خدایا! در این روز مرا به لغزشهایم مؤاخذه مفرما و عذر خبط وخطایم بپذیر و مرا هدف تیرها وآفتها قرار مده به عزت وجلالت ای عزت بخش مسلمانان .
انسان ممکن است در طول زندگی خویش دچار گناه، خطا یا لغزش‌هایی شود که ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای جبران این اشتباهات است.
یکی از راه‌های جبران، درخواست عفو و بخشش از حضرت حق است. در دعای این روز از خدا می خواهیم که بخاطر لغزشهایمان، ما را مجازات نکند. از راه‌های عملی که در روایات به آن اشاره شده و موجب می شود خداوند متعال لغزش های ما را ببخشاید این است که ما از لغزشهای دیگران درگذریم.
آری به ما آموخته‌اند که اگر می‌خواهی خدا آبرویت را نریزد، تو نیز هیچ گاه آبروی کسی را نریز و اگر می‌خواهی خدا از لغزشهای تو بگذرد، تو نیز از لغزشهای دیگران بگذر.
رسول گرامی اسلام (ص) در همین راستا فرمودند: لغزشهای دیگران را نجویید که هرکس لغزشهای برادرش را پیگیری کند، خداوند لغزشهای او را پیگیری می‌کند و هرکه را که خداوند عیب‌جویی کند، رسوایش می‌سازد هر چند در اندرون خانه خود باشد. [۱]
همین مضمون را حضرت در روایتی دیگر با بیانی عتاب آمیزتر مطرح فرموده اند: ای جماعتی که به زبان، اسلام آورده و به دل اسلام نیاورده‌اید! به دنبال لغزشهای مسلمانان نباشید که هرکس لغزشهای مسلمانان را پی‌جویی کند، خداوند لغزشهای او را پی می‌گیرد [۲]
آن حضرت همچنین فرمودند: از لغزشهای خطاکاران درگذرید تا بدین سبب، خداوند شما را از مقدّرات ناگوار نگه دارد.[۳]
امیرالمؤمنین علی (ع) نیز در بیانی نورانی، تحمل لغزشهای برادران (دوستان) را از آئین جوانمردی به شمار آورده اند. [۴]
پس علاوه بر دعا باید با عمل به این احادیث نورانی، خود را در معرض بخشش خداوند قراردهیم.
در فراز دیگری از دعا پرهیز از خطا و بیهودگی مسألت شده است.
گناه با خطا فرق دارد. گناه آن است که از ضعف ایمان و سستی تقوا و جهل و بی‌معرفتی حاصل می‌شود و در احوالات بسیاری از بزرگان شنیده و دیده ایم که هر چند معصوم نبودند، ولی در طول عمر خود به گناه آلوده نشدند؛ اما همین افراد گاهی دچار اشتباه یا خطا می شوند. لذا انسان می‌تواند به درجه‌ای برسد که به واسطه ایمان و یقین و تقوای بالا، گناه نکند ولی بواسطه غیر معصوم بودنش خطا و اشتباه از او سربزند.
معصومین (ع) بعنوان انسان های کامل حتی از کوچک‌ترین خطا هم پاک و مبرّا هستند.
رسول مکرم اسلام (ص) فرمودند: همه آدمیان خطا می‌کنند و بهترین خطاکاران توبه کنندگان هستند. [۵]
پس باید همواره در حال توبه از خطاهای خویش باشیم تا جبران کاستی‌ها شود و خدا از آنها بگذرد، و همانطور که گفته شد برای آنکه خداوند از خطایمان بگذرد ما نیز باید از خطای دیگران درگذریم.
امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند: بدترین مردم کسی است که عذر نپذیرد و از خطا نگذرد.[۶]
همچنین ایشان فرمودند: از خطای دیگران هرگز شادمان نشو؛ زیرا تو نیز برای همیشه از خطا کردن مصون نیستی. [۷]
در پایان شرح دعای روز چهاردهم ماه مبارک رمضان نگاهی اجمالی داریم به دستور پرهیز از بیهودگی در روایات:
رسول مکرم اسلام (ص) می فرمایند: فروگذاشتن بیهودگی‌ها، زیور پارسایی است.[۸]
امام علی (ع) این گونه مردم را انذار می دهند: ای مردم! از خدا بترسید؛ زیرا هیچ کسی عبث آفریده نشده تا به سرگرمی و غفلت وقت گذراند و مُهمل رها نشده تا بیهودگی کند.[۹]
آن حضرت همچنین می فرمایند: از سرگرمی (کارهای غفلت‌زا) دوری کن؛ زیرا که تو بیهوده آفریده نشده‌ای تا به سرگرمی بپردازی و مُهمِل رها نشده‌ای تا بیهودگی کنی.[۱۰]
ایشان در کلام نورانی دیگری فرمودند: حماقت موجب کارهای بیهوده می‌شود. [۱۱]