گفتاری از حجتالاسلام خسروپناه:
مهمترین ویژگی اخلاقی پیغمبر(ص) «مهرورزی» حتی با دشمنانشان است. ایشان اهل عفو، گذشت و ایثار بودند و به همین دلیل هم به الگوی «اسوه حسنه» معروف شدند.
عقیق:حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه (رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران): هفته وحدت اسلامی مناسبتی است که به بهانه ولادت حضرت محمد مصطفی(ص) تدارک دیده شده است. این پیغمبر برای همه انسانها مخصوصا برای ما مسلمانان اسوه حسنه است به ویژه در دوره معاصر که در آن قرار داریم اخلاق و رفتار و سلوک ایشان میتواند برای همه ما مسلمانان و دیگر افراد از مذاهب دیگر کارگشا و الگو باشد.
در آیه 21 سوره احزاب خیلی صریح خداوند میفرماید که لَّقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُو اللهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللهَ کَثِیرًا؛ پیغمبر برای شما اسوه حسنه است، برای کسانی که به خدا و آخرت امیدی دارند و کسانی که خدا را زیاد یاد میکنند. پیامبر گرامی اسلام (ص) از جهات مختلف اسوه است اما من تأکیدم بیشتر بر بُعد اخلاقی ایشان است.
هر چقدر جامعه ما به لحاظ فقهی، پزشکی، صنعتی و بینالمللی توسعه پیدا کند اگر از نظر اخلاقی رشد نداشته باشیم، یک جامعه عقب مانده خواهیم بود. بنابراین مهمترین گوهر رشد و توسعه جامعه مرتبط با ارزشهای اخلاقی است در روایت هم داریم که پیغمبر مبعوث برای اکمال مکارم اخلاقی مبعوث شدند، به همین دلیل مکارم اخلاقی که یک بخشی از آن مربوط به فطرت انسانی است، توسط پیامبر(ص) الگو قرار گرفته است.
انسانی که از عقل سلیم برخوردار باشد احسان و عدالت و مهرورزی را دوست دارد. نکته این است که ما یک پیغمبر درونی داریم که عقل سلیم است و یک پیغمبر بیرونی داریم که خود حضرت محمد(ص) است. همچنین ما یک اخلاق عمومی داریم که همه باید رعایت کنند یک اخلاق هم داریم که اخلاق حرفهای است و طبیعتا نسبت به هر رشته باید رعایت بشود مثل اخلاق مهندسی، پزشکی، معلمی و ...
همین باعث شده که نبی اسلام به جایی رسیده که عالی ترین و والاترین مرتبه اخلاق را پیامبر عمل کرده و بعد در عمل آنها را به دیگران نشان داده است.
به تعبیر مولوی اگر آب دریا را نمیتوان کشید، به قدر تشنگی باید از آن استفاده کرد بنابراین به اندازه تشنگی میتوانیم از ساده زیستی در عین حال آراستگی ظاهری، احترام نهادن به دیگران، خنده رویی، اهل مزاح، نظم، ادب در همه حال ایشان میتوانیم استفاده کنیم.
ساده زیستی در عین آراستگی، احترام نهادن به دیگران، خندهرویی، اهل مزاحم بودن، نظم، مهرورزی و ادب از مهمترین الگوهای اخلاقی پیغمبر اسلام(ص) است
مهمترین ویژگی اخلاق پیغمبر(ص) مهرورزی حتی با دشمنانش بود. ایشان اهل عفو، گذشت و ایثار بود بنابراین به همین دلائل است که میگویند پیغمبر(ص) الگو است.
شنبه آتی که مصادف است با هفدهم ربیع الاول روز مهرورزی و اخلاق، مبارزه با خشونت و افراط گری هم در تقویم آمده است چطور میتوانیم ما به یک روز مهرورزی و اخلاق و مبارزه با خشونت برسیم؟ زمانی که اخلاق را ملاک قرار دهیم.
سرّ اینکه پیغمبر(ص) این درجه عالی از اخلاق را داشت این بود که خودشان میفرمایند همه زندگی و حیات و مماتشان برای خداوند بوده است انسانی که کلا خدایی باشد مشخص است که همه رفتار و اخلاقش برای رضای خدا است.
شخصی آمد نزد پیغمبر و از ایشان پرسید حقیقت دین چیست، ایشان پاسخ داد: اخلاق حسنه، چند باره از ابعاد دیگر از ایشان پرسید و همان جواب را بدون عصبانی شدن از پیغمبر شنید. بنابراین پیغمبر حقیقت دین را حسن خلق معرفی کرد. حسن خلق هم همین معاشرت نیکو با مردم است.
منبع:فارس