مساجد به معبد مختصر و مفیدی تبدیل شده که در ساعت‌های خاص قابل استفاده است

عقیق:قسمت ۱۸۲ برنامه بدون توقف، ۱۱ آبان‌ماه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت، در این برنامه «میثم لطیفی» رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این سؤال که «در جامعه امروز فرق مسجد با یک نهاد فرهنگی چیست» گفت: ما باید عمیق‌تر موضوع را نگاه کنیم، اولین خانه‌ای که برای انسان در تاریخ بشر ساخته شده کعبه است که به نام خدا و برای مردم ساخته شده است.

وی ادامه داد: در واقع ما با پدیده‌ای مواجهیم که به اندازه تاریخ بشریت درازا داشته و از زمان  آدم و حوا اولین خانه‌ای است که به اراده الهی برای انسان مقدر شده است. تمدن اسلامی حول مسجد شکل می‌گیرد، در واقع هر پدیده‌ای یک دال مرکزی دارد و وقتی می‌گوییم می‌خواهیم مسجد محوری کنیم یعنی اینکه دوباره مسجد را نقطه مرکزی تمدن اسلام قرار دهیم.

این پژوهشگر دینی در پاسخ به این سؤال که «چرا ما باید در این عصر متکی به مسجد باشیم» تصریح کرد: حضرت محمد(ص) دعوت خود را از مسجد شروع کردند یعنی همان مسجدالحرام بعد هجرت می‌کنند و به مدینه می‌روند در مسیر که منتظر حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) می‌شوند سه روز در منطقه‌ای هستند خارج از شهر مدینه به اسم قبا ساکن شده و مسجد درست می‌کنند، در واقع در جایی که می‌خواهند حکومت‌سازی را شروع کنند بلافاصله ظرف سه روز یک مسجد درست می‌کنند به نام مسجد قبا.

لطیفی همچنین اظهار کرد: وقتی وارد مدینه می‌شوند در مدینه هم اولین کاری که می‌کنند مسجدالنبی(ص) را درست می‌کنند، حضرت علی(ع) هم وقتی به کوفه می‌آیند مسجد کوفه را بنا می‌کنند حتی این رویه در بین خلفا هم متداول بوده، سپاه اسلام در هر جا وارد می‌شده اولین کاری که می‌کرده مسجد احداث می‌کرده چرا این کار را می‌کردند، چون حکومت‌سازی از مسجد آغاز شده و به نظر می‌رسد آنجایی که همه جامعه می‌توانند یکدیگر را بدون هیچ محدودیتی در هر وقتی از زمان ملاقات کنند مسجد است.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که «الان در مساجد را پس از اقامه نماز می‌بندند» تصریح کرد: درست است، ما از آن مفهوم عمیق و اصیل به شدت مسجد را تنزل داده‌ایم و مسجد تبدیل به یک معبد مختصر و مفید شده است، آن هم در یک ساعت‌های خاص مثل برخی از ادیان دیگر که در روز خاصی قابل استفاده و باز هستند در حالی‌که این طور نیست و وقتی مسجد را به صورت تمدنی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که این مجموعه مسجد در طول شبانه‌روز باز است و حتی افرادی که محل سکونت ندارند می‌توانند در کنار آن اسکان یابند، حتی در کنار مسجدالنبی(ص) جایی برای کسانی که تحت تکفل و پوشش حمایت‌های اجتماعی نیستند در نظر گرفته شده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) همچنین در خصوص نقش مسجد در حکومت‌سازی گفت: این داستان امتداد دارد، یعنی وقتی وارد مسجد سهله می‌شوید در همان ابتدا بیان ‌می‌شود که مسجد سهله محل سکونت امام زمان(عج) در زمان ظهور خواهد بود، یعنی ما با پدیده‌ای مواجهیم که حتی در آخرالزمانی که برای ما ترسیم شده باز هم محل حکومت و حکومت‌داری است، پس ما با یک پدیده مستمر تاریخی مواجهیم که تاریخ مصرف ندارد که بگوییم در تاریخی دیگر کارکرد خودش را از دست می‌دهد.

پایه‌گذار هسته مدیریت مسجد در ادامه عنوان کرد: مجموعه روایاتی که داریم این است که مسجد باید خیلی ساده باشد در حد یک دیوار خیلی ساده، در آن فضا  نظر می‌رسد یک اتفاقاتی می‌افتد، همین که صیغه وقف و مسجد به این منطقه خوانده می‌شود قاعده این منطقه به هم می‌خورد، این منطقه دیگر قابل خرید و فروش نیست، قابل تملک نیست، در واقع اگر افرادی هم در یک محله مسجدی به نام خودشان درست می‌کنند حق ندارند مانع ورود عده دیگری شوند، در مسجد  باید همیشه باز باشد و ورود و حضور در آن یک شرایطی دارد، در ادبیات دینی‌‌مان هم داریم که مسجد باید هم پاک باشد و هم پاک‌کننده. 

لطیفی همچنین در خصوص اینکه می‌توان در مواردی که مسجد در مسیر جاده و راه قرار می‌گیرد جای آن را عوض کرد، اظهار کرد: البته گاهی هم می‌شود که مسجد در مسیری قرار می‌گیرد و با هر ترفندی که خواستیم در جاده نیفتد افتاده و بعد رفتند با یک شرایطی در نزدیک آن همانند آن را احداث کردند ولی این مسجد با این صیغه مسجد خواندن و با آن شرایطی که در آن رعایت می‌شود تبدیل به یک مکان مقدس ‌شده و یک فضای متفاوتی را ایجاد می‌کند که در حقیقت عالم اثرگذار است. در مسجد فضای قرآنی، فضای ذکر، عبادت، تعلیم و تعلم جریان دارد،در این فضا یک اتفاقات دیگر می‌افتد که نباید آن را محدود به این سنگ و آجر کنیم این سنگ و آجر مثل کاغذ است که می‌توانی استفاده متفاوتی از آن بکنی و به آن ارزش بدهی.

وی در پایان در پاسخ به این سؤال که «امروز گاهی شعارهای بزرگ مانع از این می‌شود که مساجد هدف اصلی خود را دنبال کنند و خیلی از مساجد با هزینه‌های هنگفت ساخته می‌شود» یادآور شد: مسجد در وهله اول محل عبادت خداست، ما در ادبیات دینی به مساجدی که صرفا طلا اندود شده است می‌گوییم مسجد مزخرف.

منبع:فارس