محور های اصلی این گفتگو به شرح زیر است:
بالاترین
عبادت پیاده روی است/ فتوای صریح رهبری در مورد ورزش/ برخی ها می‌گویند
طلبه ها نباید لباس ورزش و رزم بپوشند/ باید جوانان برای مسجد تصمیم
بگیرند/ امروز مسجد در جایگاه واقعی خود قرار ندارد/ ارتباط بین حوزه و
محیط های آموزشی کم است/ عالم بی عمل همچون زنبور بدون عسل است/ آرزوی امام
صادق(ع) در مورد آخرالزمان
قبل از شروع مصاحبه در حال ورزش کردن با شاگردانتان بودید.چه ورزشی انجام می دهید؟
بله درست است. حقیر نزدیک به 40 سال است که ورزش تکواندو انجام می دهم و مدرک مربیگری این رشته ورزشی را هم دارم.در هفته نیز چند جلسه با آقایان در مسجد تمرین می کنیم. ورزش کردن روش معصومین(ع) بوده و امامان ما از لحاظ بدنی بسیار قوی بوده اند و ورزش می کردند. پیامبر اسلام (ص) اهل پیاده روی بودند. امام چهارم 25 بار پیاده از مدینه به مکه رفته و برگشته اند. ورزش وظیفه و عبادت است. امام صادق (ع) می فرماید: بالاترین عبادت پیاده روی است. چقدر این حدیث زیبا است. مقام معظم رهبری فتوا داده اند که ورزش بر پیران شرعا واجب و بر جوانان عقلا لازم است. جوان باید ورزش کند. انسان اگر بر بدن خود مسلط نباشد چطور می تواند بر روح خود مسلط گردد.
اینکه شما در صحن اصلی مسجد به تمرین می پردازید، مشکلی ایجاد نمی شود؟
خیر به هیچ وجه.در نظر داشته باشید در زمان صدر اسلام رسول خدا (ص)سپاه خود را درون مسجد آموزش می دادند.امام علی(ع) نیز مسجد کوفه را برای پرورش سپاه خود انتخاب کردند.اصلا تمام فعالیت های این دو بزرگوار در مسجد بود.اما متاسفانه امروز موضوع تغییر کرده است.در روایات ما وجود دارد که وقتی حضرت ولیعصر (عج)ظهور می کنند دین را همچون پوستین وارونه نشان می دهند و مردم فکر می کنند این دین، جدید است و تا ای حد دین دست خوش تغییر قرار گرفته است.امروز کار به جایی رسیده است که برخی آقایان پوشیدن لباس سربازی و ورزش را برای طلبه ها جایز نمی دانند.در صورتی که کار امام علی(ع) جهاد بود.بارها در زمان جنگ مقام معظم رهبری با لباس رزم در جبهه ها دیده شد.انجام این کارها افتخار ما است.
در واقع شما مسجد را محل اصلی انجام فعالیت ها در جامعه می دانید؟
بله کاملا درست است.امروز برخی مساجد مخالف ورود بسیج هستند.این موضوع غلط است.امروز بسیج یک رکن است.بسیج می تواند با انجام بسیاری از کارها هم جوانان را به مسجد جذب کند و هم بازویی قوی برای خانه خدا باشد.همه مساجد باید به این سمت حرکت کنند که با انجام کارهای فرهنگی جان تازه ای بگیرند.
رابطه شما با جوانان چطور است؟
بسیار خوب است.هییت امنا مسجد باب الحوائج از افراد جوان تشکیل شده است و تصمیم گیرنده در مسجد ما جوانان هستند.جوان و نوجوان سرشار از انرژی است و هیچگاه دین نگفته است که باید با آنها به خاطر انجام برخی کارها برخورد شود.ما نباید از احکام دین برداشت اشتباه کنیم.هم اکنون کانون فرهنگی مسجد باب الحوایج هزار عضو فعال دارد و هشت سال پیش در این مسجد حوزه علمیه تاسیس کردم و 120 طلبه در این مکان در حال درس خواندن و گذراندن دوران طلبگی هستند.نکته ای که در اینجا باید بگویم این است که تمام فعالیت های ما بدون کمک دولت انجام می شود و همه هزینه ها به واسطه کمک های مردمی تقبل می شود.الگویی که در مسجد ما پیاده می شود برگرفته از رفتار و سیره امام صادق (ع)است.
در زمان امام صادق (ع)جایگاه مسجد چگونه بود؟
امام جعفر صادق (ع)فقط در مسجد نمازو دعا نمی خواندند.ایشان در مسجد به تربیت انسان ها می پرداختند و از همین مسجد با حاکمان ستمگر مبارزه می کردند.این نکته بسیار مهم است که مسجد در زمان ایشان در جایگاه اصلی خود قرار داشت.یعنی در آن راز و نیاز با معبود بود، بحث علمی وجود داشت، فعالیت های اجتماعی انجام می شد و بسیاری کارهای دیگر.اصلا دلیل اصلی شهادت ایشان توسط حاکم بنی عباس همین بود؛وگرنه اگر ایشان فقط در مسجد راز و نیاز می کردند که شهید نمی شدند.امام صادق (ع)به بسیج نیروهای مردمی در مسجد می پرداختند.
شاید برداشت بسیاری از مردم این باشد که ایشان فقط به دنبال بحث علمی بودند.
متاسفانه این نگاه وجود دارد.بعضی ها وقتی می خواهند امام صادق(ع) را معرفی کنند ، فقط به گفتن اینکه ایشان دوازده هزار شاگرد داشت بسنده می کنند.بله این درست است، اما ریشه کار ایشان مبارزه با فساد بود.ایشان به دنبال روشنگری در جامعه بودند.مساجد ما باید پایگاه اجتماعات مردم باشد تا بشود مسجدی مورد پسند امام صادق (ع).امام صادق(ع) کار فرهنگی انجام می داد.ایشان زاهد و عابد شب بود و شیر روز.
یعنی اینکه امام صادق(ع)به هیچ وجه اهل گوشه نشینی نبودند.درست است؟
بله همین است.یکی از فرقه هایی که همیشه با امامان ما درگیری داشتند، صوفیه بود.صوفیه دائما به دنبال عبادت و گوشه گیری بودند در حالی که امامان این موضوع را رد می کنند.
از موضوع اصلی دور نشویم.چرا این فرهنگ که باید همه کارها در مسجد انجام شود در جامعه ما رنگ باخته است؟
سوال بسیار مهم و خوبی است.امروز متن جامعه ما هنوز شیرینی دین را نچشیده است و اگر می خواهیم مردم با دین ارتباط مستمر داشته باشند،باید از مساجد پشتیبانی کنیم.چرا درهای مساجد کشور غیر از زمان های اذان بسته است.این یعنی راهی غیر از راه امام صادق (ع).ما نزدیک به 60 هزار مسجد در کشور داریم و اگر تمام ظرفیت آنها استفاده کنیم آیا یک انقلاب فرهنگی ایجاد نمی شود؟ آیا نباید به جوانان بها داد تا پشتوانه دین و انقلاب باشند؟ما در بسیاری از موارد کمکاری های محسوسی انجام داده ایم.
امام صادق (ع)چقدر از جوانان در انجام کارها استفاده می کردند؟
حدیثی
از ایشان وجود دارد با این مضمون که می فرمایند:شما خودتان را ملزم کنید
به استفاده از جوانان.چرا این احادیث را بیان نمی کنیم؟ چقدر این جملات و
روایات مظلوم اند.امام صادق (ع)این تفسیر را از دین داشتند و امروز ما دین
را به کجا رساندیم؟ بعضی وقتها مساجدی را می بینم که بسیار زیبا و بزرگ است
اما وقتی وارد آن می شوم با عده ای پیرمرد مواجه می شوم که تعداد آنها کم
است.هیچ کس منکر وجود افراد مسن در جامعه نیست و حتما باید آنها را تکریم
کرد، اما مسجد محل حضور جوان است.
امروز کمک ها را به مساجد در چه حد می بینید؟
واقعا این کمک ها برای انجام یک انقلاب فرهنگی در مساجد کم است.هرچند جمهوری اسلامی تلاش فراوانی برای مساجد انجام داده است، اما بازهم باید کار کرد.من از دولت محترم جمهوری اسلامی درخواست می کنم که یاری گر مساجد باشند.
اگر فکر می کنید مطلبی نیاز است گفته شود، بیان کنید.
بله به نظر من امروز باید حوزه های علمیه در درون جامعه باشند و با مردم زندگی کنند.امروز متاسفانه باید گفت که ارتباط بین حوزه و مکان های آموزشی نظیر مدرسه و دانشگاه کم است.در نظر داشته باشید که امام صادق (ع)به دنبال تربیت افراد بود.طلبه های ما به این موضوع توجه کنند.روایت است که عالم بی عمل همچون زنبور است که عسل نداشته باشد.عالم باید تربیت شود و مردم را تربیت کند.
آیا از امام صادق (ع)حدیثی در مورد امام زمان (عج)و آخرالزمان وجود دارد؟
ایشان می فرمایند:ای کاش من بودم و در آخرالزمان نوکری فرزندم مهدی (عج)را می کردم.این صحبت بسیار مهم است.ان شاالله ظهور نزدیک است.خودمان را آماده کنیم.
سخن آخرتان را بفرمایید.
ممنون از حضور شما در اینجا و امیدوارم مساجد رونق روزافزونی داشته باشند.
گفتگو از محمدرضا فلاحی