عقیق:مهدی مسائلی*:
در عصر حاضر برای بعضی از شیعیان ماهیت دینداری تنها در مناسک سوگواری
خلاصه میشود و ارزش عزاداری از هر امر دینی دیگری مهمتر است. این موضوع
گسترش روزافزون ایام سوگواری را موجب شده است. در این میان قواعد و ملاحظات
جدیدی نیز برای ایام سوگواری تعیین شده است. مثلا باید کل محرم و صفر
یکپارچه عزاداری و مصیبت باشد و کسی حق ندارد روزی را در این دو ماه به
عنوان میلاد ائمه(ع) در نظر بگیرد. به دیگر سخن، امکان ندارد خداوند ولادت
ائمه اطهار(ع) را در این دو ماه قرار داده باشد زیرا اراده و تمایل بعضی از
شیعیان بر این امر تعلق نگرفته است.
نمونه آنکه
میلاد امام موسی کاظم(ع) در کتابهای روایی و تاریخی شیعه (همچون اعلام
الوری شیخ طبرسی، ارشاد شیخ مفید، الدروس شهیداول، مناقب ابن شهرآشوب، روضة
الواعظین و...) در هفتم صفر تعیین شده و هیچ تاریخ مشخص دیگری برای آن نقل
نشده است. اما از آنجا که بعضی از شیعیان میخواهند روز هفتم صفر را به
شهادت امام حسن مجتبی(ع) اختصاص دهند لاجرم باید تاریخ ولادت امام موسی
کاظم (ع) به روز دیگری انتقال پیدا کند. از این رو محققان دست به کار شده و
با تخمین زدن تاریخهای دیگری را برای ولادت امام موسی (ع) خلق نمودند.
بدینگونه که چون در بعضی منابع بیان شده که امام در سرزمین ابواء میان مکه
و مدینه به دنیا آمدند، پس حتما باید ولادت ایشان در ماه ذیالحجه باشد، و
اراده غیرتحقیقی آنها این امکان را نیز نفی میکند که امام صادق(ع) پس از
حج، مدتی در مکه درنگ کنند و سپس به مدینه بازگشته باشند. پس آن حضرت بدون
شک پس از به جاآوردن حج به سرعت مکه را به سمت مدینه ترک نمودهاند.
بر
این مبنا تخمین زدن تعیین برای میلاد امام موسی کاظم(ع) آغاز شد و در
سالهای گذشته تاریخ 14 ذیحجه برای میلاد آن حضرت تعیین شد و در بعضی از
تقویمها نیز ثبت گردید. با این حال این روز به مذاق بعضی خوش نیامد و آنها
روز 20ذیالحجه را بدون هیچ روش تحقیقی و کاملاً بر مبنای ذوق شخصی به
عنوان روز میلاد امام موسی کاظم (ع) تعیین کردند و به کمک برنامههای
تقویمی تلفن همراه همچون بادصبا رسماً به جامعه شیعه معرفی و ابلاغ شد.
هرچه
هست در سالهای اخیر در کنار مناسکسازی فراوانی که صورت میگیرد،
ایامسازی نیز رونق خاصی پیدا کرده و روزهای میلاد و مصیبت فراوانی برای
شیعه ساخته میشود. دراین مسیر عده ای نیز با رنگ و لعاب تحقیق هر امر
تاریخی را که تمایل دارند، کوچک و یا بزرگ میکنند. بعضی از این مناسبتهای
تخمینی مورد قبول مسئولین فرهنگی کشور واقع شده و مدیران فرهنگی برای دور
ساختن فشارها و جنجالسازیهای مذهبی، به تبلیغ عمومی آن رسمیت بخشیدهاند.