۱. اساساً غیبت امام زمان (عج) بر اساس اسباب و حکمت‌هایی صورت گرفته است که اگر چه به برخی آنها در روایات مختلف تصریح شده، اما دانستن همه آنها در دوران غیبت آن بزرگوار، ممکن نیست.

امام صادق (ع) می‌فرماید: اِنَّ وَجْهَ الْحِکْمَةِ فی ذلِکَ لا یَنْکَشِفُ إلاّ بَعْدِ ظُهُورِهِ؛ حکمت غیبت امام زمان (عج) روشن نمی شود، مگر بعد از ظهور آن حضرت.

بنابر این، ممکن است یکی از حکمت‌های غیبت دچار ساختن انسان‌ها به بلا و مشکلاتی باشد که باعث روی آوردن آنها به خدا و دعا کردن برای فرج است. چنان که در قرآن آمده است: ما انسان‌ها را به شداید و سختی‌های روزگار مبتلا می‌سازیم، باشد که به درگاه ما تضرع و زاری نمایند و به دعا روی آورند. (١) بر این اساس، دعا برای فرج نه تنها منافاتی با حکمت‌های الهی ندارد، بلکه خود می‌تواند از زمره همین حکمت‌ها به شمار آید.

۲. دعا برای فرج امام زمان (عج) وظیفه و تکلیفی است که در عصر غیبت در روایات بسیاری بر آن تأکید شده است. پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) بر چنین دعایی امر فرموده اند، حضرت ولی عصر (عج) نیز نه تنها شیعیان خود را به دعا کردن برای تعجیل فرج فرمان داده، بلکه کثرت دعا را از آنان خواسته اند. (٢)

۳. در برخی روایات، دعا برای فرج وسیله ای برای نجات از هلاکت به شمار آمده است. امام حسن عسکری (ع) می‌فرماید: به خدا، فرزندم مهدی را غیبتی است که در آن هیچ کس از هلاکت نجات نمی یابد، مگر کسی که خدای (عزوجل) او را بر اعتقاد نسبت به امامتش ثابت قدم بدارد و او را در دعا برای تعجیل فرجش توفیق عنایت فرماید. (٣)

در پایان باید گفت: وقتی که انتظار فرج والاترین نوع عبادت به شمار می‌آید، دعا برای فرج نیز زیباترین جلوه انتظار به حساب می‌آید و اصل دعا گرامی ترین و محبوب ترین چیزها در نزد خداست و تأثیر آن در تغییر دادن تقدیر است. چنان که در روایات پیامبر اکرم (ص) آمده است: أکْثِر مِنَ الدُّعاء فَإنَّ الدُعاءَ یَردّ الْقَضاءَ؛ (٤) زیاد دعا کن، زیرا دعا قضای الهی را باز می‌گرداند.(٥)

پی نوشت:

 ١- انعام (۶) آیه ۴۲.

٢- أکثروا الدعا بتعجیل الفرج. (شیخ صدوق، اکمال الدین واتمام النعمه، ج ۲، ص ۴۸۵).

٣- شیخ صدوق، اکمال الدین و اتمام النعمه، ج ۲، ص ۳۸۴.

٤- نهج الفصاحه، ص ۸۴، ح ۴۴۶

٥-سپیده امید،حسین اسحاقی