اَنَس می‌گوید: خدمت رسول خدا(ص) رسیدم، حضرت فرمود: مرگ من نزدیک است و مشتاق دیدار پروردگار و انبیاء هستم سپس بسیار گریه کردند. پرسیدم: پس برای چه گریه می‌کنید؟ فرمود: برای حوادثی که بعد از من پیش خواهد آمد.
عقیق:با توجه به آیه 43 سوره مبارکه «نجم» مبنی بر «وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَ أَبْکى» خداوند هم می‌گریاند و هم می‌خنداند. از طرفی هم گریه از علائم الهى بودن عبد است؛ خداوند متعال مىفرماید: «و چون آیاتى که به رسول فرستاده شد بشنوند، از دیدگان آنان اشک جارى مىشود؛ زیرا حقانیت آنچه بر رسول نازل شده شناخته، گویند: بارالها! ما به رسول تو محمد(ص) و کتابت قرآن ایمان آوردیم، ما را در زمره گواهان صدیق او بنویس.
گریه ارزشى از جمله اسرار الهى است که در این سوى پرده، سوز و آتش است؛ ولى در آن سوى پرده، شادى، ابتهاج، لذت و لقا است.
حجت‌الاسلام محسن قرائتی استاد قرآن در کتاب «خنده و گریه» مصادیقی برای گریه کردن آورده است که ما در ادامه به بخش‌هایی از آن اشاره می‌کنیم:
گریه مردگان
رسول خدا (ص) فرمود: «ارواح مؤمنان در هر جمعه به آسمان دنیا و به اطراف خانه و کاشانه خود می‌آیند و با آهنگی حزین در حالی که گریه می‌کنند، اعضای خانواده خود را صدا می‌زنند: همسرم! فرزندانم! پدر و مادرم! بستگانم! محبتی به ما کنید، رحمت خداوند بر شما باد، حسرت و حساب برای ما مانده و نفع و خوشی‌هایش برای دیگران؛ عزیزان من! به اندازه درهمی یا لقمه نانی و یا لباسی محبتی به ما کنید. خداوند از لباس‌های بهشتی به شما بپوشاند.
آنگاه رسول خدا (ص) گریه کرد و ما نیز گریه کردیم. حضرت طوری گریه می‌کرد که نمی‌توانست سخن بگوید. سپس فرمود: اینان همان برادران دینی شما هستند که پس از زندگی در این دنیا و گذراندن دوره خوشی، اینک پوسیده شده‌اند و اکنون صدای حسرت و تأسفشان بلند است. می‌گویند: اگر دارایی خود را در راه طاعت خدا خرج کرده بودیم، امروز محتاج شما نبودیم. آنگاه با حسرت و پشیمانی برمی‌گردند و صدا می‌زنند: بشتابید به صدق دادن برای اموات.
گریه در نماز
سعید بیاع می‌گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم، نظرتان راجع به گریه در نماز چیست؟
حضرت فرمود: مبارک است! مبارک است! گر چه اشک به اندازه بال مگسی باشد «بَخ بَخ وَ لَو مِثلَ رَأسِ الذُّبَابِ».
آن حضرت در حدیث دیگری در پاسخ یونس که از گریه در نمازهای واجب پرسیده بود، فرمود: «به خدا مایه روشنی چشم است اگر چنین حالتی برایت پیش آمد مرا هم یاد کن.»
گریه، نشانه اهل بهشت
پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر کس هنگام تلاوت آیات عذاب کند، اهل بهشت است. آیاتی مانند«وَ سِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلى جَهَنَّمَ زُمَراً حَتَّى إِذا جاؤُها فُتِحَتْ أَبْوابُها وَ قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها أَ لَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَتْلُونَ عَلَیْکُمْ آیاتِ رَبِّکُمْ وَ یُنْذِرُونَکُمْ لِقاءَ یَوْمِکُمْ هذا قالُوا بَلى وَ لکِنْ حَقَّتْ کَلِمَةُ الْعَذابِ عَلَى الْکافِرِینَ»؛ و کسانی که کافر شدند گروه گروه به سوی جهنم رانده شوند. تا چون بدان جا رسند، درهای آن (به رویشان) گشوده شود و نگهبانانش به آنها گویند: مگر فرستادگانی از خودتان به سوی شما نیامد که آیات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به دیدار چنی روزی شما را هشدار دهند؟ گویند: چرا، ولی (مخالفت کردیم، لذا) فرمان عذاب بر کافران محقق شده است.
گریه بر گناه
رسول خدا (ص) فرمود: هر کس بر گناهانش بگرید، به طوری که اشک‌هایش بر گونه‌ها و محاسنش جاری شود، خداوند صورتش را بر آتش حرام می‌گرداند.
مؤمنی که گریه‌کننده‌ای ندارد
امام صادق (ع) فرمود: مؤمنی که در غربت بمیرد و گریه‌کننده‌ای نداشته باشد، لباس‌ها و مکان‌هایی که در آنجا نماز خوانده برای او می‌گریند و درهای آسمان که اعمال صالح او از آنجا بالا می‌رفته بر او می‌گریند و نیز فرشتگانی که مسول ثبت اعمال او بوده‌اند، برایش گریه می‌کنند.
گریه پیامبر برای حوادث تلخ آینده
انس می‌گوید: خدمت رسول خدا(ص) رسیدم. حضرت فرمود: بدان مرگ من نزدیک است و مشتاق دیدار پروردگار و انبیا هستم و بدان که من هیچ چیزی را بیشتر از مرگ دوست ندارم. چرا که هیچ آسایشی برای مؤمن همچون دیدار خدا نیست. سپس بسیار گریه کردند.
پرسیدم: پس برای چه گریه می‌کنید؟ فرمود: برای حوادثی که بعد از من پیش خواهد آمد. پرسیدم: چه حوادثی؟ فرمود: اختلاف نظرها، قطع ارتباط‌های فامیلی، مال‌پرستی، مقام‌پرستی و بدعت‌گذاری.
شداد بن اوس می‌گوید: پیامبر(ص) را دیدم که گریه می‌کرد دلیلش را پرسیدم. حضرت فرمود: نگرانم بر امتم از شرک، نه اینکه بت یا ماه و خورشید بپرستند، بلکه منظورم این است که کارهایشان را از روی ریا انجام دهند.
گریه امیرالمؤمنین(ع) به هنگام تلاوت قرآن و دعا
زر بن جبیش می‌گوید: قرآن را از اول تا آخر در مسجد کوفه برای مولایم امیرالمؤمنان خواندم. وقتی به آیه «وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فِی رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ»؛ و کسانی که ایمان آورده و کارهای نیکو انجام داده‌اند در باغ‌های بهشت هستند، برای آنان نزد پروردگارشان هر چه را بخواهند (فراهم است). این است آن فضل بزرگ» رسیدم حضرت شروع به گریه کردن، کرد به طوری که صدای ناله‌اش بلند شد، آنگاه سرش را به آسمان بلند کرد و دعایی خواند و فرمود: ای زر! بر دعایم آمین بگو.