در روز عرفه و نه تنها این روز، بلکه در تمام طول سال چه خوب است دستی بر دریای معرفت و نور «دعای عرفۀ امام حسین (ع)» بزنیم و در حد وسعمان از آن توشه گیریم. امام حسین (ع) در مکانی چون صحرای عرفات و در زمانی چون روز عرفه با مناجاتی زیبا عالم را تحت تأثیر قرار دادند، امام حسین (ع) با چنین رفتاری در چنین موقعیت مکانی و زمانی چه درسی به بشریت میخواستند بدهند؟ این حس و حال امام عالم در چنین موقعیتی باید به چه چیز در وجود آدمی منتج شود؟
بیتردید شیعه به معنای «پیرو امام» موظف است جا پای امام خود بگذارد و آنقدر باید هشیار و دقیق باشد که ذره‌ای از مسیر هادی خود فاصله نگیرد و زاویه پیدا نکند و پیوسته چشم به نور امام خود داشته باشد و وقتی که چنین شد، همراهی با امام (ع) صورت میگیرد و این همراهی به هدایت را در پی خواهد داشت، به راستی هدایت به سوی امام که همان هدایت به بهشت است، چیزی است که اصحاب امام حسین (ع) در قالب یک کاروان در طی 32 روز به آن نائل شدند و این هنرنمایی امام حسین (ع) در عالم است.
امام حسین (ع) با این رفتار زیبا در روز عرفه در صحرای عرفات، عالمیان را به این مقوله توجه دادند که ای اهل عالم، به دنبال معرفت باشید و این همان چیزی است که در این برهه از زمان؛ یعنی در دوران غیبت امام مهدی (عج) در حدی وسیع به آن نیازمندیم.
امیرالمؤمنین (ع) در نهج‌البلاغه خطاب به کمیل بن زیاد میفرمایند: «یا کمیل ما من حرکه الا و انت محتاج فیها الی معرفه»، هیچ حرکتی نیست مگر آنکه تو در انجام آن به معرفت نیاز داری (سفینةالبحار، جلد1، ص15). کمی در این عبارات دقیق شویم؛ «ما من حرکه»، «الا»، «محتاج»، «الی معرفه»، این بیان امیرالمؤمنین (ع) جایگاه والای معرفت نسبت به مقولات مختلف را میرساند، اینکه حضرت لازمۀ انجام هر کاری را معرفت پیدا کردن نسبت به آن معرفی میکنند، سرفصلی گسترده برای بشریت به شمار میرود تا بار دیگر برای سنجش اعمال، نگرشها و رفتارهایمان نگاهی عمیقتر و دقیقتر داشته باشیم که آیا تاکنون چنین نگاهی داشتهایم یا نه؟ و این بهانۀ خوبی است تا به خودمان نهیبی بزنیم.
مهمترین مسئلۀ زندگی بشریت از ابتدا تا انتها چیزی نیست جز مقولۀ «مهدویت»، مهدویتی که بسیاری از انسانها از حدود هزار و چهارصد سال قبل با تلاشهای مداوم و مستمرشان درصدد انحراف آن بودند تا از این طریق منافعشان خدشهدار نشود، جاهلانی که نمیدانستند تحقق مهدویت چه ثمرات و برکاتی نه تنها برای خودشان بلکه برای تمام جهانیان دارد، آنان نمیدانستند که «مهدویت» برنامۀ خداست که باید محقق شود.
حال در این برهه از زمان بر اساس بیان صریح امیرالمؤمنین (ع) هر کسی بخواهد پا در عرصۀ مهدویت بگذارد و قدمی به عنوان خادم برای ظهور امام مهدی (ع) بردارد، لازمهاش معرفت پیدا کردن نسبت به آن است، بار دیگر کلام حضرت را مرور کنیم؛ «... ما من حرکه الا و انت محتاج فیها الی معرفه»، بنابراین هیچ حرکتی توسط هیچ کسی و در هیچ زمینهای واقع نمیشود، مگر با معرفت پیدا کردن به آن و این کلام خود امیرالمومنین (ع) است.
حال میتوان چنین نتیجه گرفت که محصول همراهی ما با مناجات امام حسین (ع) در این دوران غیبت باید «معرفت» بیشتر ما نسبت به امام مهدی (عج) که حجت خدا در زمین هستند، باشد.