آثار احترام به کودک

* عوامل رشد کودک (احترام به کودک و آثار آن)

ازجمله عواملی که در تربیت صحیح و رشد شخصیت کودک و تأمین نیازهای روحی- روانی وی تأثیر بسزایی دارد، احترام به کودک و اجتناب از توهین و تحقیر به اوست.

اولیای دین به مسأله تکریم و بزرگداشت کودک اهمیت زیادی داده اند و علاوه بر تعلیم روش های تربیت صحیح، خود نیز بدان ملتزم بوده و پیروان خود را به آن سفارش می کردند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

«اکرِمُوا اوْلادَکمْ وَ احْسِنُوا ادابَهُمْ یغْفَرْ لَکمْ»[1] - به فرزندان خود احترام بگذارید و آنان را نیکو تربیت کنید تا خداوند گناهانتان را بیامرزد.

و نیز می فرماید:

«إِذا سَمَّیتُمُ الْوَلَدَ فَاکرِمُوا لَهُ وَ اوْ سِعُوا لَهُ فِی الَمجْلِسِ وَ لا تُقَبِّحُوا لَهُ وَجْهاً»[2] - هرگاه نام فرزند را می برید، او را گرامی بدارید، برایش جا باز کرده و با ترشرویی با او برخورد نکنید.

امام رضا علیه السلام فرمود:

«وَ اجْمِلْ مُعاشَرَتَک مَعَ الصَّغیرِ وَ الْکبیرِ»[3] - با اطفال و بزرگسالان، نیکو معاشرت کن.

- آثار احترام به کودک

احترام به کودک- بویژه در محیط خانواده- آثار بسیاری دارد که بعضی را بطور اجمال ذکر می کنیم:

1- رشد شخصّیت و پرهیز از ذلّت

یکی از غرایزی که در طبیعت انسان به امانت نهاده شده، غریزه حبّ ذات است. این غریزه در تربیت کودک و رشد شخصیت وی نقش مهمّی می تواند داشته باشد.

احترام به کودک راهی برای ارضای صحیح غریزه حبّ ذات است و کودک از این طریق احساس شخصیت و ارزشمندی می کند و وقتی به شخصیت والای خود پی برد، هرگز تن به پستی و ذلّت نمی دهد.

امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید:

«مَنْ کرُمَتْ عَلَیهِ نَفْسُهُ لَمْ یهِنْها بِالْمَعْصِیةِ»[4] - آن کس که کرامت نفس خود را باور دارد، هرگز آن را با گناه، پست نمی کند.

2- استقلال و اعتماد به نفس

کودکی که بر اثر احترام شدن، خود را یک عضو مستقلّ اجتماع می داند، پستی و حقارت به فکرش راه نمی دهد، بر خلاف کودکی که همواره مورد توهین و تحقیر قرار می گیرد و استقلال و اعتماد به نفس خود را از دست می دهد.

بزرگی کجا یافت کو پست شد                کجا نیستی مایه هست شد؟

فرومایه را از فرومایگی                          به گردن  فتد رشته بندگی

 یکی از ویژگی های اهل بیت پیغمبر علیهم السلام این بود که در زندگی عزّت نفس داشتند و هرگز تن به ذلّت و خواری نمی دادند و این بدان جهت بود که در کودکی با شخصیت بار آمده و مورد تکریم قرار می گرفتند.

امام حسن و امام حسین علیهما السلام بیش از شش سال نداشتند که رسول خدا صلی الله علیه و آله با آن دو بیعت کرد.[5] این دو بزرگوار بطوری با شخصیت بار آمده بودند که در این سِنّ کم، لایق پذیرفتن بیعت شدند. آنها در همان دوران کودکی از استقلال و اعتماد به نفس برخوردار بودند.[6]

پی نوشت ها:

[1] - بحارالانوار، ج 104، ص 95

[2] - جامع الاخبار، ص 126

[3] - مستدرك الوسائل، ج 8، ص 354

[4] - شرح غررالحكم، ج 5، ص 357

[5] - بحارالانوار، ج 50، ص 78

 [6] فاخرى، عليرضا، اخلاق خانواده، 2جلد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، نمايندگى ولى فقيه، اداره آموزش هاى عقيدتى سياسى - ايران - تهران، چاپ: 1، 1378 ه.ش

منبع: حوزه نت