مقام فقهی علامه جعفری مغفول مانده است

بلخاری: علامه جعفری حیات معقول خود را در متن نهج البلاغه و مثنوی قرار داده بود

حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در مراسم بزرگداشت علامه محمدتقی جعفری گفت: زیبایی به عنوان یکی از محوری‌‌ترین و بنیادی‌‌ترین مفهوم از مفاهیم انسانی، جایگاهی ویژه و منحصر در میان ایده‌ها و آرای فلسفی دارد. تأملات فلسفی در این باب با افلاطون آغاز می‌شود، به ‌ویژه رساله مشهور هیپیاس بزرگ و البته در رسالات دیگرش. بعد از او، این توجه و تأمل در باب زیبایی، هم از سوی شاگرد نامدارش ارسطو تداوم یافت و هم از سوی نوافلاطونی‌های بزرگی چون فلوطین. و البته بدون تردید تاریخ فرهنگی غرب مملو از پاره‌هایی زیبایی‌شناختی در متن فلسفه، مذهب و اندیشه غربیان است. هماره نیز یک سؤال بنیادی بر جان و جهان زیبایی‌شناسی سایه انداخته است و آن پرسش این‌‎که: زیبایی مجموعه خصوصیاتی است در اعیان یا کیفیتی است در اذهان، به عبارتی یک امر objective است یا subjective؟

حسن بلخاری

وی افزود: مرحوم علامه محمدتقی جعفری که آثار متعدد و محققانه‌اش بخشی از هویت فلسفی و فکری ایران معاصر محسوب ‌شده و تأملات فلسفی عمیقش در آثار بجامانده او از یک سو و نیز نامه‌نگاری‌هایش با برجسته‌ترین فلاسفه روزگار از جمله برتراند راسل، روژه گارودی، پروفسور عبدالسلام و پروفسور روزنتال از دیگرسو نشان از ذهنی پوینده و خلاق دارد، حیات معقول خود را بر بنیاد موشکافی‌های بسیار عمیق در متن نهج‌البلاغه و سپس مثنوی قرار داده بود.

محقق: شرح نهج البلاغه کاملا ابتکاری است

مهدی محقق، رییس سابق انجمن آثار و مفاخر و چهره ماندگار ادبیات با اشاره به آشنایی قدیمی‌اش با علامه جعفری گفت: اولین بار ایشان را با مرحوم پدرم سوار ماشین کردم و هر یک را به جایی رساندم که در راه همکلام شدیم. بعدها در سال ۱۳۴۸ در کنگره شیخ طوسی در مشهد که من مقاله‌ای داشتم، ایشان مرا تحسین کردند، این تحسین از استادی بزرگ برای من مایه تشویق و تلاش بیشتر بود.

وی در ادامه پیرامون جایگاه والای نهج البلاغه سخن گفت و افزود تشریحات علامه بر نهج البلاغه کاملا ابتکاری است. علامه جعفری تنها به نظریات اسلامی اکتفا نمی‌کرد، و به سراغ علمای غربی هم رفته بود و آنها را مطالعه کرده بود و از آنها نقل قول می‌کرد. در بین اهل علم آن زمان کمتر کسی به آراء فیلسوفان اروپایی می‌پرداخت و این از امتیازات علامه جعفری بود. همچنین از نظر اخلاقی بسیار متواضع و آرام بودند.

مهدی محقق

مهدی محقق با اشاره به ویژگی‌های علمی علامه جعفری گفت: در بین اساتید، کمتر شخصیتی شبیه علامه جعفری دیده می‌شود، یک روحانی که در نجف فقه و اصول خوانده و در جوانی مجتهد شده است، نزد استادان بزرگ، فلسفه خوانده و به همه علوم دیگر هم علاقه‌مند باشد. کم پیش می‌‌آید که استادی از حوزه به آثار اروپایی‌ها نیز توجه داشته باشد.

گلشنی: علامه جعفری بهترین الگو برای وحدت حوزه و دانشگاه بود

مهدی گلشنی استاد فلسفه علم ضمن تشکر از برزار کنندگان برنامه گفت: در حق علامه سالها ظلم شده است.

وی با اشاره به روحیات علامه جعفری گفت: دو خصوصیت داشتند که بسیار مهم است. یکی تواضع بود که در بحث هم با تواضع استدلال را می‌پذیرفتند. به دلیل رفتار متواضعانه، همه جوان‌ها عاشق ایشان بودند. این مرد متواضع به قدری دانا و افتاده بود که هنگام بحث اگر قانع می‌شد به آسانی می‌پذیرفت.

استاد دانشگاه شریف با اشاره به توجه علامه جعفری نسبت به اتفاقات علمی روز افزود: نکته دوم توجه به مقتضیات زمان بود. آنطور که ایشان به مقتضیات زمان اهمیت می‌داد، متاسفانه حوزه‌های فعلی اینگونه نیستند. علامه جزو استثنائاتی بودند که زمانی که در نجف بودند، خدمت مراجع رفتند و گفتند ما باید به علوم جدید و به علوم انسانی جدید که وارد دانشگاه‌ها شده است، وارد بشویم. به آقای سید عبدالهادی شیرازی پیشنهاد کردند که حوزه نباید تنها در انحصار فقه و اصول باقی بماند. که بنده خودم حدود ۲۰ سال قبل همین پیشنهاد را به مقام معظم رهبری دادم. با هرکسی باید به زبان خودش صحبت کرد.

مهدی گلشنی

دکتر گلشنی ضمن بیان تلاش‌های علامه جعفری برای برقراری وحدت میان حوزه و دانشگاه گفت: ایشان در جهت وحدت حوزه و دانشگاه یک الگوی تمام بودند و حدودا هر دو هفته یکبار دیدارهایی با دکتر حسابی داشتند و بحث می‌کردند. علامه جعفری برای وحدت حوزه و دانشگاه الگو بودند. متاسفانه امروز موضع برخی حوزویان از بالا به پایین است و نمی‌خواهند دیالوگ کنند.

استاد دانشگاه شریف د پایان گفت: در زمان علامه تفکر پوزیتیویستی پر رنگ بود. درجهان عرب یک اندیشمندی از این مساله استقبال کرد و کتابی در تطبیق اسلام و پوزیتیویسم نوشت. در کشور ما هم برخی خواستند این تطبیق را انجام دهند که با تذکر علامه همراه بود.

صدوقی سها: مقام فقهی علامه جعفری مغفول مانده است

منوچهر صدوقی سها، استاد فلسفه و داماد علامه جعفری، با اشاره به نقدهای مختلف به شرح مثنوی علامه جعفری گفت: امروز زیاد شنیده می‌شود که یک عالم حوزوی چرا باید به مثنوی بپردازد، حتی اخیرا شایعه کرده اند که آقای جعفری در اواخر گفته اند از پرداختن به مثنوی پشیمان هستم. بنده عرض میکنم که در ۲۰۰ سال اخیر، شیخ فقهای اسلام، شیخ انصاری است. از طرق متعدد رسیده است که شیخ انصاری در دورانی که در کاشان نزد ملای نراقی تحصیل می‌کرد، از استاد خود تقاضا کرد به او فلسفه یاد بدهد. نراقی او را به درویشی ارجاع داد و آن درویش گفت که من در ضمن تدریس مثنوی، به تو فلسفه خواهم آموخت.

منوچهر صدوقی سها

وی با اشاره به مقامات فقهی علامه جعفری اظهار داشت: مقامات فقهی خود علامه جعفری هم مغفول مانده است. ایشان در عصر مرحوم آقای سید عبدالهادی شیرازی، عضو شورای فتوای ایشان بوده اند. خود علامه جعفری به من فرمودند که مرحوم آقای سیدعبدالهادی شیرازی ایشان را به عنوان قاضی شرع منصوب کرده بودند. حتی هنگامی که به قم رفتند، در دیدار با آقای بروجردی، در مساله تشریح بدن انسان که آقای بروجردی آن را جایز نمی‌دانستند، ایشان با استناد به آیاتی، آقای بروجردی را قانع کردند. یعنی یک چنین فقیهی بودند.

جعفری: شایعات در رابطه با علامه جعفری زیاد شده است

مهدی جعفری، فرزند علامه جعفری در ابتدای صحبت‌هایش ضمن تشکر از برگزاری جلسه، خاطراتی از خواب عجیب علامه جعفری پیرامون مولوی نقل کرد.

وی در ادامه گفت: یکی از مسوولین ارشد کشور نامه ای به علامه جعفری نوشته و در آن از ایشان خواسته بود که به عضویت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بیایند. اما ایشان به علت مشغله‌های فراوانی که داشتند، این مسوولیت را قبول نکردند. وقتی یکی از آقایان به ایشان اصرار کرده بود، ایشان جواب داده بود که نمی‌شود با یک بار حضور در ماه، راجع به فرهنگ مردم تصمیم گرفت. من دریچه‌های ابدی را می‌بینم که باید پاسخ بدهم. این کار در توان من نیست. این یک مسوولیت بسیار سنگینی است.

مهدی جعفری

جعفری با اشاره به شایعات در فضای مجازی افزود: خاطراتی از علامه جعفری پخش می‌شود که اصلا صحت ندارد. بنده خودم در فضای مجازی خواندم که مرحوم علامه جعفری به ١٧ زبان دنیا صحبت می‌کردند. این دروغ محض است. من خواهشم از جوانترها این است که هرچیزی می‌شنوید، یک مقدار تحقیق کنید. درست نیست به دروغ متوسل شویم و شخصی را بالا ببریم.

در پایان لوح تقدیری از طرف انجمن به خانواده علامه محمدتقی جعفری تقدیم شد.

منبع:فارس