* آيه ۲۵۱
فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ وَ آتاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ وَ الْحِکْمَةَ وَ عَلَّمَهُ مِمَّا يَشاءُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَ لکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَي الْعالَمينَ
* ترجمه
سپس آنها (طالوت و یاران او) به اذن خداوند، سپاه دشمن را درهم شكستند و داود (كه جوانى كم سن و سال، ولى مؤمن، شجاع و از یاران طالوت بود،) جالوت را (كه فرمانده سپاه دشمن بود) كشت، و خداوند حكومت و حكمت به او عطا نمود و از آنچه مى خواست به او آموخت. و اگر خداوند (فساد) بعضى از مردم را به وسیله بعضى دیگر دفع نكند، قطعاً زمین را فساد مى گرفت؛ ولى خداوند نسبت به جهانیان لطف و احسان دارد.
* نکته ها
بر اساس روایات، داود علیه السلام بر اثر همین شجاعت و دلاورى به مقام نبوّت رسید و فرزندش سلیمان علیه السلام نیز از انبیاى الهى گردید.
در روایات مى خوانیم كه رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: خداوند به خاطر یك مسلمان صالح، بلا را از صد هزار خانه از همسایگان دور مى كند. سپس آن حضرت این آیه را تلاوت نمودند: «فلولا دفع اللّه الناس ...» [تفسیر درّالمنثور، ج1، ص764]
با توجّه به آیات گذشته معلوم مىشود كه عوامل پیروزى در چند چیز است:
1- رهبر توانا و لایق. «زاده بَسطةً فىالعلم والجسم»
2- پیروان مؤمن. «قال الّذین یظنّون انّهم ملاقوا اللّه»
3- توكّل. «كم مِن فئة قلیلة غَلبت فئة كثیرة باذن اللّه»
4- صبر و استقامت. «ربّنا أفرغ علینا صبراً و ثبّت اقدامنا»
5 – انگیزه ى الهى داشتن. «وانصُرنا على القوم الكافرین»
* پيام ها
1- گرچه تلاش و جهاد از شما بود، امّا شكست دشمن به دست خداوند است. «فهزموهم باذن اللّه»
2- دعاهاى خالصانه رزمندگان و مجاهدان، مستجاب مى شود. «وانصرنا على القوم الكافرین. فهزموهم باذن اللّه»
3- تا استعداد، لیاقت، ایثار و سابقه درخشانى نباشد، كسى مورد لطف خاصّ الهى قرار نمى گیرد. «وقتل داود جالوت واتاه اللّه الملك و الحكمة»
4- در جبهه و جهاد، لبه ى تیز حمله به سوى فرماندهى دشمن باشد. «قتل داود جالوت»
5 - نام كسانى را كه در جنگ مردانگى از خود نشان داده اند، زنده نگاه دارید. «قتل داود»
6- نابودى رهبر كفر، با تار و مار شدن لشكر او برابر است. «فهزموهم... قتل داود جالوت»
7- اگر در برابر متجاوز و ظالم دفاع صورت نگیرد، فساد و تباهى زمین را فرا خواهد گرفت. «لولا دفع اللّه الناس... لفسدت الارض»
8 - جنگ با مفسدان، یك ضرورت است. اگر عنصر مضرّ حذف نشود، عناصر دیگر به تباهى كشیده مى شوند. «لولا دفع اللّه الناس... لفسدت الارض»
9- اراده و فضل الهى از راه عوامل طبیعى عملى مى شود. «دفع اللّه... بعضهم ببعض»
10- حكم جهاد و دفاع در برابر متجاوز، فضل الهى است. «اللّه ذو فضل على العالمین»
* آيه 252
تِلْکَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْکَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلينَ
* ترجمه
اینها آیات خداوند است كه به حقّ بر تو مى خوانیم و براستى تو از فرستادگان الهى هستى.
* نکته ها
این آیه، پایان جزء دوّم قرآن است و مى فرماید: داستان ها و حوادثى كه در آیات گذشته از آنها سخن به میان آمد، مایه ى عبرت و درس آموزى است.
داستان مرگ هزاران نفر در یك لحظه و زنده شدن مجدّد آنان با دعاى پیامبر، اعطاى منصب رهبرى به جوان چوپانى گمنام، ولى لایق و دانا، پیروزى گروهى اندك بر گروه انبوه دشمن، شهامت و شجاعت یك نوجوان در جنگ و اعطاى مقام نبوّت به او، همه و همه جلوه هایى از آیات الهى و نشانه هایى از صدق گفتار و رسالت پیامبر اسلام است.