عقیق: بي شك نذر، عهدي ميان انسان و خداوند است كه از آن راهي براي رسيدن به حضرت حق و اجابت دعا ياد مي‌شود. اداي نذر يكي از مرسوم‌ترين و سنتي‌ترين روش هايي است كه شخص به هنگام نياز به توجه خداوند و بستن عهدي با پروردگار خود و همچنين اهل بيت عصمت و طهارت(ع) براي برآورده شدن خواسته اش به آن متوسل مي‌گردد.

در اين روش يكي از مطمئن‌ترين راه‌هاي رسيدن به خواسته مورد نظر، وسيله قرار دادن اين ذوات مقدسه(ع) و متعلقين به اين خاندان محترم و معظّم است.

مسلمانان و به ويژه شيعيان همواره نسبت به بزرگان دين ارادت ويژه اي داشته و آنچه از دل و زبانشان مي‌گذرد را در طبق اخلاص قرار داده و نذر معصومين(ع) و اهل بيت آنان مي‌كنند تا به حرمت اين نيت پاك، ايشان يا اولياي درگاه باري تعالي واسطه شده و گره از مشكلاتشان گشوده شود.

بنابراين كسي كه در اين وادي قرار مي‌گيرد چَشم به روي هست و نيست دنياي فاني بسته و در يك مراوده عاشقانه و خالصانه هرآنچه در توان دارد از وجوه نقدي و غير نقدي را بي ادعا به حضرت دوست تقديم مي‌كند.

دامنه ارادت عاشقان به حدي وسيع و گسترده است كه يك بخش مجزا و كاملاً سازماندهي شده به جمع آوري نذورات عاشقانش اختصاص داده مي‌شود تا اين نذورات دريافت و در آنجايي كه لازم است صرف شود.

البته نذر تنها مربوط به ايراني‌ها نبوده و غيرايراني‌ها نيز با اين روش آشنا هستند به طوري كه براي رفع مشكلاتشان دست به دامن خاندان با فضل و بركت اهل بيت(ع) مي‌شوند.

نذورات داخل ضريح كه با اشك و راز و نياز همراه است، طي مراسم معنوي غبارروبي ضرايح مطهر سه امامزاده عظيم الشأن جمع آوري مي‌شود.

در اين مراسم كه چندين بار در سال برگزار مي‌شود، معاون فرهنگي و امور زائران توليت معزز به همراه برخي از مسئولين آستان مقدس، جمعي از روحانيون، مقامات كشوري و تعدادي از زائرين مدعو حضور دارند.

تلاوت آياتي چند از كلام الله مجيد، قرائت زيارتنامه حضرت عبدالعظيم حسني(ع) و مرثيه سرايي مداحان و ذاكرين با اخلاص اهل بيت عصمت و طهارت(ع) از برنامه‌هاي اين مراسم است.

بعد از انجام مراسم غبارروبي، نذورات جمع آوري شده در كيسه‌هاي مخصوص به اداره پول شماري و خزانه آستان مقدس انتقال يافته و باز مي‌شود. سپس كاركنان آن بخش و بعضي از پرسنل افتخاري بعد از تفكيك و ترميم پول‌هاي آسيب ديده به دسته بندي و شمارش پول‌ها مي‌پردازند.

پول و ارزهاي غير ايراني در اين چرخه به وجه رايج كشور تبديل شده و سپس همه نذورات نقدي به بانك منتقل مي‌شود.

به گفته مسئولان اداره نذورات حرم، در بين اين نذورات، طلاي خانم‌ها سهم بيشتري دارد چرا كه يكي از اشياي مورد علاقه آن‌ها بوده و آن را با تمام وجود هديه مي‌كنند، اين طلاها كه توسط نذركننده به دفتر نذوزات تحويل داده شده و يا به ضرايح مطهر انداخته مي‌شوند به شمش تبديل شده و در خزانه اداره كل نذورات و هداياي مردمي براي استفاده در ساخت ضريح جديد مطهر حضرت عبدالعظيم حسني(ع) نگهداري و مصرف مي‌شود.

البته آن دسته از طلا و جواهراتي هم كه ارزش هنري و تاريخي داشته و قابل نگهداري است به موزه آستان مقدس انتقال داده مي‌شود.

قرباني و عقيقه از ديگر نذورات ايراني هاست كه رواج بيشتري دارد. دام زنده پس از دريافت از زائرين و نذر كنندگان با رعايت كليه موازين شرعي، ذبح مي‌شود و براي مصرف در غذاي تبركي در اختيار دارالضّيافه آستان مقدس قرار مي‌گيرد.

همچنين در ليست اشياي نذر شده، فرش‌هاي قيمتي دست باف و ماشيني، لوستر، تابلوهاي نفيس، نبات، نمك، هزينه‌هاي توزيع غذاي تبركي بين زائرين و مانند آن نيز يافت مي‌شود.

در بخش نذورات غيرنقدي، اشياي قابل نگهداري كه داراي ارزش تاريخي هستند به موزه منتقل شده و اشياي ديگر اگر در آستان قابل مصرف نباشد با اجازه نذركننده به وجه نقد تبديل شده و از وجوه آن اقلام مورد نياز خريداري مي‌شود.

نذورات دريافتي نيز زير نظر مستقيم توليت آستان مقدس براي ساخت و سازهاي عمراني و تاسيساتي، ساخت ضريح جديد حضرت عبدالعظيم حسني(ع)، ساخت شبستان امام خميني (ره) واقع در ضلع غربي آستان مقدس، تقويت صندوق قرض الحسنه آستان مقدس، كمك به فقرا و نيازمندان و مانند آن مصرف مي‌شود.

با توجه به معناي نذر از نظر شرع مبين اسلام و نظر مراجع محترم تقليد؛ نذر آن است كه انسان براى خدا ملتزم شود كه كار خيرى را به جا آورد، يا كارى را كه نكردن آن بهتر است ترك كند.

در نذر بايد صيغه خوانده شود و لازم نيست آن را به عربى بخوانند، پس اگر بگويد «چنانچه مريض من خوب شود يا فلان مشكلم حل شود، براى خدا بر من است كه مبلغي را به اين نيت هزينه كاري از جمله پرداخت به فقير، يا اماكن متبركه و مانند آن كنم»، نذر او صحيح است.

خداي متعال هم در آيه ۲۶۱ سوره بقره درباره كساني كه مالشان را در راه خدا مي‌پردازند، فرموده است: «مثل كساني كه مالشان را در راه خدا مي‌بخشند، مثل دانه ايست كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه صد دانه باشد و خدا براي هر كس بخواهد پاداشي چند برابر مي‌دهد و خدا وسعت بخش داناست.»

بر اساس اعلام پايگاه اطلاع رساني آستان مقدس حضرت عبد العظيم حسني، زايران و نذر كنندگان مي‌توانند به اماكن ذيل براي تحويل نذورات خود اقدام كنند:

۱. مراجعه حضوري به دفاتر اداره كل نذورات و هداياي مردمي واقع در رواق و صحن‌هاي حرم مطهر.

۲. واريز وجوه نقدي به داخل ضرايح مطهر سه امامزاده بزرگوار مدفون در اين مكان مقدس و صندوق‌هاي روميزي و ديواري مستقر در صحن‌ها و دفاتر نذورات.

۳. ارسال نذورات از طريق پست به آدرس تهران، شهرري، آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع)، صحن امام زاده حمزه (ع)، ساختمان دارالتّوليه، دفتر اداره كل نذورات و هداياي مردمي.

۴. واريز وجوه نقدي به حساب‌هاي جاري از تمام نقاط داخل و خارج كشور به شرح شماره حساب‌هاي زير:

الف) شماره كارت (۶۳۹۳۴۶۱۰۰۷۳۱۹۰۵۲) نزد بانك سينا شعبه بازار بزرگ ري به نام اداره كلّ نذورات و هداياي مردمي آستان مقدس.

ب) حساب جاري شماره (۴/۳۱۰۰۰۰۰۰/۸۱۸/۲۶۸) نزد بانك سينا شعبه بازار بزرگ ري به نام اداره كلّ نذورات و هداياي مردمي آستان مقدس.

ج) حساب جاري شماره (۰۱۰۵۸۴۲۸۳۵۰۰۷) نزد بانك ملي شعبه بازار بزرگ ري به نام اداره كلّ نذورات و هداياي مردمي آستان مقدس.

د) حساب جاري شماره (۱۷۳) نزد بانك ملي شعبه بازار بزرگ ري به نام اداره كل نذورات و هداياي مردمي آستان مقدس.

ه) «شبا» ي حساب جاري بانك سينا شعبه بازار بزرگ ري: (660590026881831000000004IR)

و) «شبا» ي حساب سيبا بانك ملي شعبه بازار بزرگ ري: (680170000000105842835007IR)

هم چنين دفاتر اداره كل نذورات آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) پنج دفتر است كه موقعيت استقرار اين دفاتر به شرح زير است:

۱. دفتر بين الحرمين واقع در رواق شيخ ابوالفتوح رازي.

۲. دفتر صحن اصلي واقع در صحن عتيق.

۳. دفتر شرقي واقع در ورودي ضلع شرقي حرم مطهر.

۴. دفتر جنوبي واقع در صحن امامزاده حمزه(ع).

۵. دفتر شمالي واقع در ورودي ضلع شمالي حرم مطهر.

تلفن‌هاي اداره كل نذورات و هداياي مردمي نيز براي علاقمندان به اين شرح اعلام شده است: ۵۵۹۳۸۰۰۹ و ۶-۵۱۲۲۴۴۶۵-۰۲۱