* آيه
فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ ءَاَبآءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْراً فَمِنَ الْنَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا ءَاتِنَا فِي الْدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِى الْأَخِرةِ مِنْ خَلَقٍ
* ترجمه
پس چون مناسك (حج) خود را انجام دادید، خدا را یاد كنید، همانگونه كه پدران خویش را یاد مى كنید، بلكه بیشتر و بهتر از آن. پس بعضى از مردم كسانى هستند كه مى گویند: خداوندا! به ما در دنیا عطا كن. آنان در آخرت بهره اى ندارند.
* نکته ها
گروهى از اهل مكّه، بعد از پایان مراسم حج در محلّى اجتماع كرده و با یاد كردن پدران و نیاكان خود به آنان افتخار و مباهات مى كردند. قرآن دستور مىدهد به جاى تفاخر به پدران و نیاكان، خدا را یاد كنید [تفسیر مجمع البیان، ج2، ص529 ؛ نورالثقلین، ج1، ص198] و از نعمت ها و توفیقات او سخن بگویید و در این كار جدّى تر باشید.
یاد هر كس یا هر چیز، نشانه ى حاكمیّت آن بر فكر انسان است. كسى كه یاد نیاكان را دارد و به آنان افتخار مى كند، فكر و فرهنگ آنان را پذیرفته است و این یادكرد مى تواند فرهنگ جاهلى را بر جامعه حاكم كند. به همین دلیل حضرت موسى گفت: من گوساله طلائى و پر قیمت سامرى را آتش مى زنم و خاكسترش را به دریا مى ریزم. زیرا تماشاى آن، فرهنگ و تفكّر شرك را در انسان زنده مى كند.
* پيام ها
1- جهت دهى به ایام فراغت، یكى از وظایف مربّى است. «فاذا قضیتم...فاذكروا اللَّه»
2- یاد خدا هم از نظر كمّیت باید كثیر باشد؛ «واذكروا اللّه كثیراً» و هم از نظر كیفیّت، عاشقانه و خالصانه. «اشدّ ذكراً»
3- سطحى نگر نباشیم. گروهى در بهترین زمان ها و مكان ها، تنها دعاى آنها رسیدن به زندگى كوتاه مادّى است. «ربّنا اتنا فى الدنیا وما له فى الاخرة من خلاق»