اثر محسوس ایمان کجاست؟

عقیق:آیت الله محمدعلی جاودان، استاد اخلاق در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: قیامت روز واقعیت است و یک ذره غیر واقعیت آنجا راه ندارد. متأسفانه ما در این دنیا هر چه می‌گوییم و انجام می‌دهیم از واقعیت بهره‌مند نیست. مثلاً حرفهای خوب می‌زنیم و بلد هستیم از روی قرآن و کلمات بزرگان حرف‌های خوب بزنیم، آن هم فقط حرف خوب می‌زنیم که اگر این حرفها به واقعیت تبدیل نشود، آنجا اصلاً جا برای این غیر واقعیت‌ها نیست و همه را در این دنیا می‌گذارید و می‌روید.

وی ادامه داد: واقعیت آن چیزی است که وزن و سنگینی و اثرش را می‌فهمد. نه اینکه فقط یک حرف خوبی‌زده باشید ولی عمل به آن نکرده باشید. این آیه‌ای که شاید صد بار در جلسات مکرر عرض کردم که خداوند می‌فرماید: «أَوَمَنْ کَانَ مَیتًا فَأَحْیینَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُمَاتِ لَیسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا ۚ»، آیا کسی که [از نظر عقلی و روحی] مرده بود و ما او را [به وسیله هدایت و ایمان] زنده کردیم، و برای وی نوری قرار دادیم تا در پرتو آن در میان مردم [به درستی و سلامت] حرکت کند، مانند کسی است که در تاریکی‌ها [یِ جهل و گمراهی] است و از آن بیرون شدنی نیست؟! (آیه ۱۲۲ سوره انعام).

همه انسان‌ها روح نباتی و حیوانی دارند

این استاد اخلاق شهر تهران با اشاره به اینکه همه انسان‌ها دو روح نباتی و حیوانی دارند، گفت: آدمیزاد از همان ابتدای تولدش مانند نباتات دارای روح نباتی است؛ روح اثر خودش را نشان می‌دهد وآدم روزی یک سلول است و روزی میلیون‌ها سلول می‌شود و رشد کرده است و همان قدرت رشدی که در نبات است در انسان نیز وجود دارد.

وی افزود: بعد از روح نباتی انسان روح حیوانی هم دارد که این روح حیوانی یک توانایی‌های بیشتری به انسان می‌دهد و انسان جا به جا می‌شود و اراده پیدا می‌کند و بر اساس این اراده تغییر مکان هم می‌تواند بدهد و کارهایی بر اساس این روح و قدرت انجام می‌دهد که در اثر این روح حیوانی است.

این مولف و محقق حوزوی اظهار کرد: تا اینجا همه انسان‌ها متوقف هستند و هر انسانی که در این جهان متولد شده این دو روح را دارد و در ساختمان اولیه‌اش چنین چیزی وجود دارد، ولی یک مرحله‌های بالاتری هست که باید با عمل کسب کند و در این آیه که بیان شد آن مرحله را بیان می‌کند.

آیت الله جاودان به روح بالاتر و برتر در انسان اشاره و گفت: در این آیه می‌فرماید: «أَوَمَنْ کَانَ مَیتًا فَأَحْیینَاهُ» او مرده است و ما او را زنده کرده‌ایم. در صورتی که این انسان روح نباتی و حیوانی دارد و زنده حساب می‌شود، اما این آیه قرآن می‌فرماید از نظر ما مرده محسوب می‌شود! مگر اینکه نظر لطف و مرحمت خدا شامل حال او شود و آن حیات بالاتر را به او مرحمت کنند و او را زنده کنند.

وی ادامه داد: اینکه واقعاً زنده و جاندار بود، اما در معیار الهی او مرده بود و اگر مرحمت خدا تعلق می‌گرفت او را زنده می‌کردند و آن وقتی است که شما خدا را پذیرفتید.

اثر محسوس ایمان کجاست؟

این استاد اخلاق شهر تهران بیان کرد: ما در خانواده‌های مسلمان و مومن متولد شده‌ایم و در ابتدا همان روح نباتی و حیوانی را مثل بقیه داریم، اما چون خانواده ما مومن است و پدر و مادر به ما نماز یاد می‌دهند و مثلاً از بعضی از گناهان ما را پرهیز داده‌اند، ما نیز با داشتن روح نباتی و حیوانی در چنین محیط خانوادگی بزرگ شده‌ایم که نماز می‌خوانیم و از بعضی از گناهان نیز پرهیز می‌کنیم و اینها یواش یواش در ما یک روح جدیدی را پدید می‌آورد و یک مرحله ما را بالاتر می‌برد.

وی ادامه داد: بنابراین چنین فردی با یک آدم معمولی که هیچ اعتقادی به خدا ندارد و کاملاً آزاد و بی اعتقاد زندگی می‌کند، فرق می‌کند و هر مقدار که فرق کند روح و حیات بالاتری دارد و این روح این قدر می‌تواند رشد کند و بالا برود که حتی وقتی در صور دمیده می‌شود و همه موجودات زمین و آسمان می‌میرند، چنین فردی نمی‌میرد.

آیت الله جاودان افزود: وقتی در نفخه صور دمیده شد، همه موجودات آسمانی و زمینی می‌میرند یا مدهوش می‌شوند، مگر کسی که خدا او را خواسته باشد که آن‌ها دیگر مدهوش نمی شوند و نمی‌میرند و از نفحه صور اول که نفخه اماته است و همه می‌میرند، اینها نمی میرند.

وی ادامه داد: همانطور که در آیه ابتدایی جلسه گفتیم، قرآن می‌فرماید: «وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا» به چنین افرادی خداوند یک نور می‌دهند و این نور واقعی است و اثر دارد و به یک حیات تازه می‌رسند که اثر دارد و این اثر هم اثر محسوس است نه اینکه فقط اثر دارد.

آیت الله جاودان با اشاره به اثر محسوس ایمان اظهار کرد: همه ما ایمان داریم، اما اثر محسوس این ایمان کجا است؟ اثر آن آنجا است که وقتی به یک گناه می‌رسید دستتان می‌لرزد و اصلاً امکان ندارد دستتان را به سمت گناه دراز کنید و حتی از برخورد با گناه اوقات تلخ می‌شوید و این آن روح و آن نور و حیات تازه است که چون واقعیت دارد اثر هم دارد.

وی با نقل ماجرای قضا شدن نماز صبح یکی از بزرگان بیان کرد: دیدند جلوی درب منزل یکی از بزرگان خیلی شلوغ است و صدای شیون و ضجه این آقا هم به بیرون می‌آید و فردی نقل نمود که من داشتم از آنجا رد می‌شدم و این صحنه و ناله را دیدم و پرسیدم چه خبر است؟ آیا پسر بزرگ آقا فوت کرده است؟ گفتند نه، بعد پرسیدم آیا پسر دوم ایشان فوت کرده است؟ باز هم گفتند نه و گفتند امروز صبح آقا نماز صبحشان برای اولین بار در طول عمرشان قضا شده و اینگونه دارند ضجه و ناله می‌کنند!