پس از مراسم تشییع و ادای احترام به پیکر مطهر این شهدا, این پیکرها وارد «پوتوچاری» شد تا در قبرستان این شهر به خاک سپرده شود. گروه «مارش میرا» با توجه به شرایط جوی و بارندگی به دو دسته تقسیم شدند, گروهی که شرایط راهپیمایی را نداشتند به شهر سربنیستا رفته و از موزه این شهر بازدید کردند و گروه دومی که شرایط راهپیمایی را داشتند در کمپ دوم مستقر شدند تا مراسم پیاده روی را ادامه دهند.
ماجرای این راهپیمایی چیست؟
نام بوسنی و سربرنیتسا به یکدیگر گره خورده است. سربرنیتسا شهری مسلماننشین در دل شهرهای صربنشین جمهوری خودمختار صربسکا در بوسنی و هرزگوین است. صربهای ارتدوکس سالهای سال مورد حمایت روسیه بودهاند.
در ابتدای دهه 90 میلادی پس از فروپاشی شوروی، یوگوسلاوی نیز به کشورهای مختلف تجزیه شد. کشورهایی مانند صربستان، کرواسی، آلبانی و... قبل از اتحاد، بهصورت مستقل اداره میشدند. بوسنی و هرزگوین نیز یکی از کشورهایی بود که اعلام استقلال کرده بود. با توجه به اینکه تعداد مسلمانان در کل کشور بوسنی از دو فرقه دیگر بیشتر بود، با برگزاری انتخابات سراسری و آزاد، حزب SDA بهرهبری علی عزت بگویچ بهنمایندگی از مسلمانان قدرت را بهدست گرفت. همین دلیل باعث آغاز جنگ بوسنی و حمله صربها و کرواتها به مسلمانان شد.
غرب و شرق راه کاهش قدرت مسلمانان را تجزیه بوسنی و اتصال بخشهای صربنشین به صربستان، کرواتنشین به کرواسی و در نتیجه کاهش مناطق تحت کنترل مسلمانان دیدند؛ اما با توجه به دست برتر مسلمانان در جنگ بر اثر کمکهای ایران، غرب و شرق بهصورت کامل به این اهداف دست نیافتند. الحاق قسمتهای صربنشین به صربستان و کرواتنشین به کرواسی محقق نشد اما 49 درصد کل کشور بوسنی به صربها واگذار شد و آنها جمهوری خودمختار صربسکا تحت حکومت مرکزی بوسنی را تشکیل دادند در حالی که قبل از جنگ و در دوره حاکمیت یوگسلاوی فقط 33 درصد جمعیت و خاک بوسنی را در اختیار داشتند.
همچنین کرواتها در حالی که قبلاً 17 درصد از جمعیت و سرزمین بوسنی را در دست داشتند و در زمان جنگ نیز بخشی از آن را از دست داده بودند در شرایط صلح و حمایت جامعه بینالمللی توانستند علاوه بر اشغال 33درصد از بوسنی در حکومت فدراسیون در شورای ریاستجمهوری نیز بیش از حد انتظار سهم ببرند.
اما پیش از پیگیری تجزیه توسط جامعه جهانی در روزهای صلح نیاز به یک جنگ تمامعیار برای بیرون راندن مسلمانان از برخی شهرهای مهم بود، شهرهای مسلماننشین در دل صربها هدف این اقدام بود. یکی از مهمترین این شهرها سربرنیتسا بود.
11 جولای 1995 روز کشتار جمعی 8372 مرد مسلمان بوسنیایی توسط صربها در شهر سربرنیتسا است. صربها در جریان این قتلعام، هزاران زن را نیز مورد تجاوز وحشیانه و آزار و اذیت قرار دادند. این جنایت بهعنوان وحشیانهترین اقدام در اروپا پس از جنگ جهانی دوم و توسط دو دادگاه بینالمللی بهعنوان نسلکشی به رسمیت شناخته شده است.
هر سال در آستانه برگزاری سالگرد قتلعام سربرنیتسا هزاران مسلمان بوسنیایی بههمراه شرکت کنندگانی از سایر کشورها مسیری 110کیلومتری را از شهر نزوک بهسمت محل برگزاری مراسم طی میکنند. «مارش میرا» یا راهپیمایی صلح عنوان این پیادهروی است.
این مسیر در زمان جنگ خونین بوسنی ابتدا به جاده نجات معروف شده بود، هرچند که بعدها و پس از افشای ابعاد جنایت صربهای بوسنی جاده مرگ لقب گرفت، زیرا افراد بسیاری نتوانستند از آن جان سالم به در برند. مارش میرا هر سال با حضور بیش از هزاران نفر از خانوادههای کشتهشدگان بوسنیایی و مهمانان خارجی در محل قتلعام مسلمانان برگزار میشود.