كتاب دلايل عصمت امام از ديدگاه عقل و نقل تأليف حجت منگنه‌چي از سوي حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت منتشر شده است كه در اين كتاب به چرايي وجود رهبر و پيشوا براي جامعه پرداخته مي‌شود.
عقیق:دلايل عصمت امام از ديدگاه عقل و نقل عنوان كتابي به قلم حجت منگنه‌چي است
كه ضرورت وجود رهبر و پيشوا براي جامعه و آراستگي وي به برخي ويژگي‌ها را
از امور بديهي نزد صاحبان خرد مي‌داند و به موارد اختلافي در اين زمينه
مي‌پردازد و با واكاوي اين موضوع، ادله عقلي و نقلي آن را با توجه به شبهات
مخالفان، بررسي مي‌كند.
كاوش درباره مسأله امامت و بررسي شرايط
امام، امري لازم است و مي‌توان گفت كه اين مسأله از مهم‌ترين مباحث عقيدتي و
تفسيري در طول تاريخ اسلام بوده كه آثار بسياري از انديشمندان شيعه و اهل
سنت نيز به آن اختصاص يافته است كه البته نوشتار حاضر درصدد نيست همه ابعاد
اين مسأله را بررسي كند.
مؤلف اين كتاب تنها به يكي از شروط مورد
اختلاف در اين مسأله يعني عصمت مي‌پردازد و از آنجا كه شيعه اماميه، بر
خلاف اهل سنت، بر لزوم عصمت امام تأكيد دارد و صلاحيت غيرمعصوم را براي
قرار گرفتن در منصب امامت تأييد نمي‌كند، بر آن است تا با بيان استدلال‌هاي
عقلي و نقلي، اين مسأله را مورد دقت نظر قرار دهد.
در ديباچه اين
اثر آمده است كه يكي از ويژگي‌هاي مورد اختلاف، لزوم عصمت پيشواي پس از
پيامبر است. عقيده پيروان اهل بيت عليهم السلام بر آن است كه چون رهبري پس
از پيامبر به معناي جانشيني آن حضرت در جميع شئون نبوت جز دريافت وحي است،
بايد جانشين او نيز معصوم باشد؛ اما فرقه‌هاي اسلامي ديگر، چنين باوري
ندارند.
اين كتاب در چهار بخش «كليات»، «چرا امام بايد معصوم
باشد»، «نسبت مفهوم عصمت با برخي مفاهيم ديگر»، «خرده‌گيري‌هايي بر لزوم
عصمت» و يك سخن پاياني با عنوان «تأثير عصمت در الگو بودن امام براي افراد
جامعه» تنظيم شده است.
حقيقت امامت از منظر شيعه و اهل سنت، معنا و
حقيقت عصمت و انواع عصمت سه فصل بخش نخست كتاب دلايل عصمت امام از ديدگاه
عقل و نقل را تشكيل مي‌دهد، در بخش دوم دو فصل دلايل عقلي عصمت امام و
دلايل نقلي عصمت امام بررسي مي‌شود و عصمت و اختيار، عصمت و عدالت، عصمت و
استغفار و انحصاري نبودن عصمت از فصل‌هاي بخش سوم كتاب است.
بخش
چهارم كتاب به خرده‌گيري‌هايي بر لزوم عصمت همچون امكان عصمت، عصمت
عقيده‌اي ريشه‌دار در عقل و نقل نه ساخته شيعه، باور عصمت و نسبت دادن آن
به هشام بن حكم، كج فهمي از كلام امام علي عليه السلام و انتقادي بر
استدلال به آيه عهد الهي پاسخ مي‌دهد.
در مقدمه اين كتاب
مي‌خوانيم: «از ضرورت‌هاي زندگي اجتماعي بشر، وجود فردي است كه تعابيري
همچون امام، پيشوا، رييس، مقتدا، رهبر و مرجع را براي معرفي او به كار
مي‌برند. نمي‌توان اين واقعيت را در گذر تاريخ انكار كرد كه هر جامعه و
اجتماعي با هر ويژگي، داراي رهبري بوده كه در رشد يا سقوط آن جامعه نقش
مؤثر داشته است».
اين نوشتار مي‌افزايد: «در واقع، حيات اجتماعي
انسان‌ها بدون وجود قانون و رهبر سامان نمي‌يابد. اين مسأله چنان داراي
اهميت است كه حضرت امام علي عليه السلام درباره ضرورت وجود رهبر در جوامع
بشري مي‌فرمايند كه مردم به زمامداري نيك يا بد نيازمندند».
بايد
توجه داشت كه مقصود آن حضرت، تأييد رهبري شخص تبهكار نيست، بلكه مي‌خواهد
ضرورت وجود رهبر را در جامعه بيان فرمايد. به تعبير بهتر، در جايي كه
پيشواي نيكوكار وجود ندارد، رهبري شخص تبهكار بهتر از بي‌رهبري است و اين،
اهميت و ضرورت وجود رهبر را مي‌رساند.
گفتني است، كتاب دلايل عصمت
امام از ديدگاه عقل و نقل تأليف حجت منگنه‌چي در قطع رقعي، ۱۹۲ صفحه،
شمارگان ۵۰۰۰ نسخه و به قيمت دو هزار و هفتصد تومان به همت حوزهنمايندگي
ولي فقيه در امور حج و زيارت از سوي مؤسسه فرهنگي هنري مشعر منتشر شده است.