عقیق: مجتمع و چاپخانه قرآن کریم ملک فهد در شمال شرق مدینه منوره، جایی است که در آن قرآن هایی به 55 زبان دنیا از جمله زبان فارسی زیر نظر وزارت شئون اسلامی و اوقاف و تبلیغ و ارشاد کشور عربستان سعودی ترجمه و چاپ میشود.
در مجتمع و چاپخانه قرآن کریم ملک فهد سالانه بیش از 2 میلیون و 600 هزار جلد قران کریم منتشر و در سراسر جهان توزیع میشود و بخشی از آن نیز در ایام حج تمتع به حجاجی که برای انجام مناسک به مکه و مدینه می‌آیند هدیه داده میشود.
در مسجد النبی و مسجد الحرام تنها یک نمونه از قرآن می‌توان مشاهده کرد و آن هم قرآن عثمان طه است که عرب‌ها علاقه خاصی به این خط دارند.
غیر از قرآن‌هایی که از سوی مجتمع ملک فهد به چاپ می‌رسد، نمونه‌های دیگری از قرآن را در مسجد النبی و مسجد الحرام نمی‌توان پیدا کرد.
یک نمونه از قرآن ترجمه شده به زبان فارسی را در مسجدالنبی دست می‌گیرم، تا از نحوه ترجمه آن جویا شویم.
با ورق زدن همان صفحات اول و نوشته‌های فارسی آن می‌توان پیش بینی کرد که این قرآن با ترجمه فارسی تا چه میزان می‌تواند به زبان و فرهنگ لغت زبان فارسی نزدیک باشد.
در ابتدای قرآن در یک صفحه، مطلبی با عنوان پیشگفتار به قلم صالح بن عبدالعزیز بن محمد آل الشیخ وزیر امور اسلامی و اوقاف و دعوت و ارشاد که سرپرستی مجتمع ملک فهد را نیز بر عهده دارد، چاپ شده است.
وزیر امور اسلامی عربستان در ابتدای نوشته خود، آیه‌ای از قرآن و همچنین حدیثی از پیامبر(ص) در خصوص اهمیت قرآن آورده و در ادامه عنوان کرده که چاپ قرآن به زبان‌های مختلف به منظور تحقق رهنمودهای شاه فهد بن عبدالعزیز آل سعود بوده است.
وزیر امور اسلامی عربستان در ادامه مطلب خود، با عنوان پیشگفتار قرآن ترجمه فارسی نوشته است که "این قرآن ترجمه شیخ شاه ولی الله دهلوی است که توسط عبدالغفور عبدالحق بلوچ و شیخ محم علی داری مورد بازبینی و تصحیح قرار گرفته است".
ولي اللّه بن عبدالرحيم عمري دهلوي، محدث، مفسر، فقيه و اصولي است كه در شهر دهلي هند به دنیا آمده که به زبان‌های فارسی و عربی تسلط داشت و ترجمه فارسی قرآن کریم دهلوي، ترجمهاي است تحت اللفظي همراه با افزودههاي توضيحي، كه توضيحات آن را به دو بخش توضيحاتي كه جداگانه در حاشيه ذكر شده و توضيحاتي كه در متن ترجمه جاي گرفته مي توان تقسيم کرد.
به رغم تلاشي كه مصححان براي تصحيح و ويرايش ترجمه انجام دادهاند، و تا حدودي هم در اين كار موفق بودهاند، هنوز كاستيها و اشتباهات فراواني در نسخه بازبيني شده به چشم ميخورد كه متأسفانه از نظر مصححان و نظارت كنندگان بر چاپ آن دور مانده است.
وزیر امور اسلامی عربستان در بخش پایانی نوشته خود به این موضوع اذعان داشته است که ممکن است اشتباهاتی در این ترجمه وجود داشته باشد و از خوانندگان فارسی زبان خواسته است که در صورت مشاهده کمی یا بیشی و غیره، آن را به مجتمع ملک فهد بانی چاپ قرآن در عربستان سعودی و در مدینه منوره ارسال کنند تا از نظراتشان برای اصلاح در چاپ‌های بعدی استفاده شود.
در صفحه اول این قرآن در بالای صفحه نوشته‌اند «وقف خادم حرمین شریفین ملک فهد بن عبدالعزیز آل سعود، خاص برای رضای خدای تعالی، فروختنش ناجایز است» و در سطری جداگانه و با قلمی قرمز رنگ و اندکی با سایز بزرگتر نوشته اند «مفت تقسیم میشود».
هر سه کلمه نوشته شده در این عبارت اشتباه بوده و به دور از اصول فرهنگ زبان فارسی است چرا که امروزه در زبان فارسی از کلمه «مفت» برای کتاب ارزشمندی همانند قرآن کریم استفاده نمی‌شود و از واژه «رایگان» در این موارد استفاده می‌کنند.
همچنین به جای عبارت «تقسیم» از واژه توزیع استفاده میشود و کلمه "میشود" هم در این جمله خارج از عرف نگارشی زبان فارسی به صورت پشت سر هم آمده است که وجود چنین اشتباهات و نارسایی‌هایی در جای جای این ترجمه فارسی چه به لحاظ محتوایی و چه به لحاظ ظاهری و شکلی دیده میشود.
جدای از چگونگی ترجمه که در این نوشته مجالی برای پرداختن آن نیست و کارشناسان باید در این زمینه اظهار نظر کنند، در حروفچيني متن ترجمه نيز دقت كافي به عمل نيامده است و بسياري از واژهها كه بايد ميانشان فاصله باشد در كنار يكديگر قرار گرفتهاند، حتی ميان بسياري از واژهها فاصله بيش از حد داده شده و اين كار را براي خواننده تا حدي مشكل ساخته است.
منبع:مهر
211008