وی با بیان اینکه حجاب ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها رعایت پوشش اسلامی است، افزود: اما دامنۀ حجاب وسیع است و زن مسلمان میکوشد از هرگونه حرکت سبک و محرکی دوری کند. خداوند در قرآن به زنان پیامبر(ص) میفرماید: در سخن گفتن چنان به نرمی سخن نگویید که آن کس که در دلش مرض است به شما طمع کند. بنابراین حجاب شامل رعایت پوشش، حرکات، سخن گفتن و هرگونه رفتار تحریک آمیز میشود. اگر گوهر عفاف در وجود کسی باشد همۀ این امور را رعایت میکند.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا باید زن مسلمان حجاب را رعایت کند، تأکید کرد: این امر، حکم خداست. به همان دلیل که باید نماز بخواند و روزه بگیرد و از مال حرام اجتناب کند، حجاب را هم باید رعایت کند. یک مسلمان همان طور که به نماز و روزه و دیگر احکام شریعت ملتزم است به حجاب هم ملتزم است و فرقی بین آنها نیست. ارزش غایی در اینجا عفت و پاکدامنی است و حجاب راه حفظ عفت است، البته فواید و برکات فردی و اجتماعی حجاب بسیار است که بسط آن نیازمند مجالی وسیع است.
وی افزود: حجاب در مصونیت زن، سلامت روانی و آرامش افراد و استحکام خانواده نقش مهمی دارد. حجاب تنها تکلیف زن مسلمان نیست، بلکه یکی از تکالیف است. شاخصۀ یک بانوی مسلمان فقط رعایت حجاب نیست، بلکه در کنار آن باید به دیگر فضائل اخلاقی و معنوی هم متخلق باشد و بکوشد از رذایل اخلاقی مثل حسد، کینه، بخل، حرص، تجمل، دنیاطلبی، چشم و هم چشمی و غیبت هم اجتناب کند.
این استاد ادیان و عرفان گفت: بی شک فاطمۀ زهرا(س) نمونۀ اعلای حجاب و عفاف بود، اما این تنها فضیلت آن حضرت نبود. او مثَل اعلای همۀ فضائل بود، از جمله عفاف. گاهی دیده میشود تا وقتی سخن از حضرت زهرا(س) طرح میشود فقط به حجاب او توجه میشود. بارها دیدهایم وقتی گزارشگران از بانوان و دختران دربارۀ حضرت زهرا(س) سؤال میکنند، آنها در جواب میگویند که ایشان الگوی ماست و ما باید از ایشان حجاب را بیاموزیم. گویی فضایل و کمالات آن حضرت در حجاب خلاصه میشود. این تفکر موجب میشود که به فضایل و ارزشهای اخلاقی و معنوی دیگر توجه نشود و شخص فکر کند که همین که حجاب داشت او پیرو آن حضرت است و همین کافی است. این رویکرد درستی نیست. این تفکر از لوازم همان مقدس مآبی غلط است که بارها از آن سخن گفتهایم.
وی تصریح کرد: حجاب یکی از ارزشهای والا است، نه همۀ آنها و با رعایت حجاب سایر ارزشها لزوماً تحقق پیدا نمیکنند، بلکه برای هر فضیلتی باید کوشید و آن را به دست آورد. حضرت زهرا(س) همان طور که در حجاب و عبادت الگو و سرآمد بود، در انفاق و سخاوت هم سرآمد بود، به طوری که هر آنچه برای افطارش داشت به نیازمند بخشید و طبق نقلی در شب عروسی پیراهن عروسی اش را به سائل داد و خود جامۀ کهنهاش را به تن کرد و همۀ فضایل دیگر.
فنایی در پایان سخنانش گفت: صرف داشتن حجاب کافی نیست برای الگو شدن، فضایل دیگر را نیز باید داشت؛ چنان که صرف انجام واجبات و مستحبات عبادی کافی نیست برای وارسته بودن، بلکه فضایل دیگر همچون صداقت و امانت هم ضروری است. امیرمؤمنان علی(ع) از پیامبر اکرم(ص) روایت کرده است که فرمود: «لا تَنظُروا إِلی کَثرَةِ صَلاتِهِم وَ صَومِهِم وَ کَثرَةِ الحَجِّ و َالمَعروفِ و َطَنطَنَتِهِم بِاللَّیلِ، و َلکِنِ انظُروا إِلی صِدقِ الحَدیثِ و َأَداءِ الامانَةِ.» به بسیاری نماز و روزه و زیادی حج و کارهای نیک و نالۀ شبانۀ افراد ننگرید، بلکه به راستگفتاری و امانتداری آنها بنگرید.