در سالروز این فاجعه با عبدالوهاب فراتی، عضو گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به گفت وگو نشسته و نگرش اسلام نسبت به مساله ترور را بررسی کرده ایم. آنچه که در ادامه می آید ماحصل این گفت وگو است:

عبدالوهاب فراتی با اشاره به ماهیت ترور اظهار کرد: ترور قتل ناآگاهانه است و در ادبیات مذهبی ما «فُتک» نام دارد و در روایات اسلامی به شدت نکوهش شده است. شیعه و برادران اهل سنت توامان در حرمت فتک ادله خاصی دارند. شیعه در حرمت فتک استناد به روایتی می کند که طی آن مسلم بن عقیل زمانی که وارد کوفه شد از دست عوامل حکومتی به خانه فردی به نام هانی بن عروه پناهنده می شود، عبید الله بن زیاد در آن اثنا شک می کند که مسلم در خانه هانی باشد در نتیجه به بهانه عیادت از هانی که بیمار بود وارد خانه او می شود. از آن طرف قبل از ورود عبیدالله هانی به مسلم گفته بود که قبل از ورود او برو و پشت پرده مخفی شو و زمانی که عبیدالله وارد شد ناگهانی وارد شو و او را بکش تا بزرگترین مانع برای ورود امام حسین(ع) به کوفه از بین برود. زمانی که عبیدالله وارد منزل هانی می شود او هرچه که به صورت غیرمستقیم به مسلم اشاره می کند که بیا و او را از پشت بزن مسلم چنین نمی کند. وقتی که عبیدالله خانه هانی را ترک می کند از مسلم سوال می کند که چرا او را نکشتی؟ مسلم پاسخ گفت: زمانی که شمشیرم را از نیام در آوردم تا او را بزنم یاد حدیثی از پیامبر(ص) افتادم که فرمودند: «اسلام ترور را منع کرده است و مومن کسی را ترور نمی کند و بدون آگاهی او را نمی کشد.»

فراتی تصریح کرد: این روایت در منابع روایی شیعه نقل شده است و دلیل کشته نشدن عبیدالله در خانه هانی همین مساله بود در حالی که اگر او کشته می شد ورود امام حسین(ع) به کوفه راحت تر می شد و حتی ممکن بود ماجرای کربلا به گونه ای دیگر رقم بخورد، اما مسلم چنین نکرد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز کرد: علاوه بر این، روایت بلندی دیگری نیز وجود دارد که مورد تایید شیعه و اهل سنت است، این روایت مربوط به متنی می شود که به صحیفه النبی معروف است. این متن با عنوان قانون اساسی مدینه معروف شده و 48 بند دارد. پیامبر(ص) بعد از ورود به مدینه در سال اول اقامت خود قراردادی را با اهالی می بندند که طی آن در بند 36 به صراحت عنوان شده است که هر کس مسلمانی را فُتک کند خودش و خانواده اش در امان نخواهند بود و این کار حرام است.

وی با بیان اینکه ترور پدیده زشتی است که با هیچ توجیه شرعی نمی توان آن را انجام داد، گفت: حتی کسانی که مستحق مرگ هستند را نباید کشت، ترور حرام است مثل عطر نیست که کسی از بوی آن خوشش بیاید و کسی از آن خوشش نیاید و کلا حرام و در منابع شیعی به شدت مورد نکوهش است.

فراتی درباره تفاوت های میان ترور و اعدام اظهار کرد: ترور را نباید با اعدام اشتباه گرفت. اعدام به این معناست که کسی را مطلع می کنند که او به جرمی محکوم شده است مثلا یک قاچاقچی معروف که علاوه بر اتهامات مختلف کسی را کشته است و بعد او را تفهیم اتهام کرده اند و می گویند حکم تو اعدام است و آن شخص به صورت آگاهانه کشته می شود ولی کسی که در خیابان راه می رود و فرد دیگری بیاید و از پشت سر با اسحله او را بکشد این اقدام ترور است حتی اگر این فرد مجرم باشد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در واقع مجرم بود دلیلی بر صحت ترور نیست، تفاوت ترور و اعدام هم در این مساله است که اعدام بعد از تفهیم اتهام (آگاهانه) است ولی ترور بدون اطلاع قبلی.