در گفتگو با پروفسور «مایکل آلن گلسپی» استاد فلسفه دانشگاه دوک آمریکا و از فیلسوفان برجسته معاصر به بررسی دلایل تشدید اسلام هراسی در مغرب زمین پرداخته ایم که در ادامه می‌آید.
مایکل آلن گلسپی استاد فلسفه و علوم سیاسی در دانشگاه دوک آمریکا است. حوزه‌های تخصصی او فلسفه سیاسی، فلسفه قاره‌ای مدرن و تاریخ فلسفه سیاسی است. وی همچنین در حوزه‌های نظریه‌های سیاسی، ایده‌آلیسم آلمانی و اگزیستانسیالیسم صاحبنظر است. گلسپی صاحب آثار و کتابهای بسیاری در حوزه فلسفه و اندیشه سیاسی است. «هگل»، «هایدگر»، «بنیان تاریخ» و «نیهیلیسم قبل از نیچه» از جمله کتابهای او هستند.
*دلایل تاریخی برای اسلام هراسی در مغرب زمین را تبیین بفرمائید؟
از لحاظ تاریخی دلایل و منشأ اسلام هراسی به قرون ۱۴، ۱۵ و ۱۶ میلادی باز می گردد. در این قرون شاهد جنگهایی علیه اسلام و مسلمانان در اسپانیا و بعد از سقوط قسطنطنیه، بلگراد و بوداپست در شرق اروپا بودیم.
در واقع موج اسلام هراسی بعد از این دوران کم کم فروکش کرد و کم رنگ شد. اما بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر شاهد فزونی گرفتن موج اسلام هراسی در غرب بودیم. در واقع حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به برجهای دوقلو در نیویورک زمینه ساز موج جدیدی از اسلام هراسی در مغرب زمین شد.
*در حال حاضر نیز به سبب اقدامات تروریستی در اروپا شاهد موج اسلام هراسی در مغرب زمین هستیم. آیا این موج تشدید خواهد شد؟
در حال حاضر نیز به موجب اقدامات تروریستی صورت گرفته در برخی کشورهای اروپایی و نسبت دادن آن به اسلام از سوی برخی شاهد تشدید موج اسلام هراسی در مغرب زمین هستیم.
تصور من این است که موج اسلام هراسی در غرب فروکش خواهد کرد. در رسانه ها نیز وقتی که این حوادث پایان یابد موضوع اسلام هراسی کم رنگ خواهد شد.
بر این اساس تصور می کنم موج اسلام هراسی کنونی در غرب موجی زودگذر و گذراست و دوامی نخواهد داشت.
*بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و فقدان کمونیسم برای غرب به عنوان یک «دشمن» برخی استدلال کردند که اسلام این خلاً را به عنوان دشمن برای غرب پر خواهد کرد. در واقع غرب با معرفی اسلام به عنوان دشمن این خلأ هویتی را برای خود پر کرد. نظر شما چیست؟
بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی که باعث اتحاد کشوهای غربی می شد معتقد نیستم اسلام برای غرب به عنوان یک دشمن جایگزین کمونیسم شده باشد.
وجود اتحاد جماهیر شوروی و کمونیسم باعث می شد تا نوعی تشریک مساعی علیه اتحاد جماهیر شوروی نزد کشورهای غربی به وجود آید و نوعی منافع مشترک از رهگذر دشمنی با شوروی برای غرب وجود داشت.
اما در خصوص اسلام اینگونه نیست. به عبارت دیگر دشمنی با اسلام موضع مشترک همه کشورهای غربی نیست و نفع مشترک در آن ندارند.
اما تأکید بر اسلام هراسی در غرب بیشتر برای سرپوش گذاشتن بر برخی کوتاهی ها و قصور رهبران غربی است. برای نمونه آنها از اسلام هراسی و پناهجویان برای سرپوش گذاشتن بر کوتاهی و ناتوانی خود در رفع معضلات اقتصادی، مسائل شهری و فرهنگی سوء استفاده می کنند.
به عبارت دیگر رهبران غربی پشت سپر اسلام هراسی خود را پنهان می کنند و اسلام هراسی آنها را از گزند پاسخگویی مسئولانه به معضلات اقتصادی و فرهنگی و خدمات شهروندی موجود در کشورهای خود مصون می دارد.
موج اسلام هراسی کنونی در مغرب زمین نیز فعلاً توسط رسانه های دامن زده می شود. در واقع این موج تا زمانی که کشورهای غربی توسط تروریستها تهدید می شوند کماکان زنده نگه داشته خواهد شد.
اما این موج پایدار نخواهد بود و رفته رفته به امری حاشیه ای تبدیل خواهد شد و از بین خواهد رفت و محو خواهد شد.