بیم ها و امیدهای ماه رمضان

عقیق:تاکیدات  آیات و روایات در خصوص فضیلت ماه مبارک رمضان ، به گونه ای است ،نویسندگان ،دانشمندان ،مفسران و خطبا در تفسیر و تاویل و تبیین آن کتابها ، مقالات و خطابه های ماندگاری را در تاریخ معارف اسلامی ثبت کرده اند، در این مقال کوتاه بر آنیم با تاسی از احادیث نورانی پیامبر اسلام و اهل بیت علیهم السلام بیم ها و امید های ماه مبارک رمضان  از لسان مبارک رسول اعظم اسلام  بیان گردد.

گرچه ظاهر احاديث ، هشدار و بيم دادن است؛ امّا باطن آنها بشارت بخش و نوید دهنده است ، بويژه احاديثى كه پيامبر صلى الله عليه و آله كسانى را كه در اين ماه ، مشمول آمرزش الهى نمى شوند ، نفرين مى كند و آنان را بدبخت مى شمارد ،از اين رو عالم ربّانى ، آية اللّه ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى رحمه الله مى گويد؛از رساترين نكاتى كه در بشارت به ماه رمضان روايت شده ، نفرين پيامبر صلى الله عليه و آله بر كسانى است كه در اين ماه آمرزيده نمى شوند ، آن جا كه فرمود : «آمرزيده مباد كسى كه ماه رمضان از او بگذرد و آمرزيده نشود!» .

از آن جا كه پيامبر صلى الله عليه و آله براى جهانيان ، رحمتْ برانگيخته شده است ، اين نفرين ، بشارت بزرگى به گستردگى رحمت و فراگيرىِ آمرزشِ الهى در اين ماه است ؛ وگرنه ايشان با آن كه براى جهانيانْ رحمت است ، هرگز مسلمانى را نفرين نمى كند ، هر چند فردى گنهكار باشد / المراقبات : ص ۱۰۳ .


*بیم از غفلت و امید به رحمت

قال رسول اللّه(ص) :إنَّ الشَّقِيَّ مَن حُرِمَ غُفرانَ اللّهِ في هذَا الشَّهرِ العَظيمِ .[۱]

بدبخت ، كسى است كه در اين ماه بزرگ ، از آمرزش خداوند ، محروم بماند .

*ترس از باخت و امید به کسب جایزه

إنَّ الشَّقِيَّ حَقَّ الشَّقِيِّ مَن خَرَجَ عَنهُ هذَا الشَّهرُ ولَم يُغفَر ذُنوبُهُ ، فَحينَئِذٍ يَخسَرُ حينَ يَفوزُ المُحسِنونَ بِجَوائِزِ الرَّبِّ الكَريمِ .[۲]

بدبخت واقعى ، كسى است كه اين ماه از او بگذرد؛ ولى گناهانش آمرزيده نشوند . پس آن گاه كه نيكوكاران به جوايز پروردگار كريمشان دست مى يابند ، او زيانكار (بازنده) خواهد بود .

مَنِ انسَلَخَ مِن شَهرِ رَمَضانَ ولَم يُغفَر لَهُ فَلا غَفَرَ اللّهُ لَهُ .[۳]

هر كس از ماه رمضان بيرون آيد ، ولى آمرزيده نشود ، خدا او را نيامرزد!

*نفرین  امید بخش پیامبر (ص)

قال رسو ل اللّه(ص):رَغِمَ أنفُ رَجُلٍ دَخَلَ عَلَيهِ رَمَضانَ ثُمَّ انسَلَخَ قَبلَ أن يُغفَرَ لَهُ .[۴]

ناتوان و خوار باد!  كسى كه ماه رمضان فرا رسد  ،پيش از آن كه آمرزيده شود ، سپرى گردد !

*بیم ازمحروم شدن از عبادت هزار ماه 

قال رسو ل اللّه(ص)ـ عِندَ دُخولِ شَهرِ رَمَضانَ ـ: إنَّ هذَا الشَّهرَ قَد حَضَرَكُم ، وفيهِ لَيلَةٌ خَيرٌ مِن ألفِ شَهرٍ ، مَن حُرِمَها فَقَد حُرِمَ الخَيرَ كُلَّهُ ، ولا يُحرَمُ خَيرَها إلّا مَحرومٌ .[۵]

پیامبر(ص) ـ به هنگام فرا رسيدن ماه رمضان ـ: همانا اين ماه ، شما را فرا رسيده است . در آن ، شبى است بهتر از هزار ماه . هر كس از آن محروم بماند ، از همه خير محروم مانده است و جز محروم ، از خير آن بى بهره نمى مانَد .

*آمین بیم دهنده جبرائیل !

قال رسو ل اللّه(ص):إنَّ جَبرَئيلَ أتاني فَقالَ : مَن أدرَكَ شَهرَ رَمَضانَ ولَم يُغفَر لَهُ فَدَخَلَ النّارَ فَأَبعَدَهُ اللّهُ ، قُل : آمينَ ، فَقُلتُ : آمينَ .[۶]

جبرئيل عليه السلام نزد من آمد و گفت : «هر كس ماه رمضان را دريابد و آمرزيده نشود و وارد آتش شود ، دور از رحمت خدا باد!»، بگو : آمين! من هم گفتم : «آمين!» .

*دور شدگان از رحمت خداوند

قال رسو ل اللّه(ص):مَن أدرَكَ شَهرَ رَمَضانَ فَلَم يُغفَر لَهُ فَأَبعَدَهُ اللّهُ ، ومَن أدرَكَ لَيلَةَ القَدرِ فَلَم يُغفَر لَهُ فَأَبعَدَهُ اللّهُ .[۷]

هر كس ماه رمضان را دريابد ، ولى آمرزيده نشود ، از رحمت خدا دور باد ! و هر كس شب قدر را دريابد ، ولى آمرزيده نشود ، از رحمت خدا دور باد !

*آمین گفتن های پیامبر هنگام بالا رفتن از منبر

اُسد الغابة عن أنس :اِرتَقَى النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله عَلَى المِنبَرِ دَرَجَةً فَقالَ : «آمينَ» ، فَقيلَ لَهُ : عَلامَ أمَّنتَ يا رَسولَ اللّهِ؟

فَقالَ : أتاني جِبريلُ فَقالَ : رَغِمَ أنفُ مَن أدرَكَ رَمَضانَ فَلَم يُغفَر لَهُ ؛ قُل : آمينَ .[۸]

اُسد الغابةـ به نقل از اَ نَس می گوید؛ پيامبر صلى الله عليه و آله يك پله بر منبر بالا رفت و فرمود ؛ «آمين!» .

گفتند : براى چه «آمين» گفتى ، اى پيامبر خدا؟

فرمود : «جبرئيل عليه السلام نزد من آمد و گفت : ناتوان و بى بهره باد كسى كه رمضان را دريابد و آمرزيده نشود! بگو ؛ آمين » .


پی نوشت:
[۱]فضائل الأشهر الثلاثة : ص ۷۷ ح ۶۱ عن الحسن بن عليّ بن فضّال عن الإمام الرضا عن آبائه عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۹۶ ص ۳۵۶ ح ۲۵ .
[۲]فضائل الأشهر الثلاثة : ص ۷۳ ح ۵۳ عن الحسن بن عليّ بن فضّال عن الإمام الرضا عن آبائه عليهم السلام ،بحار الأنوار : ج ۹۶ ص ۳۶۲ ح ۳۰ .
[۳]الإقبال : ج ۱ ص ۴۵۴ .
[۴]سنن الترمذي : ج ۵ ص ۵۵۰ ح ۳۵۴۵ عن أبي هريرة ؛ جامع الأحاديث للقمّي : ص ۸۳ ، بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۸۶ ح ۱۰۰ .
[۵]سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۵۲۶ ح ۱۶۴۴ عن أنس .
[۶]صحيح ابن حبّان : ج ۳ ص ۱۸۸ ح ۹۷ عن أبيهريرة ؛ المقنعة : ص ۳۰۸ عن الإمام الباقر عليه السلام عنه صلى الله عليه و آله ، بحار الأنوار : ج ۹۶ ص ۳۴۲ ح ۶ .
[۷]فضائل الأشهر الثلاثة : ص ۱۱۵ ح ۱۰۹ عن الحسن بن عليّ بن فضّال عن الإمام الرضا عليه السلام ، بحارالأنوار : ج ۸۹ ص ۲۶۱ ح ۷۵ .
[۸]اُسد الغابة : ج ۱ ص ۲۹۶ الرقم ۲۵۸ .
حکمت نامه پیامبر اعظم(ص)، ج ۱۱ ص ۴۲ ـ ۴۷

منبع:حوزه