حسین محمدیفام عنوان کرد:
یک پژوهشگر دینی معتقد است که گریه و حرارت داشتن نسبت به امام حسین (ع) عمومیت دارد، افراد مختلفی در ماه محرم با چشمپوشی از تعلقات خود با نگاهی معنوی وارد فضای عزاداری میشوند.
عقیق: حسین محمدیفام، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه علوم قرآن و حدیث در گفتوگویی، با اشاره به دو حدیث مشهور «إنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةٌ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَنْ تَبْرُدَ أَبَداً» و «أَنَا قَتِیلُ الْعَبْرَةِ لَا یَذْكُرُنِی مُؤْمِنٌ إِلَّا بَكَى» گفت: کلمه «مومن» در هر دو حدیث به کار رفته است و به نظر میرسد موضوعیت نیز داشته باشد، بسیاری از افراد با ضعفهای ایمانی و اعتقادیای که دارند، به مجالس عزاداری امام حسین (ع) میروند، برای برخی ممکن است این اتفاق بیافتد که چشمانشان خشک باشد و اشکی جاری نشود، در این شرایط به نظر میرسد مقوله ایمان و لوازماتش امری مهم و اساسی است که مقید بودن به آنها در فیض بردن در مجالس عزاداری حضرات معصومین (علیهمالسلام) نقشی ویژه دارد و در مجموع میتوان گفت ایمان بحثی محوری در ماجرای امام حسین (ع) و قیام ایشان است.
وی با بیان اینکه ایمان بحث تشکیکی است، یعنی بحث سیاه و سفید نیست، بلکه صفر تا صدی است و در قرآن درجاتی دارد، اظهار کرد: اگر توجه به همین معنای تشکیکی بودن ایمان داشته باشیم، اولین شبههای که در این احادیث ایجاد میشود، این است که گریه و حرارت برای سیدالشهداء (ع) در قلوب مومنین است، این در حالی است که گریه و حرارت داشتن نسبت به امام حسین (ع) عمومیت دارد، از سوی دیگر میبینیم برخی افراد خیلی نسب به مسائل شرعی تقید ندارند، با این حال در ماه محرم عشق و حرارت حسینی در وجودشان موج میزند.
محمدیفام با بیان این مطلب که ایمان بحث تشکیکی است که یک حداقل و حداکثر دارد و حداکثر آن رسولالله (ص) است گفت: همین که فرد ایمان به وحدانیت و حقانیت خداوند، پیغمبرش و ولایت امیرالمومنین (ع) و اولاشان داشته باشد، گرچه شاید خیلی مقید به امور شرعی نباشند، میتوان آنان را مومن اطلاق کرد، چراکه آنان خدا را به وحدانیت و پیغمبرش و ائمه (ع) را نیز قبول دارند.
وی افزود: ما که داعبه ایمان داریم نیز مرتکب خطا و اشتباه میشویم اما ممکن است در ملأ عام دیده نشود، چه بسا ما از آن جوانانی که خیلی به شرعیات مقید نیستند، خطاکارتر باشیم، حتی گاهی اوقات برخی معترض می شوند که عزاداری بر امام حسین (ع) برای اهل مسجد و تقواست نه برای این جوانان که ظاهر خیلی شرعی ندارند.
محبت اهلبیت (ع) مصداقی از عمل صالح
این پژوهشگر حوزه علوم قرآن و حدیث برای تبیین بهتر این موضوع به حدیثی اشاره کرد و گفت: روزی امام رضا (ع) به یکی از افرادشان که او را تا ایران و سرزمین طوس همراهی کرده بود، فرمودند: من را نصیحت کن، ظاهراً یک جملهای فرمودند و در کتب تاریخی و روایی چنین آمده است: «كُنْ مُحِبّاً لآِلِ مُحَمَّدٍ:وَ إِنْ كُنْتَ فَاسِقاً وَ مُحِبّاً لِمُحِبِّهِمْ وَ إِنْ كَانُوا فَاسِقِینَ»، محب آل محمد باش، اگر چه گناهکار باشی و دوستدار محبین آل محمد باش اگر چه گناهکار باش، پیغمبر اکرم (ص) نیز فرمودند: اسلام بر مبنای محبت ما اهلبیت و اصلاً ستونش محبت ما اهلبیت (ع) است، این محبت خودش محوریت است.
محمدیفام با اشاره به محبت اهلبیت (ع) به عنوان مصداقی از عمل صالح تصریح کرد: گاهی اشتباهی که از ما سر میزند این است که ایمان را چیزی جدا از محب امام حسین (ع) و اسلام را نیز جدا از عزاداری تصور می کنیم، در حالی که اینها همگی تنیده به هم و در یک راستا هستند و محبت اهلبیت میتواند از مصادیق عمل صالح باشد.
وی با بیان اینکه محبت در شریعت اسلام بسیار مورد تأکید قرار گرفته است، گفت: در اسلام کسی نمیتواند محبت را نادیده بگیرد و کنار بگذارد، اسلام موضوعاتی میخواهد که در روز قیامت از آنها سوال خواهد کرد، در میان آنها محبت اهلبیت یکی از سوالات جدی است، خود این محبت موضوعیت دارد.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه لازمه محبت عدم گناه است، یادآور شد: این حرف درست است اما از جنبه سلبی نمیتوان گفت شما که مرتکب خطایی شدی، دیگر ابراز محبت نکن یا مثلاً در مجالس عزاداری شرکت نکن نه، خود این شرکت در مجلس عزاداری یک عمل صالح است که در روایات بر عزاداری بر امام حسین (ع) بسیار تأکید شده است.
محمدی فام با بیان اینکه مکتب اهلبیت (ع) یک درب ورودی دارد و محبان و شیعیان برای ورود از آن تشویق میشوند، اظهار کرد: این محبت سیدالشهداء (ع) است که هرطور آدمی با هر سلیقه و رفتاری را دستگیری میکند، همچنانکه در طول تاریخ شاهد چنین صحنههایی زیبا بودهایم.
عدم گناه لازمه محبت است
این پژوهشگر حوزه علوم قرآن و حدیث با اشاره به عدم تقید عدهای در جامعه نسبت به حضور در مساجد و از سوی دیگر حضور پررنگ آنان در ماه محرم گفت: در سطح جامعه افرادی را میبینیم که در طول سال خیلی تقیدی به حضور در مساجد ندارند، اما در ماه محرم بسیاری از تعلقات و خطاهایشان را کنار میگذارند و با فضایی دیگر وارد این عرصه میشوند، این ورودی مکتب اهلبیت است و به تدریج رشد میکنند و بالا میروند.
وی با اشاره به حدیثی از امام صادق (ع) مبنی بر اینکه اگر جوان شیعهای را ببینم که تفقّه در دین ندارد، دوست دارم او را با تازیانه بزنم، اظهار کرد: این حدیث را نمیشود به جوانی که تازه میخواهد در راه دین قدمی بردارد، گفت، بلکه باید برای او احادیثی خوانده شود که بیانگر فضای امید و دعوت و مقولات مثبت است، به عبارت دیگر، نباید از آن جوانی که با تازگی وارد چنین فضایی شده است، توقع جوانی را داشته باشیم که ده سال در این خانه است، اما این امر واضح است که به تدریج فرد با ورود به فضای معرفت اهلبیت (ع) خود به خود با دستگیری حضرات معصومین (ع) به آن انوار الهی تشبه پیدا می کنند.
محمدیفام خاطرنشان کرد: ممکن است فرد با ورود به جریان اهلبیت (ع)، در ابتدا خیلی اهل تقیدات نباشد و بیشتر طالب حضور در سرزمین کربلا باشد، همین حضور او در آن مکان موجب شکلگیری تحولی عظیم در او میشود و هنگام بازگشت از کربلا او را فردی تحول یافته مییابیم، طوری که اخلاق، رفتار، صفات و روحیاتش به کلی تغییر میکند و اهل نماز اول وقت و روزه و ... میشود.
وی بیان کرد: حرارت و ایمان لازم و ملزوم همدیگر است و هرچه ایمان بالاتر رود، میزان حرارت و اشک بر مصائب امام حسین (ع) بیشتر و بیشتر میشود و این تقویت ایمان شما را در پی دارد.
منبع:تسنیم