که همگان برروی عملکرد ۴/۵ ساله اخیر آن حرف دارند. مصطفی خورسندی مدیرعامل سابق خانه مداحان در تشریح عملکرد خود می‌گوید: «این هیأت مدیره آبان‌ماه سال ۹۴ در ساختمان مستقر شد که در بدو ورود با تهیه بودجه‌هایی از شهرداری تهران و دیگر نهادها و افراد، فعالیت عمرانی برای بازسازی این خانه را البته با رعایت میراثی بودن آغاز کردیم. برای این منظور فضای حسینیه حدود ۴ برابر شد. در ورودی تغییر کرد تا در گرما و سرما مشکل‌ساز نباشد و کتابخانه افزوده شد. محیط بیرونی خانه نیز مرمت و بازسازی شد تا مردمی که حضور پیدا می‌کنند، از این فضا لذت ببرند. سوییت کاملی نیز برای اسکان مداحان شهرستانی که به تهران می‌آیند تعبیه شد. سرویس‌های بهداشتی مجموعه نیز که در گذشته به صورت سیار بود، بازسازی و افزایش پیدا کرد. در بعد آموزشی و علمی نیز کلاس‌های هفتگی برادران با حضور ۱۵۰ نفر و کلاس خواهران با حضور ۴۰۰ نفر برگزار می‌شد. ۲۰۰ نفر از مداحان پیشکسوت تجلیل شدند و با اتحاد و همدلی با مداحان آذری‌زبان جلسات هفتگی با حضور هزار نفر در روزهای چهارشنبه برگزار شد. یک هزار بلندگو سیار برای روضه‌های خانگی میان مداحان توزیع کردیم و هرسال مراسم سیاه‌پوشانی با حضور ۳ هزار نفر برگزار کردیم. در زمانی که همزمان مسئولیت خانه مداحان، بسیح مداحان و کانون مداحان را برعهده داشتم توزیع کتب مورد نیاز مداحان را صورت دادیم. برنامه تجدید بیعت با امام راحل در دهه فجر، برپایی ایستگاه صلواتی در ۲۲ بهمن و برپایی دسته عزاداری در ایام مسلمیه از برنامه هرساله ما بود که با شکوه بسیار برگزار می‌شد. توزیع هرساله ۴۵۰ بسته ارزاق در ماه رمضان و عید نوروز، ایجاد بستر مشاوره حقوقی به صورت هفتگی برای مداحان به صورت رایگان و پیگیری روند درمان مداحان مبتلا به کرونا از دیگر برنامه‌های ما بود.»
داوود نورصالحی از اعضای هیأت مدیره اسبق خانه مداحان
خانه در ۴/۵ سال اخیر از اهداف مرحوم آهی فاصله گرفت
در خصوص این کارنامه بسیاری نقد دارند؛ داوود نورصالحی از اعضای هیأت مدیره اسبق در خصوصش می‌گوید: «عملکرد خانه مداحان به خصوص در ۴/۵ سال اخیر متفاوت از اهداف و منویات استاد آهی شده است. خانه مداحان بنا بود به سمت ارتقای عموم مداحان پیش رود اما کاری نشده است و افرادی در این سال‌ها تنها به دنبال معرفی خود بودند و سلیقه‌ای عمل کردند.»
سیدعلی سادات رضوی از اعضای هیأت مدیره سابق خانه مداحان و عضو علی‌البدل انتخابات جدید
تقدیر از پیرغلامان و رسیدگی به معیشت آنان
سیدعلی سادات رضوی از اعضای هیأت مدیره سابق می‌گوید: «در زمان هیأت مدیره اسبق فعالیت خاصی صورت نگرفت و تنها یک جلسه هفتگی چهارشنبه‌ها بود اما در دوره ما تغییرات بسیاری در خانه رخ داد که یکی از آن‌ها در بعد عمرانی و ظاهری بود. حسینیه خانه مداحان امروز متفاوت از سال‌های قبل است، کلاس‌های متعدد آموزشی هم برای آقایان و هم خواهران داریم و جلسات صبح‌های چهارشنبه بسیار پرشور و پرجمعیت است. در زمینه اهداف مطرح شده در اساسنامه هم که شامل ارتقای کیفیت مداحان و ارتقای وضعیت امور اجتماعی آنان بود، برنامه‌های بسیاری اجرایی شد که یکی از آن‌ها تجلیل از پیشکسوتان بود که بسیاری درگذشتند و اگر در خانه از آن‌ها یادی نمی‌شد، در گمنامی فوت می‌کردند. در ایام کرونا نیز به بسیاری از مداحان و پیرغلامان خانه نشین بسته‌های ارزاق و کارت هدیه اهدا شد تا کمک زندگی آنان باشد. این‌ها همه با پیگیری‌های آقای خورسندی و دیگر اعضای هیأت مدیره بود زیرا خانه بودجه خاصی ندارد و با ارتباطات، مبالغی دریافت و هزینه می‌شود.»
مراسم تقدیر از پیرغلامان در خانه مداحان
با آش و عدسی جمعیت جمع می‌شد
حمیدرضا بهاری اما در خصوص فعالیت‌های این خانه می‌گوید: «احترام پیشکسوتان به جای خود اما معتقدم بزرگتر باید بزرگتری کند و توان اجرایی ندارند. پیشکسوتان بزرگواری که در هیأت مدیره قبلی بودند احترامشان واجب است اما به دلیل عدم توان جسمانی و همچنین عدم آشنایی با کار اداری، کارایی لازم را نداشتند. در دوره گذشته برنامه فرهنگی خانه مداحان شامل نشریه و ... حذف شد و تمام برنامه‌ها در حد یک برنامه هفتگی تقلیل دادند که آن هم با آش و عدسی جمعیت جمع می‌شد. چه تعداد از هزار نفری که آمار داده می‌شود در جلسات هفتگی حضور داشتند، مداح بودند؟ در این چند سال کدام مداح تربیت شده است که جایی اگر خواند بگوییم تربیت شده خانه مداحان است؟»
تصویری از پذیرایی جلسه هفتگی خانه مداحان
چرا جوان‌ها در خانه مداحان نمی‌آیند؟
یکی از انتقاداتی که به فعالیت خانه مداحان می‌شود این است که جوانان در این خانه جایی ندارند و بیشتر پاتوق هفتگی پیرغلامان شده است. خورسندی در خصوص علت این بحث می‌گوید: «جلسات هفتگی خانه مداحان صبح‌ها در زمانی بسیار زود است که مداحان جوان عمدتا سرکار هستند و یا خوابند بنابراین کمتر حضور پیدا می‌کنند و مداحان پیرغلام به خاطر فراغت زمان حاضر می‌شوند البته مداحان جوان به خانه رفت و آمد دارند و با آنان جلساتی داریم و یا دوره آموزشی هفتگی ما کلا با حضور ۱۵۰ مداح جوان است.»
یدالله بهتاش از اعضای هیأت مدیره سابق خانه مداحان
جوان‌ها از ترس انتقاد نمی‌آیند
یدالله بهتاش از اعضای هیأت مدیره سابق نیز در این خصوص می‌گوید: «در دوره قبل از ما، حضور جوانان بسیار کمتر بود اما با اتحاد ایجاد شده میان مداحان این حضور بیشتر شده بود البته این انتقاد را قبول دارم، کار ما دیکته بی غلط نیست. نکته‌ای وجود دارد که مداحان جوان زمانی که در این جمع‌ها حاضر می‌شوند به این دلیل که سبک خاص خود را در خواندن دارند، مورد عتاب و سرزنش قرار می‌گیرند بنابراین کمتر حاضرند شرکت کنند و باید این مسائل را حل کردند»
امیر عباسی از مداحان جوان کشور
جوانان را بازی نمی‌دهند
امیر عباسی از مداحان جوان کشور که خود برنامه‌های مختلف خانه مداحان حضور داشته است نیز در این خصوص می‌گوید: «مهمترین مشکل که شاید موجب عدم اقبال جوانان به خانه مداحان است عدم حضور این قشر در میان هیأت مدیره است و عدم دخالت دادن این قشر در برنامه‌هاست. از اعضای هیأت مدیره می‌توان سهمیه‌ای را برای جوانان قرار داد تا آنان هم در تصمیم‌گیری‌ها سهیم باشند که قطعا موجب اقبال خواهد شد.»
جوانان مداح بسیاری‌شان حتی نسبت به عملکرد خانه مداحان و از آن بالاتر کانون مداحان آشنایی ندارند و حتی فواید عملکرد و یا شرح وظایف آن را هم نمی‌دانند که چگونه باید در آن مشارکت داشته باشند.
برخی مداحان در هیچ جمعی نمی‌روند
سیدعلی سادات رضوی از اعضای هیأت مدیره سابق و منتخب علی‌البدل هیأت مدیره جدید نیز می‌گوید: «مداحان چند مدل هستند یکی رسانه‌ای‌ها هستند که در مجامع عمومی شرکت نمی‌کنند نه در خانه مداحان در دیگر محافل هم نمی‌روند و مستقل هستند اما عامه مداحان چه جوان و چه پیرغلام که در مجالس عمومی و روضه‌های خانگی می‌خوانند در این خانه حضور پیدا می‌کنند و در جلسات مختلف به خصوص چهارشنبه‌ها حاضر می‌شوند.»
داوود علیزاده از مداحان پیشکسوت آذری‌زبان
داوود علیزاده نیز در این خصوص می‌گوید: «جوانان بی‌پروا، بی‌ادب و خودرأی شده‌اند و احساس می‌کنند پیرغلامان به روز نیستند. از آنان گله‌مند هستیم و باید در این مجامع حاضر شوند.»
دفاتر حسابرسی مالی قبلی‌ها نیست
خانه مداحان در ابتدای فعالیت خود از شهرداری بودجه دریافت می‌کرد اما بعدها با تغییرات شهردار تهران، این بودجه به مرور قطع شد و این روزها برای فعالیت خود جز با ارتباطات پولی ندارد. خورسندی می‌گوید: «در این ۴/۵ سال دکتر غفوری‌فرد به عنوان بازرس هرساله دفتر حساب مالی خانه را بررسی می‌کردند و برای این امر بازرس و حسابرس ویژه قرار می‌دادند که هیچ مشکلی در این خصوص نداشتیم. روندی که در گذشته اصلا سابقه نداشت و هیچ دفتر مالی از ابتدای فعالیت تا دوره اخیر وجود ندارد.»
تصویری از جلسه هفتگی خانه مداحان
برخی اعضای هیأت امنا سنخیتی با مداحی ندارند
انتقاد دیگری که خانه مداحان وارد است در خصوص اعضای هیأت امنای آن است انتقادی توسط سادات رضوی در جریان انتخابات اخیر هم مطرح شد. او می‌گوید: «اعضای هیأت امنا با نظر مرحوم آهی انتخاب شدند که مورد وثوق و نظر همه این جامعه نیستند و حتی افرادی در آن عضو هستند که با جامعه مداح سنخیتی ندارند. باید با برگزاری رفراندوم و نظرخواهی از همه مداحان این هیأت امنا تعیین شود تا از میان آن هیأت مدیره خارج شود تا مورد نظر و موافقت همه باشند»
تصویری از جلسه هفتگی خانه مداحان
در هرشرکتی موسس، هیأت امنا انتخاب می‌کند
نورصالحی از اعضای هیأت امنا اما نظر دیگری دارد و می‌گوید: «در هرشرکت و موسسه خصوصی، هیأت موسس یا فرد موسس، هیأت امنا را می‌چیند و این حق اوست و این روندی قانونی است». بهاری هم در این خصوص می‌گوید: «حق استاد آهی بود که انتخاب کند اما در همان زمان نیز افرادی، اسامی را وارد لیست کردند که ارتباطی به مداحان ندارد مثلا باید از شهرداری یک نماینده باشد نه فرد خاصی که اگر عزلم شد هنوز در هیأت امنای ما باشد. اگر از این اعضا فردی مرحوم شود یا به هر دلیلی از لیست خارج شود با نظر و موافقت اعضای دیگر فردی جایگزین خواهد شد.»
امید همه به هیأت مدیره جدید
بسیاری به این هیأت مدیره جدید خانه مداحان دلبسته‌اند و ترکیب آن را یک دست‌تر و از همه مهمتر جوان‌تر می‌دانند ترکیبی که بناست روز شنبه ۲۴ آبان‌ماه مدیرعامل، رئیس هیأت مدیره و نایب رئیس را انتخاب کنند. هیأت مدیره‌ای که باید در اولین گام برای بودجه این خانه فکری کنند، روزی از شهرداری بودجه دریافت می‌کردند اما امروز به قول نورصالحی نمی‌دانند از کجا باید پول تهیه کنند! این هیأت مدیره باید برای بهبود عملکرد این خانه و حضور بیشتر جوانان تلاش کند. براساس اساسنامه ارتقای سطح علمی مداحان از لحاظ شعر و مقتل، توجه به جایگاه اجتماعی آنان برروی زمین مانده است که باید به آنان پرداخت که با برگزاری کلاس مداحی و دورهمی هفتگی تأمین نخواهد شد.
منبع:فارس
