آیت الله محمد علی جاودان، با اشاره به ثمرات اخلاق خوب ادامه داد: انسان با اخلاق خوب به درجاتی می رسد که اصلا تصورش را هم نمی توانسته بکند. در مرتبه اول انسان با عمل خوب میتواند به درجاتی برسد که در مرتبه عمل بالاترین عمل شهادت است که بالاتر از شهادت عملی نداریم، اما اخلاق خوب بالاتر از این عمل است.
این استاد اخلاق ادامه داد: این اخلاق خوب راحت به دست نمیآید، انسان برای به دست آوردن آن باید زحمت بکشد و اگر این اخلاق خوب را تحصیل کرد به درجاتی میرسد و انسان را به جایی می برد که آنهایی که عمل خوب هم دارند آن جا در خاطرشان خطور هم نمیکند. پس اخلاق خوب کسب کردن زحمت دارد همانطور که بهشت را هم بدون زحمت به کسی نمیدهند.
آیت الله جاودان با ارائه مثالی در این خصوص گفت: مثلا یک خانم در خانه از طرف خانواده شوهرش اذیت می شود و برایش حرف درست میکنند و این خانم هم می تواند در مقابل این حرفها، ۲ حرف یا ۱۰ حرف جواب بدهد و یا اینکه اصلا جواب آنها را ندهد، این جواب ندادن آن اخلاق خوب است که در آدم اخلاق خوب درست می کند. یا اینکه شوهر نسبت به خانمش بد اخلاقی میکند و یا برعکس اما اگر در مقابل این بداخلاقی صبر کرد آن اخلاق خوب بدست می آید.
وی افزود: یا اینکه مثلا پدر و مادر یا شوهر بر یک خانم حق دارد اما شوهرش نمی تواند به خاطر حق پدر و مادرش حق زن و بچه اش را زیر پا بگذارد که اگر گذاشت جایش جهنم است، یا برعکس به خاطر حقوق زن و فرزندش پدر و مادرش را فراموش کند و حقوق واجب آنها را زیر پا بگذارد. انسان باید این حقوق را مراعات کند و هر جا نمیتواند یا نمی داند برود شرایطش را بپرسد تا بداند در این وضعیت وظیفه اش چیست؟
آیت الله جاودان ترک گناه را وسیله تقرب به خدا دانست و بیان کرد: در بحث هفته قبل به چگونگی تقرب به خدا پرداختیم. در روایتی از امام صادق آمده که خداوند به حضرت موسی فرمود؛ بهترین وسیله تقرب به من ورع و ترک گناه است. اگر کسی ورع داشته باشد او را در بهشتهای عدن جای میدهم.
وی ادامه داد: در این روایت خدا به حضرت موسی که کلیم الله بودند می فرماید کسانی که می خواهند به من نزدیک شوند و تقرب بجویند هیچ کس کاری مانند پرهیز از گناه انجام نداده است. پس اولین راه تقرب به خدا پرهیز از گناه است.
آیت الله جاودان تکرار گناهان را باعث ایجاد صفات رذیله در انسان دانست و گفت: چیزی بهتر از پرهیز گناه برای تقرب به خدا نیست، اما اگر از گناه پرهیز نکنیم و این گناهان تکرار بشود باعث ایجاد صفات بد در انسان می شود و این صفات بد را انسان خود آن را برای خود می سازد و اگر با این اعمال بد انسان از دنیا برود جایگاه سختی در جهنم خواهد داشت.
این استاد حوزوی تصریح کرد: در قدیم خدمت یک آقای بزرگواری در مشهد می رسیدیم، این آقا برای مردم مشهد استخاره می کرد. ایشان از این تلفنهای قدیمی آن زمان داشت که وقتی زنگ می خورد خودشان گوشی را بر میداشتند و بدون مقدمه یک سلام علیک گرم می کردند، بعد هم که صحبت ادامه مییافت در پایان می گفتند؛ چشم، مشخص بود که آن سوی تلفن فرد تماس گیرنده درخواست استخاره داشته و ایشان هم بعد از آن سلام علیک گرم یک چشم خوب هم می گفت و سپس قرآنی دم دست داشتند و با آن استخاره می کردند و بعد از آن جواب استخاره را می دادند.
وی گفت: شاید این آقا در تمام عمرش بیش از میلیونها بار آن سلام گرم و با ادب را کرده باشند که این خوش برخوردی باعث شده برای وی یک باغستان در آخرت درست شده باشد و این سلام با این اخلاق خوب تکرار شده که در نتیجه همه این باغستان در اثر این اخلاق خوب بوده است، حالا هر چه در درجه بیشتری از بهشت بالا برود به خدا نزدیک تر میشود و تقرب بیشتری دارد. بنابراین انسان با پرهیز از گناه به درجه ای از تقرب می رسد که هیچ کس نمی تواند به آن درجه برسد، اصلا بدون پرهیز از گناه تقرب ممکن نیست.
آیت الله جاودان با اشاره به فرق کسی که در گناه غرق شده با کسی که گاهی از او خطایی سر می زند، گفت: آدمی که در گناه غرق است اصلا تصور تقرب را ندارد، اصلا برایش ممکن نیست که تصور تقرب را داشته باشد چون او غرق در گناه است، اما کسی که مثلا گاهی گناهی از او سر می زند و سریع از این گناه ناراحت میشود و سریع آن را جبران میکند و از انجام این گناه ناراحت است و غصه می خورد، این فرد حسابش با آن کسی که در گناه غرق است فرق میکند، آن فرد که در گناه غرق است اصلا برای گناهی که مرتکب شده، غصه نمی خورد و ناراحت هم نمیشود چون این فرد بی ایمان است. اما آن فردی که سریع از گناه غصه می خورد و جبرانش می کند هنوز یک ذره ایمان دارد. پس اگر کسی ایمانی در دلش بود گناه برای او زهر مار است.
وی ادامه داد: انسان در غلبه غرایز یک گناهی از او صادر می شود و به خاطر آن غریزه یک لذتی می برد اما همزمان با آن لذت این گناه بر او زهر مار می شود، این نشان میدهد که او هنوز یک ذره ایمان دارد. اما اگر خیلی راحت فردی بدون غصه و ناراحتی گناه می کند و اصلا دغدغه ای هم ندارد که چرا گناه کرده است این نشان می دهد که این فرد اصلا ایمان ندارد.