حدیث امام صادق درباره آموختن ادب

به دلیل آشنایی بیشتر و تلمذ در پیشگاه پروردگار الهی و ائمه معصومین، هر روز یک حدیث از معصومین (ع) با مضامین دینی و اخلاقی در بخش قرآن و عترت منتشر می‌شود.

الإمام الصادق علیه السلام ـ. فیما وَعَظَ لُقمانُ ابنَهُ ـ.:

یا بُنَیَّ، إن تَأَدَّبتَ صَغیراً انتَفَعتَ بِهِ کَبیراً، ومَن عَنى [فی المصدر: «غنی»، والتصویب من بحار الأنوار وقصص الأنبیاء: ص. ۱۹۴ ح. ۲۴۳. وعَنَى الأَمرُ فلاناً: أهَمَّهُ. ویقال: عَنى بأمر فلان (المعجم الوسیط: ج. ۲ ص. ۶۳۳ «عنا»).]بِالأَدَبِ اهتَمَّ بِهِ، ومَنِ اهتَمَّ بِهِ تَکَلَّفَ عِلمَهُ، ومَن تَکَلَّفَ عِلمَهُ اشتَدَّ طَلَبُهُ، ومَنِ اشتَدَّ طَلَبُهُ أدرَکَ مَنفَعَتَهُ؛ فَاتَّخِذهُ عادَةً.
فَإِنَّکَ تَخلُفُ فی سَلَفِکَ، وتَنفَعُ بِهِ مَن خَلَفَکَ، ویَرتَجیکَ فیهِ راغِبٌ، ویَخشى صَولَتَکَ راهِبٌ، وإیّاکَ وَالکَسَلَ عَنهُ وَالطَّلَبَ لِغَیرِهِ، فَإِن غُلِبتَ عَلَى الدُّنیا فَلا تُغلَبَنَّ عَلَى الآخِرَةِ، وإذا فاتَکَ طَلَبُ العِلمِ فی مَظانِّهِ فَقَد غُلِبتَ عَلَى الآخِرَةِ.
وَاجعَل فی أیّامِکَ ولَیالیکَ وساعاتِکَ لِنَفسِکَ نَصیباً فی طَلَبِ العِلمِ؛ فَإِنَّکَ لَن تَجِدَ لَهُ تَضییعاً أشَدَّ مِن تَرکِهِ. ولا تُمارِیَنَّ فیهِ لَجوجاً ولا تُجادِلَنَّ فَقیهاً، ولا تُعادِیَنَّ سُلطاناً، ولا تُماشِیَنَّ ظَلوماً، ولا تُصادِقَنَّهُ ولا تُصاحِبَنَّ فاسِقاً نَطِفاً [فی بحار الأنوار: «ولا تُؤاخِیَنَّ فاسقا» بدل «ولا تصاحبنّ فاسقا نطفا». والنَّطِفُ: الرَّجُلُ المُریبُ (لسان العرب: ج. ۹ ص. ۳۳۴ «نطف»).]، ولا تُصاحِبَنَّ مُتَّهَماً، وَاخزُن عِلمَکَ کَما تَخزُنُ وَرِقَکَ. [تفسیر القمّی: ج. ۲ ص. ۱۶۴، بحار الأنوار: ج. ۱۳ ص. ۴۱۱ ح. ۲.]