شرح ادعیه ماه رمضان از زبان آیت‌الله قرهی/23
مقام اولیه امتحان این است که از گناه خروج پیدا کنم، مقامات اولیه صیام این است که من بتوانم روزه بگیرم و اعضا و جوارحم را کنترل کنم اما بالاترین امتحان در روزه، امتحان قلب است که باید بتواند پذیرش داشته و از عیوب و ذنوب پاک شده باشد.
عقیق: همزمان با فرارسیدن ماه مبارک رمضان ماه میهمانی خداوند، برای آشنایی با مضامین دعاهای روزانه هر روز از این ماه مبارک، آیت‌الله روح‌الله قرهی مدیر مدرسه علمیه امام مهدی(عج) و از اساتید اخلاق، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، به شرح دعای روز بیست و سوم پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم:
در دعای شریف روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان، در ابتدا نکته‌ای را بیان می‌کنیم که خدایا مرا از گناهان در این ماه و در این روز، پاکیزه گردان.
یکی از چیزهایی که در باب گناهان وجود دارد، تعبیر به غسل است «اللَّهُمَّ اغْسِلْنِی فِیهِ مِنَ الذُّنُوبِ»؛ وقتی انسان به بدی‌ها و پلشتی‌ها آلوده می‌شود نیاز است که از اینها پاکیزه شود. طهارت و پاکی جسم با آب است؛ کسی که جنب می‌شود یا عذر زنانه دارد با آب غسل می‌کند و پاک می‌شود.
اما غسل از گناهان چگونه است که انسان از آنها پاکیزه شود
وقتی انسان گناهی را انجام می‌دهد بالاخره اثراتی از آن گناه در جسم و روح انسان قرار می‌گیرد براساس روایات، اثر گناه را باید خداوند متعال از بین ببرد چرا که حتی گاهی اوقات با توبه هم اثر گناهان باقی می‌ماند اما از آنجایی که پروردگار عالم عنایت دارد انسان را از این گناهان و اثرات آنها پاک می‌کند.
دعایی در مفاتیح الجنان وجود دارد که به توصیه امام صادق(ع) خوب است آن را در دهه آخر ماه مبارک رمضان بخوانیم و آن این است «اعوذ بجلال وجهک الکریم» و به جلال الهی پناه می‌بریم و می گوییم این تبعات گناه کاری نکند که مرا عذاب دهد.
«اللَّهُمَّ اغْسِلْنِی فِیهِ مِنَ الذُّنُوبِ»؛ منظور از اغسلنی و طهارت در این جا به معنای آن است که تمام اثرات گناهان از بین برود و من پاک شود. منتها یک عواملی نیاز است؛
نخست اینکه باید خود گناه از بین برود، سپس اثر گناه از بین برود. براساس روایات شریفه 3 حالت در این خصوص بیان می‌شود:
-واقعاً فرد توبه کند
- به ارتکاب آن گناه بازنگردد
-جبران کند که عامل شود برای غسل از گناهان که آثار گناه را نیز از ابین ببرد.
«وَ طَهِّرْنِی فِیهِ مِنَ الْعُیُوبِ»؛ چرا اینجا می‌فرماید «عیوب» یعنی از هر عیب و نقصی مرا پاکیزه و در طهارت نفس قرار بده. دلیلش آن است که اگر عیوب باقی بماند و طهارت حقیقی در روح به وجود نیاید اثر گناه، عاملی برای بازگشت انسان به گناه می‌شود.
طهارت دو نوع است: انسان اگر وضو هم بگیرد برای نماز، نوعی طهارت است اما اگر آن طهارت حقیقی نباشد انسان به عبادت نزدیک نمی‌شود؛ شاید وضو بگیرد و غسل کند من باب وظیفه و تکلیف شرعی است اما حقیقت آن عبادات که برساند انسان را به مقامات الهی آن فقط طاهر شدن از عیوب است.
عیب‌های انسان که در روح انسان است اگر پاکیزه شد عبادت هم میسر می‌شود.کسی که روزه بگیرد اما در مقالاتش مطالبی را بنویسد که انسان را به گمراهی بکشاند به صورت ظاهر روزه است اما فکرش در عیب است و لذا وقتی طاهر شد آن شخص می‌تواند به مقامات و طاهر بودن برسد.
«من المططهرین» که قرآن کریم می‌فرماید در مرتبه اولی ائمه اطهار وانبیای عظام علیهم‌السلام هستند و سپس کسانی که خود را به طور جدی از این عیوب پاک می‌کنند هر عیبی که انسان از آن پا ک شود انسان مزه بندگی را می‌چشد و می‌تواند حقایق عبادات را درک کند.
«وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ»؛ دلم را در یک آزمایشگاهیی که رتبه اهل تقوی است قرار بده و مقام من به رتبه‌ای برسد که بعد از 23 روز از ماه مبارک رمضان که می‌گذرد قلب من آن تقوای قلوب حقیقی را پیدا کند و حالا بتوانم در این مقام امتحان بدهم.
مقام اولیه امتحان این است که از گناه خروج پیدا کنم، مقامات اولیه صیام این است که من بتوانم روزه بگیرم و اعضا و جوارحم را کنترل کنم اما بالاترین امتحان در روزه، امتحان قلب است که قلب بتواند پذیرش داشته باشد «وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ»؛ و این مرحله زمانی میسر می‌شود که اعضا و جوارح طاهر شد از عیوب و ذنوب. در این هنگام امتحان قلبی آن گونه که قلوب اهل تقوی است می‌تواند امتحان پس دهد وگرنه انسان در همان امتحانات اولیه نیز رفوزه خواهد شد.
این تقوایی که در درون انسان وجود دارد وقتی فسق و فجور از بین برود این تقوا رشد می‌کند؛ «فجور» جمع است و «تقوا» مفرد و این فجور،دور تقوا را در بر گرفته است اگر این فجور رفت تقوا رشد می‌کند و بالا می‌رود.
در فراز آخر عرضه می‌داریم: «یَا مُقِیلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِینَ»؛ ای کسی که پذیرنده عذر و لغزش‌های گناهکاران هستی. پس ای خدا لغزش‌هایی که وجود دارد تو از آن می‌گذری و ما را به سوی پاکی‌ها و طهارت عیوب می‌بری به سویی که امتحان قلب،امتحان تقوا است تا دیگر هیچ لغزشی در وجود من باقی نماند و در روزهای آخر ماه مبارک رمضان در واقع باید به همین حال باشیم.
منبع:فارس