مولف محترم این اثر (فرزند علامه طهرانی) مباحث این کتاب را سابقا در خاتمه کتاب «اجتهاد و تقلید» علامه آیةالله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی (ره) مطرح نموده بود که به علت اهمیت موضوع با اضافات جدیدی بصورت مستقل به طبع رسانده است.
این اثر که با زیر عنوان «نگرشی در مبانی اجتهاد و شرایط افتاء» تحریر یافته، در یک مقدمه و دو فصل تدوین شده که مقدمه مفصل (90 صفحه ای) آن در دو بخش «معنا و حقیقت زعامت و مرجعیت علی الطلاق» و «ملاک های تشخیص علماء بالله و مراجع تقلید عام» تبویب یافته است.
فصل های «شاخص های اجتهاد و استنباط» و «شاخص های مرجعیت و زعامت» از دیگر مباحث این کتاب هستند که نویسنده بیست و نه شاخص را در بحث اجتهاد و مرجعیت مطرح می کند که برخی از آنان عبارتند از: «اطلاع بر تاریخ اسلام و چهارده معصوم علیهم اسلام»، «نصب العین قرار دادن رضای پروردگار در همه تصرفات و احکام»، «توجه و احاطه تام به تمامی روایات و حکایات وارده در باب فقه، اخلاق و توحید»، «تحقیق و تدقیق در مبانی فلسفه و عرفان اسلامی»، «آگاهی از مسائل و حوادث عصر خویش و نقشه های دشمن»، «وجوب اعلان و ابلاغ صریح فتوا در صورت اشاعه فتوای خلاف»،«توجه به اختلاف نفوس در پذیرش و تلقی احکام»، «ارائه ذهنیتی صحیح و زیبا از شریعت رسول اکرم برای ارتقاء فرهنگ عمومی»، «دارا بودن نور باطن و کیاست و زیرکی»، «اقتدار و قوّت در تصمیم گیری»، «ارتباط با همه مذاهب و و افراد در سراسر جهان»، «وصول به ملکه قدسی و طهارت نفس و سر و قلب» و ...
در قسمتی از این کتاب میخوانیم: « ما چه بخواهیم یا نخواهیم به عقل و فطرت جوان امروز نمی‌توانیم قفل بگذاریم و ادراک آنها را محدود نماییم و تشخیص آنها را در اختیار خود قرار دهیم. همان روش و شیوه ای که صدها سال علما و زعمای اهل سنّت و جماعت برای تثبیت مسیر خلاف و تقابل با اهل بیت عصمت سلام الله علیهم به کار بردند و حقایق را از دیدگان مردم پنهان نمودند؛ و به انواع حیَل و مستمسک، خلاف را صواب و صواب را خلاف جا زدند و حق را زیر پا نهاده، باطل را به جای حق علَم کردند، و علیّ مرتضی را در زاویۀ عزلت قرار دادند و تمام اعمال و رفتار خلاف شرع و خائنانۀ حضرات را توجیه و تأویل و به دست نسیان و انکار سپردند. ولی اکنون می بینیم که زمانه در حال تغیّر و تحوّل است؛ مردم به واسطۀ تحوّلاتی در تبادل اطّلاعات در سطح جهانی، و دسترسی همگانی به مطالب و حقایق، در فضای جدیدی قرار گرفته اند و به‌خوبی می توانند از صحّت و سقم سخنان اطمینان حاصل نمایند. اکنون دیگر یک روحانی و عالم سنّی نمی تواند با سرپوش گذاردن بر روی حقایق تاریخی و وقایع لا یُنکَر، اذهان و افکار و امیال مخاطبین خود را در اختیار خویش قرار دهد.
پدیده های تکنولوژی جدید و فناوری شگرف امروز گرچه دارای معایب و نواقصی است، ولی این ارمغان مبارک و هدیۀ خجسته را برای نسل امروز مهیّا نموده است که پرده های ظلم و عصبیّت و کتمان و هویٰ و هوس که همچون سدّی محکم در دهانۀ جریان رودخانه و مسیل آب گوارا برای سیراب نمودن دل‌ها و نفوس مستعدّه قرار گرفته بودند، دیگر اثر خود را از دست داده اند و چشمۀ خروشان و زلال معرفت بر بستر نفوس و قلوب جویندگان و پویندگان حق و حقیقت، ساری و جاری می‌گردد.
جوان امروز بیش از آنکه به سخنان ما گوش فرا دهد، به عملکرد و رفتار ما می‌اندیشد و آن را با موازین فطری و عقلانی خویش به محک و سنجش می‌گذارد. تألیف کتاب های فقهی و فلسفی و اخلاقی در برابر یک دروغ و یک تزویر و یک خلاف، پشیزی به حساب نمی‌آید؛ و برگزاری مجالس وعظ و خطابه در برابر رویکرد خلافِ اخلاق، سودی نخواهد بخشید. امروزه دیگر سخن از طهارات و نجاسات با نسل جوان ثمری ندارد، و رساله های عملیّه که متکفّل احکام و تکالیف ظاهری می باشند، در فضای فرهنگ و باورهای نسل جدید چندان مشکلی را حل نخواهند کرد. تکلیف به نماز و روزه و خمس و زکات بدون ارائۀ مبانی اخلاق و اعتقادات رصین و قابل هضم و قبول، مثمر ثمر نخواهد بود.»
گفتنی است این اثر از «دوره علوم و مبانی اسلام و تشیع» در 200 صفحه و با شمارگان 3000 نسخه و قیمت 12000 تومان راهی بازار نشر شده است.