کسی که قصد زیارت یکی از ذوات مقدس اهل‌بیت(علیهم‌السلام) را دارد و می‌خواهد بیشترین بهره را از وجود آنان ببرد، باید به نکاتی توجه داشته باشد و سزاوار است از مدتی قبل، آمادگی لازم را در خود با رعایت تقوائیات از جمله مراقبت از چشم، گوش، قلب و ... ایجاد کند، همچنین با استعانت از خداوند و توسل به اهل‌بیت(علیهم‌السلام) از خداوند بهترین خیرات و توفیقات، طهارت قلب و تزکیه باطن را طلب کند و بر آن هم اصرار بورزد، تا زمانی که به خدمت امام عالَم(ع) می‫رود؛ حجاب‌های قلب زدوده شده باشد و بیشترین بهره را از نور امام(ع) ببرد.

* چگونه ظرف وجودمان را برای زیارت امام(ع) آماده کنیم؟

به عنوان مثال، فردی را تصور کنید که برای برداشتن آب، ظرفی تهیه کرده و با خود به سرِ چشمه آورده است، آن فرد به اندازۀ ظرفی که آورده می‌تواند از چشمه آب بردارد، یا ظرفی آماده کرده اما آن ظرف پاک و طاهر نیست. همین مثال را دربارۀ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به عنوان چشمه‌سار رحمت و فضل الهی درنظر بگیریم، انسان هر قدر ظرف وجودش را برای ملاقات با امام(ع) آماده‌تر کند، طبعاً بیشتر می‌تواند از نور ایشان بهره ببرد. حال چگونه ظرف وجودمان را برای بهره هرچه بیشتر از نور اهل‌بیت(ع) آماده کنیم؟

باید با نوع تقیدات و اعمال­مان، حجاب‌ها را کنار بزنیم و موانع را یکی پس از دیگری از بین ببریم؛ مانند کاری که فرهاد کوهکن در کوه بیستون برای رسیدن به معشوقش انجام ‫داد، او کوه سنگی را با تیشه سوراخ می‫کرد و جلو می‫رفت؛ ما نیز باید چنین کنیم، برای حرکت در مسیر امام(ع) و بهره بردن از وجود ایشان باید هر مانعی را برطرف کنیم، گرچه در طی این مسیر ممکن است با سختی‌هایی مواجه شویم، اما باید با تمام قوا ایستادگی کرد و دست از پا نکشید، نباید از کنار این ماجرا ساده بگذریم.

وقتی به عنوان زائر به زیارت امام معصوم(ع) می‫آییم، باید کوه‫های سنگی و موانع بزرگ را که تبعه اعمال خودمان است، از میان برداریم تا ظرف وجودمان برای ملاقات با امام(ع) آماده و آماده‌تر شود، از جهت اخلاقی، روحی و صفاتی در اوج قرار بگیریم، سعی کنیم تا می‌توانیم به نمازمان توجه داشته باشیم و نمازمان با گذشته متفاوت و عالی‌­تر باشد، هر نفَسی که می‌کشیم، هر نگاهی که می‌‌کنیم، هر چیزی که می‌شنویم، هر قدمی که بر می‌داریم، همگی را باید مراقب باشیم و از خداوند طلب کنیم اعمال‏مان را مصداق عمل صالح قرار دهد.

در واقع این یک معامله است؛ سعی و مراقبۀ بیشتر از ما و عطای رحمت و نور از سوی خدا؛ مثل یک کاسب سخت‌گیر باشیم؛ کاسبی که از پول خردها هم نمی‌گذرد و می‫گوید «اندک اندک جمع گردد وانگهی دریا شود»، پس حال که ما به دنبال بهره بیشتر از نور امام(ع) هستیم، به کوچک‌ترین نگاه‌هایمان، نفس کشیدن‌هایمان و قدم برداشتن‌هایمان توجه ویژه داشته باشیم.

علاوه بر اینها، آنچه لازم است بیش از موارد فوق مورد توجه قرار گیرد، کسب معرفت نسبت به امام(ع) است، با توجه به روایات ائمه اطهار(ع)، میزان بهره‫ای که زیارت‫کننده از زیارت اهل بیت(ع) می‫برد؛ به سطح معرفتی زائر بستگی دارد، لذا اینکه انسان به دنبال کسب صحیح‫ترین و بالاترین درجه از سطوح معرفتی نسبت به اهل بیت(ع) باشد، وظیفه‫ای است که از سوی اهل بیت(ع) برای زائرانشان تعیین شده است. به عنوان مثال، امام صادق(ع) فرمود: «قَالَ الصَّادِقُ عَلَیهِ السَّلامُ: مَنْ أَتَى الْحُسَیْنَ ع عَارِفاً بِحَقِّهِ كَتَبَ اللَّهُ تَعَالَى لَهُ فِی أَعْلَى عِلِّیِّین»؛ کسی که قبر امام حسین(ع) را با معرفت به آن حضرت زیارت کند، برای او اعلی علیین نوشته می‫شود. (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص85)

در حدیث دیگری آمده است: «رَوَى حَمْزَةُ بْنُ حُمْرَانَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یُقْتَلُ حَفَدَتِی بِأَرْضِ خُرَاسَانَ فِی مَدِینَةٍ یُقَالُ لَهَا طُوسُ مَنْ زَارَهُ إِلَیْهَا عَارِفاً بِحَقِّهِ أَخَذْتُهُ بِیَدِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ وَ إِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْكَبَائِرِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا عِرْفَانُ حَقِّهِ قَالَ یَعْلَمُ أَنَّهُ إِمَامٌ مُفْتَرَضُ الطَّاعَةِ غَرِیبٌ شَهِیدٌ مَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ سَبْعِینَ شَهِیداً مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص عَلَى حَقِیقَةٍ»؛ حمزة بن حمران می‫گوید: امام صادق(ع) فرمود: نوه من در طوس (مشهد) کشته می‫شود: هر کس او را در آن شهر از روی معرفت نسبت به حقش زیارت کند، من دست او را در روز قیامت گرفته و وارد بهشت می‫کنم، هر چند اهل گناهان کبیره باشد. راوی عرض کرد: فدایت شوم! شناخت حق او چیست؟ امام(ع) فرمود: اینکه بداند او امامی است که اطاعتش واجب و غریب و شهید است؛ هر کس «عارفاً بحقّه» او را زیارت کند، خداوند پاداش هفتاد شهید حقیقی، از شهدایی که همراه پیامبر(ص) شهید شده‫اند، به او می‫دهد. (من لایحضره الفقیه، ج‌2،ص 584)

زائران امام رضا(ع) و دیگر اهل‌بیت(ع)، باید از فرصتی که فراهم شده بیشترین زاد و توشه را برای قیامت و حتی دنیای خود برگیرند تا در پیشگاه خداوند سربلند و سرافراز باشند. در واقع وقتی خدمت امام رضا(ع) می‎‎‎رسیم، خودمان را مهمان حضرت بدانیم، میهمانی که به بارگاه شخص بسیار کریمی آمده و ضمن درخواست از خداوند برای کسب بالاترین درجات معرفت نسبت به امام و کسب توفیقات اُخروی، درخواست‌ها و حوائج دنیایی­مان را نیز مطرح کنیم، از خداوند درخواست توان و قوای بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم وظایفمان را بهتر انجام دهیم، این نوع نگاه در زیارت و رفتن به سوی حریم امام(ع) بسیار اثرگذار است.