نویسنده و پژوهشگر حوزوی به تشریح چگونگی روند شکل دهی به نظامات اجتماعی بر اساس باورهای انسانی پرداخت.
عقیق:حجت الاسلام والمسلمین حجت الله سروری در گفت وگویی گفت: فرهنگ هر جامعه بردو مبناي باورها و ارزش‌ها قرار گرفته است ومی توان گفت، یکی از مهمترین ارکان در تعیین هویت انسان و شکل‌گیری فرد و اجتماع همین باور و اعتقاد انسان است .
وی افزود: در یک تعریف ساده می توان اشاره کرد که، «باورها یا عقیده‌ها، اندیشه‌هایی هستند که فرد به درستی و حقانیت آن ها اعتقاد دارد؛باورهای واعتقادات ما میتوانند زندگی ما را سرشار از عشق ، محبت و شور و آرامش سازند و یا برعکس می تواند زندگی ما را تبدیل به کویری سوزان و بی آب علف ، توام با رنج و نفرت و ناامیدی و آشفتگی کنند .
نویسنده و پژوهشگر حوزوی بیان کرد: در حقیقیت باورها یک سری تفکرات هستند، که به زندگی معنا می بخشند. و راهنمای ما در تنگنا ها و مشکلات می شوند. باورها ادراک ما از هستی را می سازند. امیر مومنان علی (علیه السلام) می فرماید: هر كس باور و عقیده محكمی داشته باشد عمل خوبی خواهد داشت.
وی گفت: باور و اعتقاد شما فرمانده مغز شماست و زمانی که فکر می کنید چیزی درست است، باور شما به مغز فرمان می دهد به دنبال حقایقی باشد که از اعتقادات شما پشتیبانی کند.
نویسنده کتاب اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل گفت: باور و ذات با هم تشکیل یک بعد مهم اخلاقی را میدهند باور، انسان را تا ملکوت می برد و همین باور انسان را با پست ترین موجودات زمین یکی می کند .
وی اظهارکرد: هیتلر یک باوری داشت بنام نژاد برتر و آلمانی ها هم با او هم عقیده بودند ولی باید دید که او با این تفکر به کجا رسید؟ درجنگ جهانی دوم تمام کشته ها را بین 50 تا 70 میلیون تخمین زدند. واین کشتار چند ده میلیونی که بسیاری از انسانهای بی گناه شد؛ باور به خودی خود و تنها کاری از پیش نمی بره اگر ذات هم خراب باشد.
این نویسنده افزود: اما در مقابل خیلی از انسانها باورهای غلط دارند اما ذات خوبی دارند؛ باورهای غلط همان نقص های انسانی هستند که منجر به برداشت های و تفسیرهای غلط و سبک زندگی هر کسی می شود. انسان از بدو تولد با باورهایش، بزرگ می شود.
حجت الاسلام والمسلمین سروری عنوان کرد: اگر این باورها به صورت ناآگاهانه بر ما تحمیل شود یا خود تن بدهیم باعث تغییرات و نتایج غیر دلخواهی در زندگی ما می شود؛ از یک بعد دیگر باید گفت ک باورها اصل، و ارزش‌ها متفرع بر آن است؛ مانند درختي كه ريشه و تنه دارد؛ ريشة آن باورها، و تنه و شاخ و برگش نيز ارزش‌هاست.
استاد حوزه بیان کرد: فرهنگ به معناي آن چيزي كه پايه‌هاي آن را باورها و ارزش‌ها تشکيل مي‌دهند؛ اگر یک جامعه به سبک زندگی خود پایبند نباشد واورا نپذیرد به این معنا است که مبانی فکری و ارزش های آن را قبول ندارد.
نویسنده کتاب انسجام ملی اتحاد اسلامی بیان کرد: انسان برای درست زندگی کردن، سالم زندگی کردن، در راه مستقیم وبدون انحراف زندگی کردن،به اوج رسیدن در همه شئون حیاتش، نیاز به یک منبع هدایتی و نیاز به هادی و راهنمای از جانب پروردگار در همه جوانب ونیزتمسک جستن بدان ها دارد؛ و در این زمینه هم مخالفت واعلام بی‌نیازی، یک اعلام بدون دلیل، بدون منطق و غیرمعقول است.
وی گفت: در این میان یکی از مهمترین و مؤثرترین روشهای تربیت، روش مبتنی بر الگوسازی و اسوه سازی است؛ الگوهایی که از متن جامعه برخاسته و به طور طبیعی نظر همگان را به خود جلب می کنند و افکار و احساسات و رفتار و زندگی را تحت تأثیر قرار می دهند.
این محقق حوزوی اظهارکرد: زیرا عملی ترین و پیروزمندانه ترین وسیله تربیت، تربیت با یک نمونه عینی و سرمشق زنده عملی است ودر این میان انبیاء عظام واهل بیت علیهم السلام تربیت شدگان مستقیم حضرت حق هستند که می توان باورها و ارزش های الهی را از آنها گرفته و بهترین الگو برای هدایت جامعه معرفی کرد.
حجت الاسلام والمسلمین سروری تصریح کرد: ارزش‌ها در یک جامعه مبتني بر باورهاست؛ باورها از اعتقاد به «هست‌ها» و ارزش‌ها از «بايد‌ها» به دست مي‌آيد و اين دو رابطه‌اي تنگاتنگ با هم دارند؛ از نگاه قرآن این باور وارزش بیان می کند: (مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَ نُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ؛آیه 97 سوره نحل برای هرکسی که (حالا مرد یا زن) اگرکوشش مثبت داشته باشد به شرط اینکه خدا وقیامت را باور داشته باشد من خدا حتماً برای او یک زندگی پاک ویک معماری و مهندسی پاکیزه ای در زندگی برای او قرار می دهم یعنی قلب وعقل را هدایت می کند که انسان با همه پاکی های مادی ومعنوی در ارتباط برقرار کند.
نویسنده کتاب زندگی به سبک آفتاب عنوان کرد: قرآن کریم اظهار می کند که وَأَنَّ هَٰذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ ۚ این راه مستقیم من است، از آن پیروی کنید! و از راه‌های پراکنده (و انحرافی) پیروی نکنید، که شما را از طریق حق، دور می‌سازد! اما انسانهای که بر این باور و در مدار این ارزش ها و در این مسیر نیستند قرآن کریم می فرماید نه تنها حیات طیبه ندارند بلکه به مانند حیوانات فقط به دو برنامه مشغول هستند كاميابى‌هاى وهوس رانی ولذتگرایی حيوان‌گونه (..يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ...)یعنی زندگی شما فقط ماهیت حیوانی نگیرد.
وی گفت: بنای سبک زندگی اسلامی به معنای چشم پوشی از لذات و نعمات نیست بلکه در این روش زندگی رنگ خدایی می گیرد؛ تفکر اومانسیمی برای انسان ها قادر به ساختن زندگی ایده ال نیست البته انسان؛برای رسیدن به رشد و وتکامل وحرکت وسیر صعودی داشتن واتصال پیدا کردن نیاز به جَهد تلاش دارد يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّكَ كادِحٌ إِلى رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقِيهِ که در این مسیرنیز سختیهای هم وجود دارد تا به کجا برسد فَمُلاقِیهِ » : به پرودگارش برسد.
این محقق افزود: به تعبیر قرآن مجید (وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ۞ حرکت براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود، و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است، و نباید متوقف شد.
حجت الاسلام والمسلمین سروری یادآورشد: بنابراین سبک زندگی نشان دهنده میزان حضور ارزش های جامعه در رفتارها است.وهمیشه زمینه ی فرهنگ در یک جامعه ، بر اساس محورهاي فردي، خانوادگي، اجتماعي، حكومتي و بين‌المللي،بر همین مبانی ارزشی تجلي می يابد.
وی گفت: اما باطن فرهنگ غربی، سبک زندگی مادی شهوت آلودِ هویت زدا و ضد معنویت است. یکی از خصوصیات فرهنگ غربی، خاموش کردن چراغ انسانیت درقرار نگرفتن در مدار خدابودن است.؛ انحطاط اخلاقی امروزدر غرب بی داد می کند؛ فروپاشی وداوم نداشتن کانون خانواده ها یکی از نمونه های بارز دیگر نهضت فمینیسم از ابزارهای مهمی بود که تاثیر بسیار زیادی در ارتباط با رویکردهای نظام خانواده داشت. خصوصا فمینیستهای رادیکال در تحقق چنین جریانی، سهم بسزایی دارند.
حجت الاسلام والمسلمین سروری عنوان کرد: از بی مایه ترین اقدامات صاحبنظران این جریان، کوچک و سخیف خواندن شریف ترین و ارزشمندتری جایگاه یعنی نقش مادری بود که به این واسطه صدمات بسیاری متوجه نهاد خانواده شده است. چرا که مورد تردید قرار دادن نقش مادری یعنی مبارزه مستقیم برای براندازی خانواده؛ بنابراین جای تعجب نیست که سردمداران این تفکر، ازدواج و قبول نقش مادری را اسارت و بردگی زن معرفی می کنند.
وی یادآورشد: نمونه دیگر تفکرسکولاراست که امروزه منشاء مشکلات اجتماعی ، فروپاشی خانواده و کمرنگ شدن ارزشهای اخلاقی در جوامع غربی شده است؛ پل ویتز محقق و نویسنده کتاب دین ، دولت و بحران خانواده می نویسد :من والدین جدا از هم ، مطلقه ها و خانواده های از هم پاشیده را بهترین نمونه های خانواده سکولار می دانم .
حجت الاسلام والمسلمین سروری افزود: این خانواده ها ، نتیجه منطقی و اجتناب ناپذیر تفکر سکولاریستي هستند؛او در جایی دیگر می گوید : ریشه مشکلات و گرفتاریهای غرب به این سخن نیچه باز می گردد که اگر خدا نیست ، پس همه کار می توان انجام داد .
نویسنده کتاب جوانان در فضای مجازی اظهارکرد: اين مسئله نشان مي دهد که با حذف مذهب ، خانواده در غرب ، پشتوانه اجتماعي و ارزشي خود را از دست داده است؛ به همين دليل تا زماني که سکولاريسم بر تمدن غرب غلبه دارد ، فرايند فروپاشي خانواده ادامه خواهد يافت .
وی گفت: سکولاريسم با حدف مفاهيم متعالي و مذهبي از عرصه حيات اجتماعي ، افراد را به لذت گرايي بي حد و مرز تشويق مي كند؛با فراگير شدن اين تفکر ، ديگر دليلي براي تحمل محدوديتها و سختي هاي ازدواج و تشكيل خانواده وجود ندارد .
حجت الاسلام والمسلمین سروری بیان کرد: آنچه غرب سالها تلاش کرد براي زنان ايجاد کند ، مثل حق رأي ، استقلال اقتصادي و حقوق اجتماعي ، بيش از هزار سال است كه در فرهنگ اسلامي ريشه دارد . تا هشتاد - نود سال پيش در غرب ، زن بايد تلاش مي کرد تا حق تحصيل را بدست آورد ، در حاليکه رسول خدا صلی الله علیه واله می فرماید : هر پدري که براي رشد علمي دخترش هزينه کند ، خداوند دو تا ده برابر پدري که براي پسرش هزينه کند ، به او پاداش خواهد داد .
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: در اسلام ، زن و مرد براي تعامل و همکاري ورشد پیدا کردن معنوی با هم آفريده شده اند ، نه براي رقابت؛ اين مسئله مهم ، تفاوت خانواده در اسلام و نظام سکولار غرب را نشان مي دهد . درسبک زندگی اسلامی ، زن و مرد مکمل يکديگرند تا دست در دست هم ، خود و نسل آينده را به سوي کمال هدايت کنند .
وی افزود: تاکيد آموزه هاي ديني بر رعايت اخلاق و شئونات انساني از سوي زن و شوهر ، تضميني بر استحکام بناي خانواده است؛ با محوريت پرهيزکاري و پاكدامني ، فضايي از مهر و صفا و امنيت بر خانواده حاکم مي شود؛ پیوند عاطفی که یکی از مؤلفه های خانواده های منسجم است در دین اسلام بسیار تاکید شده است.
استاد حوزه اظهارکرد: فرهنگ غربی فقط هواپیما و وسایل آسایش زندگی و وسایل سرعت و سهولت نیست؛ این ها ظواهر فرهنگ غربی است، که تعیین کننده نیست؛ باطن فرهنگ غربی عبارت است از همان سبک زندگی مادیِ شهوت آلودِ گناه آلودِ هویت زدا و ضد معنویت و دشمن معنویت؛ امروز یكی از مشكلات بزرگ دنیای غرب، متلاشی شدن خانواده‌هاست، افزایش فرزندان بی هویت است.
وی گفت: فرهنگ اخلاق مداراسلامی، خانواده را هسته مرکزی و رأس الخیمه جامعه می داند، وبر این باور هست که خمیر مایه برپایی حیات طیبه در جامعه ، خانواده ای است که اخلاقش را بر اساس سبک زندگی اسلامی تنظیم کند.
این پژوهشگر حوزوی عنوان کرد: یکی نمونه دیگر رواج تفکر نهیلیسم و هیچ انگاری در غرب است، که پس از رنسانس و انقلاب علمی و صنعتی شتاب فزاینده‌ای گرفته و جامعه شناسان و روان‌شناسان مسائلی مانند رنج کشیدن ها، ناکامی ها، خود کش ها ،شکست ها و ناتوانی تفسیر آنها را از جمله عوامل درونی و اجتماعی مهم پوچ انگاری می‌دانند.
حجت الاسلام والمسلمین سروری گفت: اما قرآن کریم در سوره حشر مهمترین عامل این معضل، را ضعف یا عدم ایمان می داند؛ بیرون آمدن از مدار بندگی خدا میداند: وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ، نسيان خدا یعنی از تحت اوامر الهي خارج شوند.
وی یادآورشد: انسانی که خدا را فراموش نموده است، درواقع حقیقت خود را فراموش نموده است، و روشن است که آن که خود را گم کرده باشد، زندگی برایش بی‌معنا خواهد بود؛ اصولا یکی از بزرگترین بدبختیها و مصائب انسان خود فراموشی است.
حجت الاسلام والمسلمین سروریبیان کرد:سوره احزاب آیه 36 قران کریم دعوت به خودشناسی و تغییر باورهای غلطمان را متذکر می شود : و سزاوار نباشد برای هیچ مرد مومن و زن مومنه ای که اختیار کند حکم دیگری هرگاه حکم کند خدا و رسول خدا کاری را برای او بلکه باید مطیع و فرمانبردار باشد و چون و چرا نکند.
وی گفت: داستایوفسکی، معتقد است: «اگر خدا نباشد، هر کاری مجاز است». با اعتقاد به خداوند است که زندگی، رنگ الهی به خود می گیرد و همه ارزش ها، در راستای خشنودی معشوق حقیقی، معنا می یابد و اگر چنین شد، انسان، دیگر به هیچ چیز و هیچ کس نیازمند نیست؛ چون که تنها خدا برای او کفایت می کند: «... و کسی که بر خدا توکّل کند، او برایش کافی است...»
نکته پایانی
حجت الاسلام والمسلمین سروری بیان کرد: اهمیت و نقش باور و تاثیر درست آن برای انسان در زندگی فردی و اجتماعی باعث جهت یابی و مسیر درست زندگی اوست؛ اگر كسی باور درستی از زندگی و واقعیت های موجود نداشته باشد موفقیت چندانی در زندگی نخواهد داشت، چون كه رفتارهای انسان از نتایج همین باورها هستند. باور غلط موجب رفتار ناخوشایند و باور درست موجب رفتار خوشایند در زندگی فرد می گردد.