پاسخ سوالات شرعی درباره «احکام اربعین»

عقیق: اربعین (۲۰ ماه صفر) از روز‌های خاص زیارتی اباعبدالله (ع) است و زیارت ایشان در این روز ثواب زیادی دارد؛ زیرا روزی است که کاروان اُسرا از خاندان اهل بیت عصمت و طهارت، از شام به مدینه مراجعت کردند و همچنین «جابر بن عبدالله»، صحابی رسول خدا (ص) از مدینه به کربلا رسید تا اولین زائری باشد که قبر امام حسین (ع) را زیارت می‌کند.

با توجه به عظمت این روز و نزدیک شدن به اربعین حسینی که شور و شعور در دلدادگان اباعبدالله (ع) به جوش می‌آید، برخی از عزیزان که عزم سفر به سوی کربلا را داشتند با ممانعت مسئولین و مامورین برای حفظ سلامت مردم در ایام کرونا مواجه شده اند.

اهمیت این امر باعث شده موضوع سوال‌های شرعی این هفته را در باب «احکام اربعین» مطرح کنیم، که آیا سفر اربعین در این ایام جایز است یا خیر؟ با توجه به بیماری کرونا جایگزینی برای سفر اربعین وجود دارد یا خیر؟ آیا اهمیت اربعین فقط پیاده روی به سوی کربلا است؟ و اینکه اگر این سفر باعث تشدید بیماری کرونا شود، شرع در این زمینه چه دستوری دارد؟

پاسخ سوالاتی که شما مطرح کردید را از حجت الاسلام و المسلمین مهدی آذری طوسی جویا شدیم که می‌توانید در ادامه آن‌ها را بخوانید:

سال ۹۴ اولین سالی بود که در پیاده روی اربعین شرکت کردم. آنقدر مشتاق شدم که بین راه نجف به کربلا نذر کردم هر سال در این آیین شرکت کنم. الان ۵ سال است که شرکت کرده ام؛ حالا که دستور داده اند نرویم، تکلیف نذر من چه می‌شود؟

اگر نذر همراه با صیغه مخصوص نباشد، تکلیفی شرعاً به ذمه فرد نیست. اما اگر نذر شرعی کرده است و گفتار مخصوص را بر زبان جاری کرده است، در این صورت فرد اگر می‌تواند به صورت غیر مستقیم در آنجا خدمت کند. به عنوان مثال اگر زائری را در عراق می‌شناسد او را نایب بگیرد و با رعایت شیوه نامه های بهداشتی آنجا نذر او را ادا کند. در غیر این صورت «لا یکلف الله نفسا وسعها».

آیا زیارت اربعین ثوابش چند برابر حج واجب و چند هزار برابر نماز و روزه است و کسی که پیاده اربعین انجام داد، همه گناهش بخشیده می‌شود یا خیر؟

دو نکته را باید دقت داشت؛ اول اینکه حق الناس با زیارت عاشورا و گریه کردن بر اباعبدالله (ع) جبران نمی‌شود و باید از مسیر خودش جبران شود. نکته دوم این است که گاهی حق الناس به نحوی در مقابل عزاداری امام حسین (ع) مطرح می‌شود که گویا می‌خواهند، عزاداری سالار و سرور شهیدان را کوچک کنند که این غلط است و نباید به این شکل مطرح شود.

مگر نه اینکه امام حسین (ع) خودشان شفا هستند. بعد می‌گویند بروید کربلا کرونا می‌گیرید واقعا از نظر من هرکه این حرف را بزند یعنی امام حسین (ع) را نشناخته است.

اگر پزشکان دستور داده اند و با توجه به شرایطی که برخی افراد با رعایت نکردن بهداشت ایجاد می‌کنند، در این صورت حضور نیافتن در اجتماعات دینی مثل پیاده روی اربعین توصیه می شود. اگر فردی خود را از حیث بهداشت مراقبت کرد؛ اما در عین حال دچاربیماری شد، در اینجا تربت اباعبدالله (ع) شفا است. اما اگر شخص به استقبال بیماری رفت و احکام عقلی و شرعی که در حرمت ضرر رساندن به بدن است را زیر پا گذاشت، به نیت اینکه شفا در تربت است، کارش غلط است.

منبع:باشگاه خبرنگاران