در آستانه سالروز شهادت حضرت زهرا(س) نیاز است به بارزترین صفات این بانوی مکرم اسلام پرداخته شود، زیرا این شخصیت نورانی دارای ابعاد وجودیِ گستردهای است که لازم است هر کدام از آنها در جای خود مورد مطالعه قرار بگیرد. این در حالی است که عمده مطالعات بر روی مباحث اخلاقی و رفتاری حضرت مثل حجاب و عفاف صورت گرفته است که در جای خود بسیار مناسب است، اما نباید بر سایر ابعاد حضرت سایه بیاندازد.
صالحیت، ویژگی بارز حضرت زهرا(س)
میتوان گفت از جمله بارزترین صفات و ویژگیهای حضرت زهرا(س) مقوله
«صالحیت» است که خداوند متعال در آیات زیادی از قرآن به آن اشاره و آن را
به عنوان عالیترین خصلت و آرزوی نهایی انبیاء و اولیا معرفی کرده است. به
عنوان مثال خداوند درباره ابراهیم(ع) میفرماید: «وَإِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ؛
و او را در آخرت جزو صالحین قرار دادیم.» حتی ابراهیم(ع) به این ویژگی آن
قدر اهتمام داشت که از خداوند فرزندی صالح درخواست کرد و فرمود: «رَبِّ هَبْ لِی مِنَ الصَّالِحِینَ؛ خدایا به من «فرزندی» از صالحین عطا کن.» سایر پیامبران الهی مانند یوسف(ع) و ... نیز از خداوند متعال درخواست صالحیت میکردند.
در واقع کسی که صاحب صفت صالحیت است در طول زندگی سعی میکند همه جا را به اصلاح بکشاند و اختلافات را برطرف کند و به استناد قرآن ویژگی اینگونه افراد ایمان به خدا و آخرت و امر به معروف و نهی از منکر و سرعت گرفتن در خیرات است. خداوند در آیه114 آلعمران میفرماید: «یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَ أُولَئِکَ مِنَ الصَّالِحِینَ؛ به خدا و آخرت ایمان دارند و به کار پسندیده فرمان مى دهند و از کار ناپسند باز مى دارند و در کارهاى نیک شتاب مىکنند و آنان از صالحان هستند.»
صالحیت، ویژگی اصحاب امام زمان(عج)
از سوی دیگر خداوند تا جایی صالحیت را در آیات قرآن پررنگ جلوه میدهد که
در نهایت میفرماید ما زمین را (در دوران ظهور امام زمان عج) وارث صالحان
قرار خواهیم داد؛ «أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ»
(سوره انبیا آیه105) بنابراین ویژگی بارز اصحاب امام زمان(عج) نیز مقوله
صالحیت است که در روایات عترت(ع) به این موضوع اشاره شده است.
امر به معروف، یعنی دعوت به ولایت اهل عترت(ع)
حضرت زهرا(س) که خود معلم بشریت و صاحب صفات برتر الهی است در جای جای
زندگی کوتاه اما پر برکت خود از صالحیت بالایی برخوردار بودند و در موارد
زیادی این ویژگی را از خود بروز میدادند. حضرت در کنار ایمان به خدا و
آخرت و علاوه بر امر به معروف و نهی از منکر همواره در خیرات پیشگام و
جلودار بودند که میتوان گفت اوج این مسأله در قضیه بعد از سقیفه بود.
حضرت زهرا(س) در این مقطع زمانی که متوجه شدند «امر» امامت علی(ع) مورد
خدشه واقع شده است، به اشکال مختلف به دنبال اصلاح آن بر آمدند و با
خطبههای متعدد به روشنگری پرداختند. تعصب حضرت نه به خاطر جایگاه همسریِ
امیرالمؤمنین(ع) بلکه به خاطر همان ویژگی صالحیتشان بود. ایشان مصداق بارز
معروف را ولایت امیرالمؤمنین(ع) و مصداق بارز منکر را نادیده گرفتن ولایت
حضرت و مخالفت با آن دانستند، بنابرین تا جایی در امر به معروف و نهی از
منکر پیش رفتند که جان خود را در این مسیر از دست دادند.
بنابراین یکی از بروزات مهم صالحیت، پاسخ به ندای امام و ولیّ برحق است و باید گفت کسی میتواند بگوید شیعه فاطمه(س) هستم که این مسأله در او بسیار پررنگ و جلوهگر باشد تا جایی که مانند حضرت زهرا(س) جان خود را در این راه تقدیم کند.