۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۲ : ۱۳
عقیق:موضوع «بختآزمایی» در مسابقات تلویزیونی چند صباحی است مورد بحث و بررسی کارشناسان مذهبی و رسانهای قرار گرفته و استفتاء از مراجع هم انجام میشود. که در میان این پرسش و پاسخها حضرت آیتالله مکارم شیرازی جزو مراجع تقلیدی بودند صراحتاً اعلام کردند مسابقهای که جنبه بختآزمایی داشته باشد شرکتکننده، مرتکب کار حرامی شده چرا که مصداق قمار است. از طرفی امروز مقام معظم رهبری هم در دیدار با کارگران بر این نکته تأکید کردند که روشهایی شبیه بختآزمایی ترویج نشود. معظمله فرمودند: "تواناییهای ملت ایران و جوانان پرتلاش و خوش استعداد میهن را بسیار فراتر از وضع فعلی است. باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روشهایی شبیه بخت آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاههای مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این معنا باشند." به سراغ حجتالاسلام علی سرلک استاد حوزه و دانشگاه و جزو کارشناسان صاحبنام رسانهملی رفتیم و با او درباره این موضوع به گفتگو نشستیم.
مشروح گپ و گفت با این استاد حوزه و دانشگاه را در ادامه میخوانید:
ثروتهای بادآورده و ایجاد رغبتهای کاذب، حرامخواری را ایجاد میکند
حجتالاسلام علی سرلک استاد حوزه و دانشگاه که جزو کارشناسان صاحبنام رسانهملی هم به شمار میرود درباره بختآزمایی در تلویزیون و اصول و منطق مسابقه و استفاده اپلیکیشنها و کدهای دستوری در صداوسیما گفت: نظام فکری اسلام در اقتصاد، پویایی، تلاش و عرق جبین، جامعه تلاشگر، پویا و جامعه برخورداری است. به واقع نظام اسلامی در مسئله اقتصاد یک جامعه ثروتمند و برخورداری است که در آن فقرا به واقع کسانی را دارند که همواره غصه آنها را میخورند. هم انسانها در این جامعه پُرتلاش هستند و به این خاطر واسطهگری و دلّالی مضموم است. اگر کسانی در مجموعه چرخه تولید ثروت، محروم و فقیر شدند حتماً کسانی باید راجع به آنها سرپرستی کنند؛ بنابراین ثروتهای بادآورده و ایجاد رغبتهای کاذب و تحریک تمایلات اقتصادی همه خطوط قرمز ممنوعی است که اگر اتفاق بیفتد در دامنه خودش فقر، تبعیض، ظلم و حرامخواری خود به خود شکل میگیرد.
به جامعه آدرس غلط ندهیم
وی با اشاره به اینکه مسئلهای که چرا باید آدرس غلط بختآزمایی به جامعه نشان داده شود، تأکید کرد: حکمت حرام بودن قمار در اسلام این است که از یک طرف حرص و طمع ایجاد میکند و از طرف دیگر انسان را از فعالیت، تلاش و تولید دور میسازد. پس آن چیزی که باعث بشود جامعه برای برخورداری آدرس را اشتباه برود و از بلیت بختآزمایی بهره ببرد به گردونههای غلطی مبتلا خواهد شد. گرچه عدهای از وجود این بستر و فضا خوشحال میشوند ولی جریان کسب و کار به طور جدّ، آسیب میبیند. مخصوصاً جوانها به ثروتهای بادآورده دلخوش میشوند حتی اگر در آن مسابقه شرکت نباشند دیگر آن پشتکار، فعالیت و تلاش کردن جزو ویژگیهای مثبت آنها نخواهد بود.
باید از روش بختآزمایی و جایزههای کلان میلیاردی پرهیز شود
حجتالاسلام سرلک به مسابقات و جایزههای کلان میلیاردی و افسانهای اشاره کرد و گفت: بحث قمار و بلیت بختآزمایی، مسابقات و جایزههای کلان میلیاردی و افسانهای که امروز بیش از گذشته مطرح میشود هم به لحاظ شرعی و بعد از آن به لحاظ اجتماعی و روانشناختی آسیبهای جدی به یک جامعه سالم وارد میکند. به شدت باید از این نوع روشها و بسترها پرهیز کرد. این الگوبرداریهای نادرست از اقتصاد لیبرالیسم غرب چه در صداوسیما و مجموعههای بخش خصوصی، الگوبرداریهای وارونهای است که حتماً آسیبهای جدی کوتاهمدت و دراز مدت زیادی خواهد داشت.
کدهای دستوری رنگارنگ در خدمت تفکر وارونه ثروتهای بادآورده
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه حرص و هوس مردم را برانگیختن با ایجاد تفکر تولید ثروتهای افسانهای یک نوع سوء استفاده از ظرفیت استارتآپها و اپلیکیشنهاست به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، افزود: طبیعتاً اگر روحیه بدست آوردن ثروت از مسیر طبیعی پیگیری نشود در مسیر غیرطبیعی بهما بهازاهای میدانی دست پیدا میکند. اگر الان در فضای سایبری و مجازی یک توان بزرگی به نام استارتآپها و اپلیکیشنها میداندار باشند و تاخت و تاز انجام دهند این روحیه یعنی دنبال ثروت بادآورده بودن از این ظرفیتها سوء استفاده میکند. با کدهای دستوری رنگارنگ، عددهای رند و نشان دادن کسانی که از این هِرَم حُبابی به واقع توانستهاند ثروتهایی را به جیب بزنند. حتی از آنها فیلم درست کردن و نمایش دادن، به نوعی برانگیختن حرص و هوس مردم جامعه است که یک نرمافزار و امکانی در خدمت این تفکر وارونه قرار بگیرد.
اشارات رهبری و نظر مراجع، دستورالعمل و فرمان است نه توصیه و موعظه!
وی خاطرنشان کرد: استارتآپها و اپلیکیشنها اگرچه فواید مثبتی میتوانند داشته باشند اما وقتی در خدمت تفکر تولید ثروتهای افسانهای و ایجاد تمایلات نادرست جامعه قرار میگیرند حتماً آنها هم به ابزاری که جامعه را به قهقرا میبرد، تبدیل میشوند. موقتاً یک تعدادی احساس رضایتمندی و خوشبختی میکنند که مثلاً یک مبلغ هنگفتی بدست آوردهاند. ولی به بهداشت عاطفی و روانی افراد زیادی هجوم شده و خیلیها در حسرت نداشتن میسوزند و تبعات بعدی هم به همراه دارد. آن چیزی که مراجع میفرمایند و در اشارات رهبری معظم انقلاب وجود دارد یک دستورالعمل و فرمان است نه یک توصیه و موعظه صرف.
تلویزیون باید از این آنتنفروشیها نجات پیدا کند
حجتالاسلام سرلک تصریح کرد: نظر مراجع و اشارات مقام معظم رهبری فرمانی است که باید جامعه اسلامی خودش را از این انحرافات اقتصادی در امان بدارد. من گمان میکنم صداوسیما متأسفانه بودجه کافی ندارد و دچار گرفتاریهای شدیدی شده و مجبور است به این آنتنفروشی روی بیاورد و این آنتنفروشی خود به خود این پیامدهای منفی را در پی دارد. شما پای حرفهای مسئولین صداوسیما بنشینید حتماً آنها معذورات گوناگون مالی را مطرح میکنند که به خاطر این معذورات وادار به این کسب درآمد شدهاند. مبنا غلط است ولی حتماً مدیران صداوسیما نمسبت به این رویکرد ناراضیاند و نقطه غلط این مبنا خودش را در این مسئله نشان میدهد که سلبریتیها و هنرپیشهها در این میدان حاضر شدهاند و اجرای چند برنامه یا مسابقه تلویزیونی را برعهده گرفتهاند.
این زنگ خطر است برای صداوسیما از سلبریتیها دست بردارد
وی در پایان خاطرنشان کرد: اساساً این مسئله براساس هیجان مخاطب است که فلان سلبریتی معروف، اجرای آن برنامه یا مسابقه را برعهده گرفته است و از رهگذر طنازیهای بازیگرانه آن سلبریتی، کلی مخاطب میآیند و کدهای دستوری را وارد میکنند. با این رویه و رویکرد به بنیاد اقتصاد سالم ضربه وارد میشود و مثل موریانه این کاخ فرو میریزد. موریانهای که به جان پایههای یک آرامش اقتصادی میافتد. این زنگ خطر است که صداوسیما با محوریت چهرههای اصطلاحاً سلبریتی بخواهد همه کارهایش را جلو ببرد. بالاخره سلبریتیها یک ظرفیت فرهنگی محسوب میشود ولی نباید با سوء تدبیر از این ظرفیت استفاده ناصحیح بشود.
منبع:تسنیم