معماري حرمين شريفين توسط يك معمار ايراني

عقیق: رضي الدين ابوسعد/ بوسعد وراميني در اواخر سده پنجم و نيمه نخست سده ششم ق. در ورامين مي‌زيسته؛ اما از زمان تولد و مرگ او اطلاعي دقيق در دست نيست و منابع كمتر به او پرداخته‌اند.

ورامين از سده چهارم در زمره شهرهاي شيعه‌نشين بوده و خاندان‌هاي مشهور، از جمله خاندان ابوسعد وراميني، از آن برخاسته‌اند.

او از نام‌آوران شيعه ورامين بوده و به اعتقاد عبدالجليل قزويني، از همين رو، مورخان اهل سنت كمتر بدو پرداخته‌اند.

او و خاندانش براي رونق و آباداني شهر خود بسيار كوشيده‌اند. بناي مسجد جامع، مدرسه رضويه و فتحيه در ورامين را مي‌توان از كارهاي آنان به شمار آورد. شهرت او و فرزندش حسين در جهان اسلام از اين روست كه در تعمير و مرمت حرمين شريفين و احسان و بخشش به حاجيان و زائران فعال بوده‌اند.

سمعاني (م. ۵۶۲ق.) ذيل عنوان «وراميني» ابوسعد را از معاصران خود دانسته و او را به بزرگي ستوده و ياد كرده كه وي ثروتش را در راه آباداني حرمين شريفين به كار گرفته است. سمعاني از فرزند ابوسعد، حسين، نيز ياد كرده و به كثرت حج‌گزاري وي و رغبتش به خيرات و صدقات اشاره كرده است.

عبدالجليل قزويني در گزارشي، ابوسعد را در رتبه خواجگان و بزرگان و رؤساي با اعتبار ياد كرده و از او در شمار معماران بيت الله الحرام و مسجدالنبي نام برده است.

ابن جبير در گزارشي، مردي بزرگ و ثروتمند را از سرزمين پارسيان ياد مي‌كند كه ثروتش را در راه توسعه و آباداني مسجدالحرام هزينه مي‌كرد و بازسازي تنوره چاه زمزم و قبه آن را به او نسبت مي‌دهد.

بر پايه برخي قراين، مقصود ابن جبير در اين گزارش، ابوسعد است كه اين كارها را در زمان جد امير مكثر، امير مكه در سال‌هاي پس از ۵۱۸ق. هنگام حضورش در مراسم حج انجام داده است.

از كساني كه ابوسعد و فرزندش حسين را با شكوه فراوان ياد كرده، رازي، شاعر شيعه با تخلص «قوامي» است كه ترجيع‌بندي مشتمل بر ۱۱۶ بيت در مدح او سروده است.

نيز در ترجيع‌بندي ديگر با ۴۴ بيت كه گويا هنگام حضور حسين فرزند ابوسعد در سفر حج سروده شده، وي را به سبب اهتمامش به كعبه ستوده و به بخشندگي و كرم وصف كرده است.