اعمال شب نوزدهم از غروب آفتاب
علامه مجلسى(ره) فرموده بهترین اعمال در این شب‌ها طلب آمرزش و دعا از براى مطالب دنیا و آخرت خود و پدر و مادر و خویشان خود و برادران مؤمن زنده و مرده ایشان است و اذکار و صلوات بر محمد و آل محمد(ص) آنچه مقدور شود.
عقیق:شب نوزدهم اوّل شب‌هاى قدر است و شب قدر همان شبى است که در تمام سال شبى به خوبى و فضیلت آن نمى‌رسد و عمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه و در آن شب تقدیر امور سال مى‌شود و ملائکه و روح که اعظم ملائکه است در آن شب به اذن پروردگار به زمین نازل مى‌شوند و به خدمت امام زمان علیه‌السلام مشرّف مى‌شوند و آنچه براى هرکس مقدّر شده است بر امام زمان(عج) عرضه مى‌کنند.
اعمال شب‌هاى قدر بر دو نوع است یکى آنکه در هر سه شب باید انجام داد و دیگر آنکه مخصوص است به هر شبى.
*اعمال مشترک لیالی قدر
اول: غسل است علامه مجلسى فرموده که غسل این شب‌ها را مقارن غروب آفتاب کردن بهتر است که نماز شام را باغسل بخوانند.
دوم: دو رکعت نماز است در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحید بخواند و بعد از فراغ هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ بگوید در روایت نبوى صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله است که از جاى خود برنخیزد تا حقّ تعالى او را و پدر و مادرش را بیامرزد.
سوم: قرآن مجید را بگشاید و بگذارد در مقابل خود و بگوید:
«اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُک بِکتابِک»؛
خدایا از تو خواهم به حق کتاب
«الْمُنْزَلِ وَما فیهِ وَفیهِ اسْمُک الاْکبَرُ وَاَسْماَّؤُک الْحُسْنى وَما یخافُ»؛
فرستاده شده‌ات و آنچه در آنست که در آن است نام بزرگت و نام‌هاى نیکویت و آنچه بدانها ترس
«وَیرْجى اَنْ تَجْعَلَنى مِنْ عُتَقاَّئِک مِنَ النّارِ»؛
و امید شود که قرارم دهى از زمره آزاد شدگانت از دوزخ
پس هر حاجت که دارد بخواهد.
چهارم آنکه مُصحَف شریف رابگیرد و بر سر بگذارد و بگوید:
«اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَبِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ وَبِحَقِّ کلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فیهِ وَبِحَقِّک عَلَیهِمْ»؛
خدایا به حق این قرآن و بحق آنکس که او را بدان فرستادى و بحق هر مؤمنى که در این قرآن مدحش کرده‌اى و بحقى که تو بر ایشان؛
«فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّک مِنْک»؛ پس ده مرتبه بگوید: «بِک یا اَللّهُ» و ده مرتبه؛ «بِمُحَمَّدٍ»، ده مرتبه «بِعَلی»، ده مرتبه «بِفاطِمَةَ» و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ» و ده مرتبه «بِالْحُسَینِ» و ده مرتبه «بِعَلِىّ بْنِ الْحُسَینِ» و ده مرتبه «بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِی» و ده مرتبه «بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ» و ده مرتبه «بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ» و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ مُوسى» و ده مرتبه «بِمُحَمَّدِبْنِ عَلِی» و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ» و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِی» و ده مرتبه «بِالْحُجَّةِ».
پس هر حاجت که دارى طلب کن.
پنجم: زیارت کند امام حسین(ع) را در خبر است که چون شب قدر مى‌شود منادى از آسمان هفتم ندا مى‌کند از بُطنان عرش که حقّ تعالى آمرزیده هر که را که به زیارت قبر حُسین علیه‌السلام آمده است.
ششم: احیا بدارد این شب‌ها را همانا روایت شده هرکه احیا کند شب قدر را گناهان او آمرزیده شود هرچند به عدد ستارگان آسمان و سنگینى کوه‌ها و کیل دریاها باشد.
هفتم: صد رکعت نماز کند که فضیلت بسیار دارد و افضل آن است که در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه توحید بخواند هشتم بخواند:
«اَللّهُمَّ اِنّى اَمْسَیتُ لَک عَبْداً داخِراً لا اَمْلِک لِنَفْسى نَفْعاً وَلا ضَرّاً وَلا»؛
خدایا من شام کردم در حالى که بنده خوارى هستم که مالک سود و زیانى براى خویش نیستم و نتوانم
«اَصْرِفُ عَنْها سُوَّءاً اَشْهَدُ بِذلِک عَلى نَفْسى وَاَعْتَرِفُ لَک بِضَعْفِ»؛
از خویشتن پیش آمد ناگوارى را بازگردانم و این مطلبى است که من آن را بر خویش گواهى دهم و به ناتوانى
«قُوَّتى وَقِلَّةِ حیلَتى فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْجِزْ لى ما»؛
خود و بیچارگیم در برابرت اعتراف دارم پس درود فرست بر محمد و آل محمد و وفا کن برایم بدانچه
«وَعَدْتَنى وَجَمیعَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فى هذِهِ اللَّیلَةِ»؛
بر من و همه مؤمنین و مؤمنات وعده فرمودى از آمرزش در این شب
«وَاَتْمِمْ عَلَىَّ ما اتَیتَنى فَاِنّى عَبْدُک الْمِسْکینُ الْمُسْتَکینُ الضَّعیفُ»؛
و تمام کن بر من آنچه را به من دادى زیرا که من بنده بینواى مستمند ناتوان تهیدست
«الْفَقیرُ الْمَهینُ اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنى ناسِیاً لِذِکرِک فیما اَوْلَیتَنى وَلا [غافِلاً]»؛
خوار توام خدایا قرار مده مرا فراموشکار از یاد خویش در آنچه به من انعام فرمودى و نه غافل از
«لاِِحْسانِک فیما اَعْطَیتَنى وَلا ایساً مِنْ اِجابَتِک وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّى»؛
احسانت در آنچه به من عطا کردى و قرارم مده ناامید از اجابت خویش و اگرچه دیرزمانى طول کشد
«فى سَرّاَّءَ اَوْ ضَرّاَّءَ اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخاَّءٍ اَوْ عافِیةٍ اَوْ بَلاَّءٍ اَوْ بُؤْسٍ اَوْ»؛
چه در خوشى و چه در سختى در دشوارى یا در آسایش در تندرستى یا گرفتارى در تنگدستى یا
«نَعْماَّءَ اِنَّک سَمیعُ الدُّعاَّءِ»
در نعمت براستى تو شنواى دعایى
و این دعا را کفعمى از امام زین العابدین(ع) روایت کرده که در این شب‌ها مى‌خوانده در حال قیام و قعود و رکوع و سجود و علاّمه مجلسى(ره) فرموده که بهترین اعمال در این شب‌ها طلب آمرزش و دعا از براى مطالب دنیا و آخرت خود و پدر و مادر و خویشان خود و برادران مؤمن زنده و مرده ایشان است و اَذْکار و صلوات بر محمد و آل محمدعَلیهمُ السلام آنچه مقدور شود.
در بعضى از روایات وارد شده است که دعاء جوشن کبیر را در این سه شب بخوانند فقیر گوید که دعاء جوشن در سابِقْ گذشت و روایت شده که خدمت حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله عرض شد که اگر من درک کنم شب قدر را چه از خداوند خود بخواهم؟ فرمود عافیت را.
اعمال مخصوص شب نوزدهم
و امّا دوّم یعنى اعمال مخصوصه این شب‌ها پس اعمال شب نوزدهم چند چیز است:
اول: صد مرتبه اَسْتَغْفِرُاللّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ اِلَیهِ.
دوم: صد مرتبه اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ.
سوم: بخواند دعاء یا ذَاالَّذى کانَ را که در قسم چهارم گذشت.
چهارم بخواند:
«اَللّهُمَّ اْجْعَلْ فیما تَقْضى وَتُقَدِّرُ مِنَ الاْمْرِ الْمَحْتُومِ»؛
خدایا قرار ده در آنچه حکم کرده و مقدر فرموده‌اى از سرنوشت حتمى
«وَفیما تَفْرُقُ مِنَ الاْمْرِ الحَکیمِ فى لَیلَةِ الْقَدْرِ وَفِى الْقَضاَّءِ الَّذى لا»؛
و در آنچه جدا کنى از فرمان حکیمانه‌ات در شب قدر و در آن قضا و قدرى که برگشت و
«یرَدُّ وَلا یبَدَّلُ اَنْ تَکتُبَنى مِنْ حُجّاجِ بَیتِک الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ»؛
تغییر و تبدیلى ندارد که نام مرا در زمره حاجیان خانه محترمت (کعبه) بنویسى آنان که حجشان
«الْمَشْکورِ سَعْیهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکفَّرِ عَنْهُمْ سَیئاتُهُمْ وَاجْعَلْ»؛
مقبول و سعیشان مورد تقدیر و گناهانشان آمرزیده و کردار بدشان بخشوده شده است و قرار ده
«فیما تَقْضى وَتُقَدِّرُ اَنْ تُطیلَ عُمْرى وَتُوَسِّعَ عَلَىَّ فى رِزْقى»؛
در آنچه مقدر فرموده اى که عمر مرا طولانى کرده و روزیم را وسیع گردانى
«وَتَفْعَلَ بى کذا وَکذا»؛ و به جاى این کلمه حاجت خود را ذکر کند
و درباره ام چنین و چنان کنى
منبع:فارس