یادداشت/ حجت‌الاسلام امیرمحسن عرفان
اگر بگوییم برخی رقبای دینی بیش از ما منتظر ظهورند به بیراهه نرفته‌ایم زیرا هنوز در جامعه ما افرادی هستند که تفسیر سکولار یا نگاه حداقلی به «انتظار» دارند.م
عقیق:دهه مهدویت سال جاری همزمان با 12 الی 22 اردیبهشت ماه است، در این دهه سراسر نور و شادی که از روز 5 شعبان آغاز و تا سالروز ولادت حضرت ولی‌عصر(عج) ادامه دارد.
دهمین روز از ماه پر خیر و برکت شعبان المعظم با عنوان «مهدویت و خانواده زمینه‌ساز» نامگذاری شده است.
حجت‌الاسلام امیرمحسن عرفان استاد و پژوهشگر مرکز تخصصی مهدویت و دارای دکترای تاریخ و تمدن از دانشگاه معارف، به بیان «جایگاه و نقش خانواده در زمینه سازی برای ظهور» پرداخته که به صورت یادداشت شفاهی عنوان شده است. مشروح این سخنان را در ادامه می‌خوانیم:
درباره خانواده منتظر یا به عبارت دیگر، سبک زندگی منتظرانه چند نکته حائز اهمیت است، یکی برمی‌گردد به ضرورت‌های طرح بحث.
اولین نکته‌ای که حتماً باید به آن توجه داشته باشیم این است که رقبای دینی ما در مقوله آخرالزمان و بحث منجی موعود به شدت نگاه کلان تمدنی و راهبردی دارند یعنی الان به شدت در میان مسیحیان صهیونیسم و یهودیان صهیونیسم، بحث زمینه‌سازی مطرح است. آنها انتظار را به مثابه زمینه‌سازی تعریف می‌کنند اگر بگوییم که بعضاً رقبای دینی ما بیش از ما منتظر منجی هستند ما به بیراهه نرفته‌ایم چون هنوز در جامعه ما هستند افرادی که تفسیر سکولار از انتظار دارند یا نگاهشان حداقلی است به مقوله انتظار حضرت مهدی (عج).
اما تفسیر رقبای دینی ما چه یهودیت و چه مسیحیت، جه بودا و چه هندو از منجی موعود بسیار کلان، تمدنی راهبردی است جالب این است که اشاره کنیم حتی انبوه فیلم‌های آخرالزمانی که توسط غرب ساخته می‌شود و انبوه انیمیشن‌هایی که در غرب تولید می‌شود از سن کودکی روی اذهان بچه‌ها و خانواده‌ها کار می‌کنند و مقوله باور را به ظهور مسیحا و نکات آخرالزمانی را در این فیلم‌ها و انیمیشن‌ها را مورد تأکید قرار می‌دهند.
همچنین به شدت در الهیات امید از جمله موضوعاتی است که در سبک زندگی کنونی غرب، مطلع می‌شود. بنابر این یکی از مواردی که اهمیت سخن از سبک زندگی منتظرانه یا خانواده منتظرانه را دو چندان می‌کند این است که رقبای ما در این عرصه، پیشتاز هستند.
نکته دوم در ضرورت طرح بحث، آسیب‌های کلانی است که متأسفانه خانواده ما در ایران با آن مواجه است، گسترش آمار طلاق، تک فرزندی‌ها در خانواده، بداخلاقی‌ها، همسرآزاری ها، طلاق‌های عاطفی به شدت نیازمند انگیزه‌های متعالی و معنایی است برای اینکه بتوانیم بر مشکلات فائق آئیم.
سومین ضرورت طرح مسأله زندگی منتظرانه برمی‌گردد به عدم وجود تحقیقات بنیادین و میدانی و کاربردی در عرصه خانواده منتظر و سبک زندگی منتظرانه اصلاً کلید واژه خانواده منتظر و سبک زندگی منتظرانه چند صباحی نیست که در جامعه علمی ما مطرح شده است ما به شدت در این زمینه نیازمند تولید فکر، اندیشه، پژوهش، کارهای میدانی و عینی هستیم.
گام بعدی این است که باید ببینیم کارکردهای رویکرد مهدی به سبک زندگی چیست، سپس باید پاسخگوی این سؤال بسیار مهم هم باشیم که اصلاً چه فایده‌ای دارد و چه اثراتی بر آن مترتب است.
1- اولین اثر تحقق سبک زندگی منتظرانه، بازگرداندن هویت واقعی زندگی ایرانیان به چارچوب معیارهای برخاسته از فرهنگ دینی است.
2- نکته دوم در کارکردهای رویکرد سبک زندگی منتظرانه، خروج از روزمرگی و برنامه‌هایی غیر منسجم فرهنگی در عرصه مطالعات خانواده است.
3- ترسیم نگاه و نمای آمیزه‌های در حال ظهور، در بطن بحث و آموزه مهدویت آینده‌نگری و ساختن آینده در آن وجود دارد. اگر بخواهیم که دورنمایی بسیار زیبا و قشنگ از خانواده‌مان در 20 ـ 30 سال بعد داشته باشیم از سبک زندگی در ایران باید پیوند دهیم میان سبک زندگی و مقوله مهدویت.
4- دریافت و درک زودهنگام خطرات تهدید کننده خانواده، اکنون سوگمندانه در مقوله آسیب‌شناسی سبک زندگی، مقوله مباحث معنوی، کمتر به آن پرداخته می‌شود طبیعتاً اگر ما رضایت امام معصوم را رسالت و آرمان یک سبک زندگی قرار دهیم و دغدغه پدر، مادر و فرزندان در یک خانواده، کسب رضایت امام باشد حقیقتاً در این زندگی مبتنی بر کسب رضایت امام، خیلی راحت می‌توان درک کرد خطراتی که ممکن است کانون خانواده را مورد هجوم قرار دهد.
5- کسب موقعیت برتر در سبک زندگی؛ سبک زندگی مبتنی بر امید، مبتنی بر انتظار، تکاپو و پویایی به همراه دارد.
6- نظام‌بخشی به مطالعات در حوزه سبک زندگی و از همه مهمتر اگر ما میان گفتمان انتظار و امید، باور ظهور منجی و موعود و سبک زندگی به جای اینکه بعضی از مقولات را در حوزه سبک زندگی کنترل کنیم می‌توانیم بر افکار تأثیرگذار باشیم یعنی تأثیرگذاری بر افکار به جای کنترل نتایج، یکی از مهمترین پیوندهای دوسویه آموزه‌های مهدویت و سبک زندگی است.
7- اگر می‌خواهیم بحران‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کمتر بر سبک زندگی خانواده ایرانی تأثیرگذار باشد، یکی از راه‌های آن پیوند میان آموزه مهدویت و سبک زندگی است.
گاهی اوقات مشکلات اقتصادی که خانواده‌های ما با آن مواجه می‌شوند بعضاً مشکلات سیاسی در متن یک خانواده، اختلافات سیاسی و فرهنگی، تفاوت نگاه خواهر و برادر، تفاوت نگاه پدر و مادر با فرزندان، موجب فعال شدن گسست‌ها در خانواده می‌شود. اکنون این سؤال مطرح می‌شود چه کنیم که این گسست‌ها باعث نشود میان افراد خانواده دیوار کشیده شود؟
یکی از بهترین راه‌ها، گفتمان انتظار، گفتمان امید و مقوله زمینه‌سازی است اگر ما رسالت خانواده را زمینه‌سازی ظهور و کسب رضایت امام زمان (عج) قرار دهیم و افراد خانواده بدانند که حضرت مهدی (عج) به هیچ وجه راضی به این گسست‌ها در خانواده نیست طبیعتا این گسست‌ها فروکش می‌کند.
منبع:فارس