05 آبان 1400 21 (ربیع الاول 1443 - 08 : 12
کد خبر : ۹۰۸۷۱
تاریخ انتشار : ۱۲ مهر ۱۳۹۶ - ۲۳:۴۴
یادداشت/ سیدیحیی یثربی
«مسخ» به معنی تغییر چهره است، مثلاً چهره انسانی را به شکل میمون در آورند. در آن صورت، سران خودخواه و متکبر نمی‌­توانند به میان مردم بیایند و یا حتی به خانه خودشان بروند. این خطاها از آنجاست که به معنای مسخ و مکانت توجه نکردند.
عقیق:ترجمه قرآن کریم یکی از مسائلی است که تقریباً عمر آن مساوی با زمان نزول قرآن است. قرن‌ها است که افراد مختلف این سؤال را مورد بحث قرار داده‌اند که آیا اساساً ترجمه قرآن کریم امکان پذیر است؟ و اگر آری، چگونه و با چه کیفیتی؟
سیدیحیی یثربی استاد دانشگاه که به تازگی ترجمه‌ای از قرآن کریم را منتشر کرده است در سلسله یادداشت‌هایی که در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده است نگاهی داشته به مسأله ترجمه قرآن کریم و نکات مربوط به آن.
آنچه می‌خوانید هفتمین بخش از این یادداشت‌ها است:
سوره­ یس، آیه­ 67:
«وَ لَوْ نَشَاءُ لَمَسَخْنَاهُمْ عَلىَ‏ مَکَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَعُواْ مُضِیًّا وَ لَا یَرْجِعُون‏»؛ و اگر بخواهیم، چهره­ آنان را با جایگاه بلندی که دارند، چنان دگرگون می­‌گردانیم که نتوانند به‌ جایی بروند یا به خانه­ بازگردند.
در این آیه به جایگاه کافران اشاره شده است و می‌فرماید افرادی که جایگاه بلندی دارند، اگر چهره‌­شان دگرگون شود نمی­‌توانند به میان مردم بیایند و حتی نمی­‌توانند به خانه­ خودشان بازگردند. برخلاف افراد طبقات محروم که هر مشکلی را تحمل می‌کنند و در حقیقت غروری ندارند که از شکستن آن بترسند.
بنابراین، نکته مهم در مورد مسخ چهره، جایگاه است، نه در جایی بودن! اما مترجمان قرآن کریم به فارسی به این نکته توجه نکرده‌اند، مثلاً:
-مکارم: و اگر بخواهیم آن‌ها را در جاى خود مسخ مى‏‌کنیم (و به مجسمه‏‌هایى بى‏‌روح مبدّل مى‏‌سازیم) تا نتوانند راه خود را ادامه دهند یا به عقب برگردند!

روشن است که این ترجمه با آیه مطابقت ندارد.
-رضایی: و اگر (بر فرض) بخواهیم، حتماً آنان را بر جایشان مسخ (و زمین‌گیر) مى‏‌کنیم، پس توان رفتن ندارند و بر نمی‌گردند.
-فولادوند: و اگر بخواهیم، هر آینه ایشان را در جاى خود مسخ مى‏‌کنیم [به‌گونه‌ای] که نه بتوانند بروند و نه برگردند.
روشن است که اینان پیام آیه را در نیافته‌اند. مسخ به معنی تغییر چهره است، مثلاً چهره انسانی را به شکل میمون در آورند. در آن صورت، سران خودخواه و متکبر نمی‌­توانند به میان مردم بیایند و یا حتی به خانه خودشان بروند. این خطاها از آنجاست که به معنای مسخ و مکانت توجه نکردند و پیام آیه را در این­که مسخ‌شدگان نمی­‌توانند به‌جایی بروند و یا به خانه­ خودشان برگردند، درست درک نکرده‌­اند.
سوره یس، آیه 75:
«لَا یَسْتَطِیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لهَمْ جُندٌ محُّضَرُون‏»؛ اما بت­ها نمی‌­توانند آنان را یاری دهند، با این­که اینان، سربازانی آماده در خدمت آن بت­هایند.
این پیام روشنی است به مردم، مخصوصاً به بت‌پرستان و می‌فرماید شما که مدام به بت­ها خدمت می­‌کنید، هرگز سودی از آنان نمی‌­برید و آنان نمی­‌توانند به شما یاری رسانند. اینک ترجمه­ همین آیه را از برخی مترجمان معاصر بخوانید:
-مکارم: ولى آن‌ها قادر به یارى ایشان نیستند و این (عبادت‏‌کنندگان در قیامت) لشکرى براى آن‌ها خواهند بود که در آتش دوزخ احضار مى‏‌شوند!
-گرمارودی: (آن‌ها) در یارى به ایشان توانایى ندارند و آن‌ها براى ایشان سپاهى آماده (در دوزخ)اند.
-مجتبوی: [و حال آنکه آن بتان‏] یارى‏‌کردن ایشان نتوانند و آنان (کافران) براى آن‌ها سپاهى باشند حاضر آمده [در دوزخ‏].
آیا نباید به مردم و جوانان حق داد که با چنین ترجمه­‌هایی، در ارتباط برقرار کردن با قرآن دچار مشکل شوند؟
در واقع مشکل این مترجمان چرخیدن بر محور کلمه است، نه پیام آیه! واژه «محضرون»، که مترجمان در فهم معنای آن دچار اشتباه شده‌اند، در جایی دیگر از قرآن کریم هم در ارتباط با دوزخ آمده است. در سوره روم می­‌خوانیم:
«فی العذاب محضرون»؛ یعنی در کیفر دوزخ آنان را حاضر می‌­کنند.
اما «محضرون» همیشه به معنای حاضر بودن در دوزخ نیست و در جاهای مختلف معانی مختلفی دارد که تنها با توجه به پیام آیه روشن می­‌شود.
منبع:فارس
گزارش خطا

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
نظر: