عقیق:خداوند در آیه ۹۶ سوره مبارکه آل‌عمران کعبه را اولین خانه برای عبادت مردم معرفی می‌کند و این مکان مقدس را مایه برکت و هدایت برای جهانیان می‌داند.

پس از اعلام کعبه به عنوان اولین‌خانه این مکان مقدس مایه هدایت و برکت جهانیان معرفی شده نه فقط مسلمانان.

در قرآن کعبه مبارک و مرکز هدایت است. کعبه هم از نظر معنوی و هم از نظر مادی مبارک است، برکات معنوی این سرزمین و جذبه‏‌های الهی و تحرک و جنبش و وحدتی که در پرتو آن مخصوصاً در مراسم حج به وجود می‏‌آید، مبرهن و آشکار است.کعبه هدایت به سوی سعادت دنیا و آخرت است و هدایت آن فراگیر است.

کعبه به تمام معنا هدایت است. کعبه عالم اسلام را به وحدت کلمه و ائتلاف دعوت و عالم غیر اسلام را هم هدایت می‏‌کند تا از خواب غفلت بیدار شوند و به ثمرات این وحدت توجه کنند و ببینند که چگونه اسلام قوای مختلفه و سلیقه‏‌های متشتت و نژادهای گوناگون را با هم متفق و برادر کرده است.

 متن آیه

إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِى بِبَکَّةَ مُبَارَکاً وَهُدىً لِّلْعَلَمِینَ‏

ترجمه

همانا اوّلین خانه‏‌اى که براى (عبادت) مردم مقرّر شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که مایه‏ برکت و هدایت جهانیان است.

یکى از ایرادهاى بنى‏‌اسرائیل این بود که چرا مسلمانان با توجّه به قدمت بیت‏‌المقدّس که هزار سال قبل از میلاد توسط حضرت سلیمان ساخته شده است، آن را کنار گذاشته و کعبه را قبله‏ خود قرار داده‏‌اند. این آیه در پاسخ آنان مى‏‌فرماید: کعبه از روز نخستین، اوّلین خانه‏ عبادت بوده و قدمت آن بیشتر از هر جاى دیگر است.

امام صادق‏ علیه‌السلام باتوجّه به جمله‏ «اوّل بیت» فرمودند: چون مردم مکّه بعد از کعبه گرد آن جمع شده‏‌اند، پس حقّ اولویّت با کعبه است و لذا براى توسعه‏ مسجدالحرام مى‏‌توان خانه‏‌هاى اطراف کعبه را به نفع حرم خراب کرد.(وسائل، ج 13، ص 217)

تفسیر المیزان مى‏‌گوید: روایات «دَحوُ الارض» بسیار است و هیچ دلیل علمى که مغایر آن باشد، پیدا نشده و با قرآن نیز مخالفتى ندارد.(کافى، ج‏4، ص 189) دَحوُ الارض به معنى گسترش زمین از زیر خانه‏ کعبه است.

حضرت على علیه‌السلام در نهج‏‌البلاغه خطبه 192 مى‏‌فرماید: خداوند تمام مردم را از آدم‏ علیه‌السلام تاآخرین نفر با همین سنگ‏‌هاى کعبه آزمایش مى‏‌کند. امام باقر علیه‌السلام فرمود: حضرت آدم و سلیمان و نوح‏ علیهم‌السلام نیز دور همین کعبه، حج انجام داده‏‌اند.(تفسیر برهان، ج‏1، ص 300)

در قرآن، از کعبه تعابیر متعدّدى شده است که برخى از آنها را بازگو مى‏‌کنیم:

1- کعبه، اوّلین خانه است. «اوّل بیت»
2- مرکز پایدارى و قیام مردم است. «قیاماً للناس»(مائده، 97)
3- خانه آزاد بدون مالک است. «البیت العتیق»(حج، 29)
4- محل تجمّع و خانه امن مردم است. «مثابة للنّاس وأمنا»(بقره 125)

اما مهم‌ترین نقشی که قرآن برای کعبه بیان کرده است، همان نقش هدایتی کعبه برای جهانیان است. خداوند در آیاتی از جمله 142 و 143 و 150 سوره بقره و 96 سوره آل عمران، به نقش هدایتی کعبه برای همه جهانیان اشاره کرده است. از این آیات می‌توان این را به دست آورد که هر کسی هدایت راستین و خط مستقیم کمال را بخواهد باید به کعبه به عنوان مهم‌ترین وسیله هدایتی توجه کند.

پیام‌ها

1- کعبه، اوّلین خانه‌‏اى است که براى عبادت و نیایش مردم بنا نهاده شده است. «اوّل بیت وضع للناس»
2- سابقه تاریخى معابد، یکى از ملاک‏‌هاى ارزشى آن است. «انّ اوّل بیت وضع...»
3- خیر و برکت کعبه تنها براى مؤمنان یا نژاد خاصّى نیست بلکه براى همگان است. «وضع للناس»
4- مردمى بودن براى کعبه یک ارزش است. «وضع للناس»
5 - کعبه مایه‏ هدایت مردم است. «هدى للعالمین»

منبع:فارس