09 آبان 1400 25 (ربیع الاول 1443 - 15 : 17
کد خبر : ۹۴۶۰۰
تاریخ انتشار : ۰۸ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۰:۴۴
مرحوم آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی دور از مسائل سیاسی نبود. بلکه نوع کنش سیاسی وی متفاوت از دیگران بود اما متاسفانه ابعاد شخصیتی ایشان ناشناخته مانده است.
عقیق:امروز هفتم اسفندماه، بیست و پنجمین سالگرد فقیه اصولی و عالم مردمی و متواضع، مرحوم آیت ­الله ­العظمی میرزا هاشم آملی(ره) است. دفتر نشر معارف با انتشار یادنامه‌ای با عنوان گوهر گمشده به بخشی از ابعاد فکری و سیره عملی وی پرداخته است. یاسر عسگری نویسنده این کتاب، کندوکاوی درباره ویژگی‌‌های اخلاقی و علمی مرحوم آیت‌الله میرزا هاشم آملی انجام داده است. عسگری در گفت‌وگویی با تسنیم به تبیین بخشی از ابعاد شخصیتی آن مرحوم  و دغدغه‌های علمی و فکری وی پرداخته‌است. ماحصل گفت‌وگو از لحاظ می‌گذرد:

*تسنیم: مدخل ورود به گفت‌وگو را معرفی کتاب «گوهر گمشده» قرار دهیم.

*عسگری: این کتاب از پنج بخش تشکیل شده است: بخش اول کتاب زندگینامه علمی و سیاسی آیت­‌الله ­العظمی آملی است. در این بخش به تحصیلات، اساتید، آشنایی او با شهید مدرس، عزیمت به حوزه­‌های علمیه قم و نجف، خانواده و فرزندان، فعالیت­های سیاسی، شیوه‌­های تدریس، شاگردان برجسته، تقریرات و تألیفات و ویژگی­های اخلاقی این فقیه پرداخته شده است.

بخش دوم کتاب، آیت‌­الله آملی به روایت فرزندان است که نظرات چهار فرزند آن‌ مرحوم درباره ویژگی­ها، سلوک و سیره اخلاقی و علمی و خانوادگی پدر آمده است: آیت‌­الله صادق آملی لاریجانی، محمدجواد لاریجانی، علی لاریجانی و باقر لاریجانی. خیلی تمایل داشم که گفتگوهای تفصیلی با هرکدام از فرزندان داشته باشم و سئوالات جدیدی درباره زندگی، فعالیت­ها و خصوصاً دیدگاه‌­های ایشان داشته باشم که متأسفانه تاکنون میسر نشده است و همه آن­چه که در این کتاب آمده است فقط گردآوری و تدوین مصاحبه­‌های گذشته است.

بخش سوم کتاب آیت­‌الله آملی به روایت صاحب ­نظران و شاگردان است که در این بخش سخنان و نظرات شخصیت­هایی مثل آیت‌­الله جوادی آملی، آیت‌­الله سبحانی، آیت‌­الله اسماعیل صالحی مازندرانی;، آیت‌­الله اسماعیل­ پور قمشه‌­ای، آیت‌­الله احمد آذری قمی، سید جعفر شهیدی، حجت­‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر حجتی و سید مصطفی محقق (داماد معظم‌له) و سید محمد شفیعی مازندرانی آمده است که هرکدام گوشه‌­ای از فعالیت­ها، روحیات و دغدغه­‌های آیت­‌الله آملی را بیان می­‌کنند.

پس از چاپ کتاب فرصتی شد که با برخی از شاگردان دیگر آیت‌­الله آملی مصاحبه کنم و آن­ها برای مصاحبه انگیزه بیشتری پیدا کردند. شخصیت­هایی مثل آیت‌­الله علی غیاثی (مسئول دفتر معظم‌­له در قم)، آیت‌­الله سید عباس مدرسی یزدی، حجت‌­الاسلام والمسلمین مشایخی، حجت­‌الاسلام والمسلمین امیری (داماد آیت‌­الله صالحی مازندرانی) و... خوشبختانه پس از چاپ این کتاب، یادنامه مختصری هم توسط نشریه «حریم امام» برای ایشان آماده شد و بزرگداشتی هم برای این شخصیت در استان مازندران گرفتند.

بخش چهارم هم زندگی، خاطرات، اندیشه و سلوک آیت­‌الله‌­العظمی آملی است که به صورت کوتاه و مختصر از زبان افراد و شخصیت­های مختلف  از جمله شخصیت­هایی مانند آیت‌الله محمدعلی گرامی قمی (از مراجع معظم تقلید)، مرحوم آیت‌­الله محمد فاضل استرآبادی (رئیس فقید حوزه علمیه فیضیه بابل)، آیت­‌الله محمد یزدی (رئیس جامعه مدرسین حوزه)، حجت­‌الاسلام والمسلمین علی‌­اکبر ناطق نوری، مرحوم آیت‌­الله ایازی، محمدجواد صاحبی، حجت الاسلام والمسلمین محمد سمایی حائری، آیت‌­الله سید حسین موسوی تبریزی (رئیس مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم)، آیت‌­الله سیدکاظم نورمفیدی (نماینده ولی فقیه و امام جمعه گرگان) بوده است. برای تهیه این یادنامه نزدیک به 300 کتاب تاریخ شفاهی و خاطرات شخصیت­ها مراجعه شده است تا بتوانم نگاه کلانی از زندگی آیت‌­الله آملی به دست بیاورم و نسل امروز را با این شخصیت علمی و اخلاقی آشنا کنم.

*تسینم: با توجه به این که تحقیق نسبتا جامعی را حول شخصیت علمی و منش اخلاقی مرحوم آیت‌الله العظمی آملی انجام داده‌اید، به طور اجمال از ویژگیهای مهم و برجسته ایشان برایمان بگویید؟

*عسگری: رهبر معظم انقلاب اسلامی  در پیام تسلیتی که برای درگذشت ایشان صادر کرده‌­اند ایشان را با صفاتی چون «عالم جلیل­ القدر»، «فقیه و اصولی برجسته و بزرگوار»، «منشأ افاضات فقهی و اصولی و تربیت تلامذه بسیار»، و بهره­‌مندی بزرگان از درس ایشان و «فقیه عالی مقام» تجلیل کرده‌­اند که اهمیت و جایگاه ایشان را در فضای علمی و حوزوی نشان می‌­دهد.

متأسفانه باید گفت که آیت‌­الله میرزا هاشم آملی، ناشناخته مانده است. ایشان دارای ویژگی­های خاصی بودند. او بسیار متواضع و مردمی بود، مهربان، خوش اخلاق و خنده رو بود، به علم و تحقیق عشق می‌­ورزید و به شدت اهل مطالعه و پژوهش بود. آیت­‌الله میرزا هاشم آملی بسیار مردمی، شوخ، خوش­ محضر بود و روحیه لطیف عجیبی داشت.

*تسنیم: رابطه آیت الله هاشم آملی با عرصه سیاست چطور بود؟

آیت‌­الله میرزا هاشم آملی با سیاست آشنا بود. از نهضت امام خمینی و مبارزه با شاه حمایت می­‌کرد. رزمندگان و بسیجیان دفاع مقدس را دوست می­‌داشت و در جریان امور کلان سیاست کشور بود و غالباً طلاب و شاگردانش را در مسائل سیاسی به امام ارجاع می داد، به هوش سیاسی و تیزبینی سیاسی امام اعتماد داشت و به خاطر روحیات، شخصیت و دغدغه‌­های علمی که داشت، کمتر وارد مسائل سیاسی و موضع گیریهای روزمره می‌­شد و بیشتر ممحض در مسائل علمی و حوزوی بود.او سیاست و مناسبات سیاسی را میشناخت و به مسائل جامعه بی تفاوت نبود. او روحیات و دغدغه­‌های دیگری داشت.

*تسنیم: با توجه به نکاتی که به آن اشاره کرده‌اید به نظر شما مهمترین دغدغه‌های آیت الله آملی(ره) چه بود؟

دغدغه کار علمی حوزوی ایشان بر دیگر دغدغه‌­ها غلبه داشت و لذا می­توان گفت خودش را وقف علوم اسلامی حوزوی به ویژه فقه کرد و راه و وظیفه خود را در این مسیر می‌­دید. تأمل در مباحث فقهی را در حوزه­‌های علمیه ضروری می­دانست و به آن­ها اهمیت بیشتری می‌­داد.

آیت الله آملی، عشق­شان تحقیق و تدریس بوده است و هیچ چیزی جز تحقیق و تدریس ایشان را به آرامش نمی‌­رساند. ما باید بپذیریم که روحیات افراد با همدیگر فرق می­‌کند و انتظار معقول از علما و شخصیت­هایمان داشته باشیم.

در یکی از گفتگوها با شاگردان معظم­ له شنیدم که ایشان به شوخی یا جدّی،  گفته بودند که مردم قدر علما و بزرگان خود را نمی­‌دانند. اگر محققان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی ما به موقع و در وقت خود مورد تشویق و حمایت واقع نشوند، موضوعات پژوهشی آن­ها به مرور زمان تغییر پیدا می‌­کند و غالباً به سمت موضوعات تکراری یا تحقیقات سطحی روی می‌­آورند و کمتر سراغ تحقیقات و پژوهش­های جدید و جدّی می‌­روند.

الان می‌بینیم همین مسأله در حوزه­ علمیه قم که افراد فاضلی با دغدغه‌­های انقلابی یا فقه حکومتی یا نیازهای فقهی حاکمیت وارد مسائل جدید فقهی می­‌شوند؛ چون به موقع حمایت، تشویق یا نقد نمی‌­شوند، به مرور زمان موضوع تدریس و تحقیق خودشان را تغییر می‌­دهند و به پژوهش­ها و موضوعات تکراری روی می­‌آورند.



منبع:تسنیم

گزارش خطا

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
نظر: