ممکن است اینجا سؤالی پیش آید که اصلا چه نیازی است که ما دعا کنیم، مگر خدا از همه چیز با خبر نیست؟ بله! خدا نسبت به تمام امور بندگان باخبر و آگاه است، اما میگوید «ادعونی استجب لکم».
خدایا راهنماییم کن در آن به کارهاى شایسته و اعمال نیک
و برآور برایم حاجتها و آرزوهایم
اى که نیازى به سویت تفسیر و سؤال ندارد
اى داناى به آنچه در سینههاى جهانیان است
درود فرست بر محمد و آل او پاکیزگان.
*چرا باید دعا کنیم مگر خدا از همه امور ما باخبر نیست
آیتالله روحالله قرهی مدیر حوزه علمیه امام مهدی(عج) حکیمیه تهران در شرح دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان میگوید:
«اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ»؛ در فراز اول دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان میخوانیم که خدایا ما را هدایت کن به بهترین اعمال. گاهی تصور ما این است که اعمال ما به گونهای است که خودمان میتوانیم راه خودمان را تشخیص دهیم ولی بعد متوجه میشویم که اشتباه بوده و ما چنین کاری را نتوانستیم.
برخی تصورشان این بود وقتی بروند با کدخدا بنشینند همه مسائلشان حل خواهد شد در حالی که قرآن کریم میفرماید: بهترین عمل این است که انسان با «متقین» عالم بنشیند و با متقین عالم باشد و بیان میکند که اهل ایمان، عملشان صالح است.
پروردگار عالم خیلی زیبا بیان فرموده است: «أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَعْلَمِ اللّهُ الَّذِینَ جَاهَدُواْ مِنکُمْ وَیَعْلَمَ الصَّابِرِینَ»؛ شما فکر میکنید که عمل صالحی انجام میدهید اما وقتی که به شما میگوییم در راه خدا جهاد کنید نمیپذیرید و فکر میکنید شما با همین عملتان وارد بهشت میشوید. در واقع با ادعایی که دارند فکر میکنند وارد بهشت میشوند.
بنابراین یکی از خصوصیات صابران این است که حتما باید اعمالشان الهی و در راه خدا باشد و امید به کسی نداشته باشند.
وجود مقدس امام صادق(ع) روایت زیبایی درباره «عمل صالح» دارند که حضرت میفرمایند: عمل صالح در چهار چیز نهفته است: اتکاء به خدا، دوری جستن از ریا، زیاد کار کردن،دوری جستن از هر بدی و پلشتی و زشتی.
پس در دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان میخوانیم که خدایا ما را هدایت کن به بهترین اعمال «اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ» و حوائج و آرزوهایمان را برآورده به خیر کنی. آیا آرزوها را برآورده به خیر کردن و اصلا آرزو داشتن بد است یا خوب؟
حضرت میفرماید: «فیه حوائج و الآمال»؛ آمال به معنای آرزوها است؛ آرزو هم خوب است و هم بد.
آرزویی نهی شده که انسان را به دنیا مشغول کند اما اگر انسان آرزو کند که خدایا من بتوانم دست خیری داشته باشم که دیگران را کمک کنم، خدایا ما آرزو داریم سربازی امام زمان(عج) یا من آرزوی شهادت در رکاب حضرت مهدی(عج) را دارم و.. هیچ یک از این آرزوها اشکالی ندارد از این رو در فراز دعای امروز میخوانیم: «وَ اقْضِ لِی فِیهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ»؛ خدایا آرزوهای ما را ختم به خیر بفرما.
سپس میگوییم: «یَا مَنْ لا یَحْتَاجُ إِلَى التَّفْسِیرِ وَ السُّؤَالِ»؛ ای کسی که نیازمند شرح و تفسیر خواستههای ما نیست بلکه خدای متعال خودش از همه امور ما مطلع است و نیازی نیست مثلا ما بگوییم خدایا من هشت آرزو دارم یکی این است و آرزوی دیگر فلان. «وَ اقْضِ لِی فِیهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ»؛ خدایا آرزوهای ما به خیر برآورده کن.
نیازی نیست ما چیزی را درباره خواستههایمان به خدا گوشزد کنیم چرا که خداوند میفرماید: «ونحن اقرب الیه من حبل الورید»؛ من از رگ گردن به شما نزدیکتر هستم.
ممکن است اینجا سؤالی پیش آید که اصلا چه نیازی است که ما دعا کنیم مگر خدا از همه چیز با خبر نیست؟ بله خدا باخبر و آگاه است نسبت به تمام امور بندگان اما میگوید «ادعونی استجب لکم»؛ بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را. خداوند دوست دارد بندهاش حوائج و خواستههایش را به او بگوید همانطور که میگوید فقط حق داری پیش خودم اقرار به گناه کنی!
«یَا عَالِماً بِمَا فِی صُدُورِ الْعَالَمِینَ»؛ دلیلش این است که تو همه آنچه که در سینههای اهل عالم است خبر داری «ونحن اقرب الیه من حبل الورید» قبل از اینکه چیزی به ذهن ما خطور کند تو از آن خبر داری ای خدا. چون تو عالمی و نیازی به شرح و تفسیر هم برای تو وجود ندارد پس درود بفرست بر محمد و آل محمد.
صلوات دعای مستجاب شده است در روایات آمده است قبل و بعد خواستهها و حوائجمان صلوات بفرستیم چرا که خدا ابا میکند اول و آخر دعای ما را برآورده کند اما وسط دعا که خواسته ما در آن است برآورده نشود لذا دعاهایمان به وسیله صلوات،مستجاب میشود.