۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۲۴ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۹ : ۱۴
عقیق: از جمله فرهنگهای زیبای ما ایرانیان فرهنگ دید و بازدید با اقوام و آشنایان و دوستان است که در تعابیر دینی از آن با عنوان صلۀ رحِم یاد میشود؛ حضرت امام علیبن موسی الرضا علیه السلام میفرمایند «وَقِّرُوا کِبارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَکُمْ وَ صِـلُـوا اَرْحـامَـکُمْ؛ به بزرگترهایتان احترام بگزارید و با کوچکترها مهربان باشید و صلۀ رحم کنید.» (الأمالی (للصدوق)، ص94) این گزاره از سبک زندگی، بین ایرانیان، صلۀ رحم یا ضیافت، مهماندارى و مهماننوازى، دستودلباز بودن و سفرهاى گشوده داشتن، همواره نشانه جوانمردى و سخاوت و کــَــرَم شمرده میشد.
صلۀ رحم با گروه خویشاوندیِ نَسَبی ــ که از طریق ارتباط خون و رحم پیدا میشود مانند پدر، مادر، فرزندان، برادر، خواهر، عمو، عمه، دایی، خاله، پدربزرگ و مادربزرگ و فرزندان و همۀ کسانی که آنها را خویشاوندان نسبی و اَرحام مینامند ــ واجب است و اگر هدیهای داده شود، پس گرفتن آن جایز نیست. اهمیت صلۀ رحم بهاندازهای است که جوازی برای عدم انجام آن صادر نشده است؛ چه اینکه در عصر حاضر که از جهتی، عصر ارتباطات نیز شمرده میشود، گاهی با یک تماس تلفنی و یا از طریق شبکههای مجازی میتوان اقدام به این عمل کرد. حضرت ثامن الحجج امام رضا(ع) دربارۀ محدوده این عمل خیر فرمود «صِلْ رَحِمَکَ وَلَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ، وَ أَفْضَلُ مَا یُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کَفُّ الْأَذَى عَنْهَا؛ پیوند خویشاوندی را برقرار کنید، گرچه با جرعه آبی باشد و بهترین پیوند خویشاوندی، خودداری از آزار خویشاوندان است.» (تحفالعقول، ص469)
دوستی و محبت خدا، حمایت خداوند، عاقبتبهخیری، جلوگیری از پیشامدهای بد، دفع بلاها، آسانی حساب قیامت، عبور آسان از پل صراط، جلوگیری از گناهان، کفاره گناهان، مرگ آسان و افزایش طول عمر گوشهای از آثار صلۀ رحم در روایات شمرده شده است. امام رئوف حضرت رضا علیه السلام همچنین میفرمایند «یـَکُونُ الرَّجـُلُ یَصِلُ رَحِمَهُ فَیَکُونُ قَدْ بَقِیَ مِنْ عُمْرِهِ ثَلاثُ سِنینَ، فَیُصَیِّرُهَا اللّهُ ثَلاثینَ سَنـَةً وَ یَفْعـَلُ اللّهُ ما یَشـاءُ؛ گـاهی فردی صـله رحـم میکنـد، در حالی که از عمرش 3 سال باقی است، خـداونـد (بـهخـاطر ایـن عمـل)، باقیمانده عمر او را 30 سال میکند و خــدا آنچـه بخـواهد انجام میدهد.» (الکافی (ط ــ الإسلامیة)، ج2، ص150)
صلۀ رحم علاوه بر جنبههای معنوی، ابعاد روانشناسانه از جمله کاهش اضطراب و استرس و نشاط روحی نیز دارد که هر کدام از اینها در افزایش طول عمر مؤثرند. در عصر حاضر که انسانها بهتبعِ سازوکارهای مدرنیته، کنجنشینی و عزلتگزینی را پیشه گرفتهاند، شاهدیم که افراد دچار عوارض روانی زیادی از جمله سرگشتگی و حیرت شدهاند، در چنین شرایطی، افزایش مراوده سالم با خویشاوندان، در اصلاح امور روانی انسان نقشی بسزا ایفا میکند و در وهلۀ بعد منجر به اصلاح عملکرد روانیِ جامعه و نشاط آن و در نهایت اصلاح سبک زندگی میشود.
منبع:تسنیم