عضو هیأت علمی جامعةالمصطفی با اشاره به عنوان مقاله خود با نام «نزول قرآن» درباره نحوه نزول قرآن سخن گفت.
عقیق:حجت‌الاسلام حسین علوی مهر، عضو هیأت علمی جامعةالمصطفی در گفت‌وگویی در توضیح عنوان مقاله خود با نام «نزول قرآن» در مجموعه دانشنامه «علوم قرآنی» گفت: در ابتدای مقاله به مواردی اشاره کردیم که درباره آغاز شکل‌گیری قرآن است. این موارد شامل وحی، نزول، اسباب نزول قرآن و... می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در تقسیم‌بندی‌های نزول قرآن بحثی به نام نزول دفعی و تدریجی داریم و علمای علوم قرآنی نظرات متفاوتی در این باره ارائه داده‌اند، اظهار کرد: دیدگاهی که درباره نزول دفعی است مبتنی بر این است که بر اساس آیات قرآن، قرآن به یکباره بر پیامبر(ص) نازل شده است. این دسته از علما با اشاره به آیات سوره بقره، دخان و سوره قدر سعی در اثبات دیدگاه خود دارند. خداوند در این سوره‌ها به ترتیب می‌فرماید: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»، «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُبَارَکَةٍ»، «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ». بنابراین به استناد این آیات قائلند که قرآن یکباره در شب قدر نازل شده است.
حجت‌الاسلام علوی‌مهر با توجه به دیدگاه نزول تدریجی قرآن گفت: عده‌ای از اندیشمندان علوم قرآنی نزول تدریجی را قبول ندارند و قائلند قرآن به صورت دفعی بر پیامبر(ص) نازل شده است. به عنوان مثال آیت‌الله معرفت معتقد است آنچه از آیات قرآن حاکی از نزول قرآن در شب قدر است، مربوط به آغاز نزول قرآن است نه نزول یکباره. اما در مقابل این دیدگاه مجدد این بحث مطرح می‌شود که اولین آیات در 27 رجب همزمان با بعثت پیامبر(ص) و با آیات ابتدایی سوره علق بر حضرت نازل شد. بنابراین در این مقاله سعی در اثبات هر دو موضوع یعنی نزول تدریجی و دفعی قرآن با ادله خاص داریم.
رئیس سابق انجمن قرآن‌پژوهی حوزه در بخشی از سخنان خود با اشاره به اینکه قرآن از مرتبه عندیت (نزد خدا) در قالب الفاظ و برای فهم بشر تنزل یافت، افزود: خداوند در آیات 77 تا 80 سوره واقعه می‌فرماید «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ؛ فِی کِتَابٍ مَکْنُونٍ؛ لَا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرون؛ تَنْزِیلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ؛ این [پیام] قطعا قرآنى است ارجمند، در کتابى نهفته، که جز پاکشدگان بر آن دست ندارند، وحیى است از جانب پروردگار جهانیان» بر اساس این آیات به نظرم می‌توان نتیجه گرفت اینکه خداوند فرموده است قرآن از سوی پروردگار جهانیان نازل شده است، یعنی معارف قرآنی از بزرگ‌ترین مرتبه علم الهی تشکیل شده است و برای اینکه بشر را هدایت کند، توسط جبرئیل(ع) به پایین‌ترین مرحله از عالم در قالب الفاظ نازل شده است تا با تدبر و تعقل به فهم معانی آن برسیم. در واقع انسان باید با فهم و تعقل به لایه‌های پنهان آن دست یابد.